Λευτεριά στο υδρογόνο: Να απελευθερώσουμε τον ελευθερωτή της ανθρωπότητας

Λευτεριά στο υδρογόνο

(Να απελευθερώσουμε τον ελευθερωτή της ανθρωπότητας)

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

«Μπορεί να ανήκετε σ’ εκείνους τους ανθρώπους που νομίζουν ότι η ενέργεια του υδρογόνου είναι μια φαντασίωση κάποιων μελλοντολόγων ή κάποιων άλλων συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας. Ή, στην καλύτερη περίπτωση, μπορεί να την θεωρείτε ως μια πολλά υποσχόμενη μελλοντική τεχνολογία που, αν κάποτε εφαρμοστεί, αυτό θα γίνει στο μακρινό μέλλον. Εάν όντως σκέφτεστε μ’ αυτόν τον τρόπο, ξανασκεφτείτε το σοβαρά. Φανταστείτε έναν κόσμο στον οποίο η ανθρωπότητα κέρδισε την ελευθερία της από το πετρέλαιο.[…] Μπορούμε να χτίσουμε αυτόν τον κόσμο μέσα σε δέκα χρόνια με την υπάρχουσα τεχνολογία […] Φανταστείτε έναν κόσμο στον οποίο η ανθρωπότητα αποφάσισε να ξεπεράσει την ενεργειακή και την κλιματική κρίση που απειλεί την ύπαρξή της. Μπορούμε να χτίσουμε αυτόν τον κόσμο σήμερα με συνειδητές επιλογές και πολιτική βούληση».

Jerry Brown, Rinaldo Brutoco και James Cusumano, Freedom From, Mid-East Oil, Edition of World Business Academy, 2007.

Η Φύση τσιγκουνεύτηκε τα ορυκτά καύσιμα και τα τοποθέτησε σε ελάχιστες μεριές του πλανήτη με αποτέλεσμα η ενέργεια που παράγεται από αυτά να ελέγχεται από λίγους και αυτοί οι λίγοι εκμεταλλεύτηκαν το προνόμιο σε βάρος της ίδιας της Φύσης, της υπόλοιπης ανθρωπότητας, σε βάρος του ανθρώπινου πολιτισμού και σε βάρος του ίδιου του πλανήτη. Λογικό ήταν αυτή η ανισοκατανομή των ορυκτών καυσίμων να προκαλέσει κοινωνικές, οικονομικές, περιφερειακές και εθνικές ανισότητες, που παίρνουν την μορφή συγκρούσεων μεταξύ των ισχυρών ενεργειακών παικτών, οι οποίες καταλήγουν σε παγκόσμιους, αλλά και σε δι’ αντιπροσώπων και ενδιάμεσων αχυρανθρώπων καταστροφικούς πολέμους για την εξασφάλιση της παγκόσμιας ηγεμονίας μεταξύ Ενωμένων Πολιτειών Αμερικής από την μια μεριά και Κίνας και Ρωσίας από την άλλη, με την Ευρώπη σε ρόλο αμερικάνικης ενδοχώρας.

Όπως είναι γνωστό δεν υπάρχει μεγαλύτερος εφιάλτης για τις ΗΠΑ από την ενεργειακή συνεργασία μεταξύ της Ευρώπης και της Ρωσίας. Γι’ αυτό ο βασικός στόχος της αμερικανικής γεωστρατηγικής πολιτικής είναι ο ενεργειακός αποκλεισμός της Ευρώπης από την Ρωσία και η τροφοδότησή της με πανάκριβο και κακής ποιότητας αμερικάνικο σχιστολιθικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Για να συμβεί αυτό χρειάστηκε η ΝΑΤΟϊκή περικύκλωση της Ρωσίας, με σκοπό την αποδυνάμωσή της και την αποτροπή δημιουργίας μιας ισχυρής συμμαχίας στην Ευρασία, που θα προέκυπτε από μια ενεργειακή συνεργασία της Ευρώπης με τη Ρωσία. Μόνο έτσι μπορούμε να κατανοήσουμε τα όσα συμβαίνουν σήμερα στην Ουκρανία, αλλά και στην αμερικανική προτεκτορατοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στον πλανήτη γενικά.

Απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις οι δυνάμεις της εργασίας, της επιστήμης και του πολιτισμού, δηλαδή η εργαζόμενη ανθρωπότητα, αντιμετωπίζοντας την ενεργειακή εχθρότητα των πετρελαιοπαραγωγών και του κεφαλαίου που ελέγχει τη ροή των περιορισμένων μέχρι σπάνιων, πανάκριβων και σε οξύτατο βαθμό ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων, αναζητούν διαχρονικά εναλλακτικές λύσεις του ενεργειακού προβλήματος. Οι σύγχρονες επιστήμες και τεχνολογίες κατάφεραν να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για την παραγωγή ενέργειας από πηγή που είναι παντού και στον καθένα καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας διαθέσιμη.

Πρόκειται για το υδρογόνο^[1], για το οποίο το κεφάλαιο, οι πολιτικοί υπάλληλοί του, ακόμη και το πανεπιστημιακό κατεστημένο και τα ΜΜΕ σιωπούσαν, γεγονός που έδωσε στην ληστρική ιδιωτική επιχειρηματικότητα τον αναγκαίο χρόνο να προβεί σ’ εκείνες τις ενέργειες που θα έπιαναν την απληροφόρητη κοινωνία στον ύπνο, ώστε όταν ξυπνήσει να βρεθεί χειροπόδαρα δεμένη, για να είναι δύσκολο να διεκδικήσει για λογαριασμό της το δικαίωμα να παράγει η ίδια την αναγκαία, για την ατομική, οικογενειακή και κοινωνική ευημερία, ενέργεια σε επίπεδο καταναλωτή. Σήμερα είναι τεχνικά εφικτό ο καθένας να παράγει όση καθαρή και φθηνή ηλεκτρική ενέργεια χρειάζεται για την ευημερία του, αλλά το κεφάλαιο προσπαθεί να τον εμποδίσει για να του πουλάει ενέργεια από τα δικά του δίκτυα. Το υδρογόνο είναι η προίκα της Φύσης προς την ανθρωπότητα και όχι προς το απάνθρωπο και καταστροφικό κεφάλαιο.

Το κεφάλαιο κάνει σαν να ανακάλυψε ξαφνικά, στον 21^ο αιώνα, το υδρογόνο και όχι επειδή τα σπάνια, πανάκριβα και ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα που γέννησαν τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, φθίνουν ραγδαία και επικίνδυνα και σηματοδοτούν το τέλος του καπιταλισμού. Έτσι πανικόβλητο, το κεφάλαιο, στρέφεται για να σωθεί προς το υδρογόνο, που μέχρι τώρα το συκοφαντούσε ακόμα και στις αίθουσες των πανεπιστημίων^[2], ενώ ταυτόχρονα χρηματοδοτούσε την έρευνα για το υδρογόνο ως πρώτη ύλη παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτή η αντίφαση ήταν συνειδητή, γιατί έπρεπε η κοινωνία να μείνει απληροφόρητη για τις κοινωνικά απελευθερωτικές ιδιότητες του υδρογόνου, επειδή το υδρογόνο μπορεί να αχρηστέψει τα ορυκτά καύσιμα, τα συγκεντρωτικά ενεργειακά συστήματα και τα συγκεντρωτικά συστήματα εξουσίας που είναι ταυτισμένα και να αποκεντρώσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε επίπεδο καταναλωτή, γεγονός που διαμορφώνει τους όρους για μια άλλη, διαχρονικά ζητούμενη, μορφή κοινωνικής οργάνωσης και για έναν νέο ουμανιστικό, ειρηνικό πολιτισμό, τον πολιτισμό της ενεργειακής και της κοινωνικής ισότητας.

Το υδρογόνο είναι η πιο άφθονη χημική ουσία στο σύμπαν, του οποίου αποτελεί το 75% της συνολικής βαρυονικής μάζας, δεν απαντάται ελεύθερο στη Φύση, αλλά βρίσκεται παντού στη μορφή χιλιάδων χημικών ενώσεων και ιδιαίτερα στο νερό, με αποτέλεσμα να μπορεί ο κάθε καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας να παράγει την δική του άφθονη, φθηνή, ασφαλή και καθαρή ηλεκτρική ενέργεια και να μην εξαρτάται από κάποιο συγκεντρωτικό ενεργειακό σύστημα που στηρίζεται στα ορυκτά καύσιμα και δημιουργεί καταστροφικό ενεργειακό ανταγωνισμό, ενεργειακή φτώχεια, ενεργειακή ανισότητα και του προσφέρει πανάκριβη και ρυπογόνα ηλεκτρική ενέργεια, την οποία δυστυχώς τα οικονομικά αδύναμα τμήματα της κοινωνίας να μην μπορούν να την προμηθευτούν.

Ο πιο απλός, ασφαλής και οικονομικός τρόπος παραγωγής απεριόριστης, ασφαλούς και φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας είναι η απελευθέρωση του υδρογόνου με την ηλεκτρόλυση του νερού, με την βοήθεια αποθηκευμένης σε μπαταρίες ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και κύρια από ηλιακά πάνελ και ανεμογεννήτριες, που ο καθένας μπορεί να έχει στην σκεπή του σπιτιού του. Το, με αυτόν τον τρόπο, παραγόμενο υδρογόνο μπορεί να αποθηκεύεται σε ανθεκτικές δεξαμενές από ανθρακονήματα και αντίστοιχα να καταναλώνεται ως καύσιμο, μέσω της κυψέλης καύσιμου υδρογόνου και να παράγεται ηλεκτρική ενέργεια για κίνηση οχημάτων, για οικιακή χρήση, για παραγωγικές δραστηριότητες τόσο σε επίπεδο νοικοκυριού, όσο και σε επίπεδο συλλογικών δραστηριοτήτων, Συνεταιρισμών, Δήμων και κράτους με αποτέλεσμα την ενεργειακή ανεξαρτησία τους.

Αυτή η ενεργειακή ανεξαρτησία που προσφέρει η υδρογονοενέργεια ανοίγει καινούργιους ορίζοντες στα άτομα, στα νοικοκυριά και στις κοινωνίες και τους προσφέρει ανεξάντλητες δυνατότητες να οργανώσουν την οικονομική τους δραστηριότητα στη βάση της προσφοράς τους ανάλογα με τις εκάστοτε δυνατότητές τους και των απολαβών ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες τους, στα πλαίσια μια αυτοδιευθυνόμενης κοινωνίας των ίσων. Ο κάθε καλοπροαίρετος άνθρωπος που αντιλαμβάνεται την σημασία της ενέργειας στην εξέλιξη της ανθρωπότητας και του πολιτισμού της και συνεπώς και την σημασία της οιονεί ελεύθερης υδρογονοενέργειας, κατανοεί πως το μοντέλο της αυταρχικά και κάθετα/ιεραρχικά οργάνωσης της κοινωνίας, όπου οι λίγοι που ελέγχουν την ροή της ενέργειας εξουσιάζουν και οι πολλοί καταναλωτές εξουσιάζονται επειδή δεν ελέγχουν την παραγωγή της ενέργειας, τώρα που όλοι μπορούν να είναι ταυτόχρονα καταναλωτές και παραγωγοί ενέργειας το μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας μπορεί και πρέπει να αλλάξει. Κι’ αυτό επειδή η υδρογονοενέργεια καθιστά εφικτή την κοινωνική αυτοδιαχείριση της οικονομίας, η οποία δεν χρειάζεται να χειραγωγείται από τους λίγους με σκοπό την παραγωγή κέρδους, αλλά μπορεί να υποτάσσεται στο συμφέρον του κοινωνικού συνόλου και να παράγει στη βάση του οικονομικοκοινωνικού ορθολογισμού όσα υλικά και άυλα αγαθά είναι αναγκαία για την ευημερία όλων, αλλά και το επιπλέον αναγκαίο κοινωνικό πλεόνασμα για την ομαλή πρόοδο της εκάστοτε κοινωνίας και συνολικά της ανθρωπότητας. Η υδρογονοενέργεια μαζί με όλες τις άλλες επιστημονικές και τεχνολογικές κατακτήσεις της ανθρωπότητας και προφανώς υπό τον κοινωνικό έλεγχο, οδηγεί αναπόφευκτα σε μια νέα εποχή της ιστορίας της ανθρωπότητας.

Ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής που γεννήθηκε, μεγάλωσε και παρακμάζει με την ενέργεια από τα ορυκτά καύσιμα, αντιλαμβάνεται πως ένα κοινωνικοποιημένο, αποκεντρωμένο και μη ελεγχόμενο υδρογονοενεργειακό σύστημα σηματοδοτεί το ιστορικό τέλος του και μπροστά σε αυτό το ενδεχόμενο επιδιώκει να επιβιώσει εμποδίζοντας, αφενός, τα άτομα, τα νοικοκυριά και την κοινωνία από την οικειοποίηση και αξιοποίηση για λογαριασμό τους του υδρογόνου και να εξασφαλίσει, αφετέρου, για τον εαυτό του τον έλεγχο του υδρογόνου, πράγμα που μπορεί να συμβεί με την αυθαίρετη και ερήμην της κοινωνίας θέσπιση νόμων που αποξενώνουν άτομα, νοικοκυριά και κοινωνία από το υδρογόνο.

Αυτό το ζήτημα ζωής και θανάτου του καπιταλισμού το ανάλαβε ο σκληρός πυρήνας του αμερικανικού ηγεμονικού κεφαλαίου, ο οποίος ενεργοποίησε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) με σκοπό να δεσμεύσει το νερό, χαρακτηρίζοντάς το από ελεύθερο αγαθό σε εμπόρευμα^[3]. Να σημειωθεί πως ο ΠΟΕ, σύμφωνα με την GREENPEACE, κι’ όχι μόνο, ‘εξυπηρετεί τα ισχυρά οικονομικά λόμπι, δεν λειτουργεί με δημοκρατικές διαδικασίες και δεν χαρακτηρίζεται από διαφάνεια’ Στη συνέχεια έδωσε, δια της ηγεμονικής διπλωματίας και των μηχανισμών της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης, εντολή στις χώρες του λεγόμενου ‘δυτικού κόσμου’ να θεσπίσουν νόμους ελέγχου του νερού. Κάπως έτσι φτάσαμε στην οδηγία 2000/60/ΕΚ/23.10.2000, η οποία υιοθετήθηκε από όλα τα κράτη/μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων , Βρυξέλλες, 21.12.2000, σ. L327/1.

Η Ελλάδα με τον Νόμο 1139/2003, Περί προστασίας και διαχείρισης των υδάτων και την εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ, που συμπληρώθηκε από την Κοινή Υπουργική Απόφαση 43504/05/12/2005, ΦΕΚ 1784/2012.2005, αντέγραψε και έστησε τους περιορισμούς, τους όρους και τους ασφυκτικούς μηχανισμούς με τους οποίους αποξενώνεται η κοινωνία από το νερό της θάλασσας, των λιμνών, των ρεμάτων, των ποταμιών, των πηγών, των πηγαδιών, ακόμα και από αυτό το νερό της βροχής. Ενδεικτικά παραθέτω μερικά αποσπάσματα για του λόγου το αληθές:

·«Θεσπίζεται Εθνικό Δίκτυο παρακολούθησης επιφανειακών και υπόγειων υδάτων» (Άρθρο 2.2 του του Νόμου 3199/2003). «το οποίο συντονίζεται από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος». Άρθρα 2 και 3 της ΚΥΑ 140384/09.09.2011.

· «Είναι υποχρεωτική η απόκτηση άδειας χρήσης του νερού και εκτέλεσης έργων αξιοποίησής του, από κάθε νομικό ή φυσικό πρόσωπο», Άρθρο 11.1, του Νόμου 3199/2003.

·«Οι άδειες εκδίδονται Από τον Γενικό Γραμματέα της Οικείας Περιφέρειας. Με Κοινή Απόφαση των υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Γεωργίας, Ανάπτυξης, Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζονται οι κατηγορίες των αδειών, η ειδικότερη διαδικασία έκδοσής τους και κάθε σχετικό θέμα», Άρθρο 11.1 και 11.2, του Νόμου 3199/2003.

· «Στους παραβάτες των όρων και των περιορισμών που καθορίζονται στις άδειες επιβάλλεται, ως διοικητική κύρωση πρόστιμο από 200 μέχρι 600.000 Ευρώ, ανεξάρτητα από την ποινική και αστική ευθύνη, ή τις διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από άλλες διατάξεις», Άρθρο 13.1 του Νόμου 3199/2003.

Ταυτόχρονα η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μας ενημερώνουν ότι χρηματοδοτούν ήδη επιλεκτικά ανά τον κόσμο προγράμματα ιδιωτικοποίησης πηγών, υπόγειων και επιφανειακών υδάτων γιατί εκτιμούν ότι «η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα συμβάλλει στη βελτίωση της διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας και του νερού».

Μεγάλα οικονομικά συγκροτήματα δεσμεύουν για τον εαυτό τους το νερό ως πηγή υδρογονοενέργειας κατοχυρώνοντας αποκλειστικά δικαιώματα και εξασφαλίζοντας προνομιακά διάφορες ευρεσιτεχνίες (licensees) που εμποδίζουν κάθε ενδιαφερόμενο να προβεί στην ίδια χρήση του νερού. Το μεγαλύτερο διαχρονικό έγκλημα σε βάρος της ανθρωπότητας και του πολιτισμού της, συντελέστηκε, με την βίαιη εμφάνιση του δικαιώματος της ατομικής ιδιοκτησίας^[4] πάνω στον άνθρωπο, στη γη και στα μέσα παραγωγής, ακυρώνοντας έτσι το εθιμικό δίκαιο της κοινοκτημοσύνης και της κοινωνικής αυτοδιαχείρισης εκατοντάδων χιλιάδων ή και εκατομμυρίων ετών, που δεν εξασφάλισαν μόνο την επιβίωση, αλλά και την εξέλιξη προς τον πολιτισμό του ανθρώπινου είδους, ανοίγοντας τον δρόμο προς την κοινωνική ανισότητα και τον άγονο ανταγωνισμό που οδήγησαν, με την αγαστή συνεργασία των εκάστοτε θρησκειών και εξουσιών^[5], στην σημερινή παρακμή, που εξουσιάζει με την δύναμη των άδικων νόμων και των μηχανισμών καταστολής, λεηλατώντας τις ζωές μας και τον ίδιο τον πλανήτη.

Μετά από όλα αυτά γίνεται φανερό ότι το υδρογόνο τελεί υπό την ομηρία του μεγάλου παγκοσμιοποιημένου ηγεμονικού κεφαλαίου^[6], ομηρία η οποία αποκλείει την κοινωνία από την χρήση του νερού για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ταυτόχρονα όμως το κεφάλαιο προσπαθεί μέσω της σύντηξης μορίου του υδρογόνου να παράξει τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, που θα του επιτρέπουν να στήσει ένα νέο συγκεντρωτικό ενεργειακό σύστημα που θα πουλάει ηλεκτρική ενέργεια στους καταναλωτές, με σκοπό να αποφύγει την πίεση της κοινωνίας που θα αντιμετώπιζε αν χρησιμοποιούσε το νερό για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Προς το παρόν όμως αυτή η εκδοχή καθυστερεί επειδή η πειραματική διαδικασία δεν έχει φτάσει ακόμα στο στάδιο της μαζικής βιομηχανικής παραγωγής υδρογονοενέργειας από την σύντηξη του υδρογόνου, εξέλιξη την οποία πολλοί ειδικοί αμφισβητούν.

Είναι ακριβώς τώρα η ιστορική στιγμή που οι δυνάμεις της εργασίας, της επιστήμης και του πολιτισμού, δηλαδή η εργαζόμενη κοινωνία μπορούν και πρέπει να παρέμβουν αποφασιστικά για να ματαιώσουν τα σχέδια του κεφαλαίου για την μονοπώληση της υδρογονοενέργειας και να κατοχυρώσουν με την δική τους δυναμική την κοινωνικοποίηση των απανταχού υδάτων και το δικαίωμα του κάθε καταναλωτή ενέργειας να μπορεί να παράγει όση ηλεκτρική ενέργεια μπορεί με το ελεύθερο νερό, που υπάρχει στο περιβάλλον του συνδυάζοντας την συνεργασία των ΑΠΕ για την απεριόριστη παραγωγή φθηνής, ασφαλούς και καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας που συνεπάγεται την ενεργειακή απελευθέρωση των ατόμων, των νοικοκυριών και της κοινωνίας από την κεφαλαιοκρατική ενεργειακή υποδούλωση^[7].

Οι σύγχρονες επιστήμες και η σύγχρονη τεχνολογία έχουν ήδη, εδώ και δεκαετίες, κατασκευάσει αυτοκίνητο που ‘καίει νερό’^[8], (δείτε σχετικά https://www.youtube.com/watch?v=WpvxBfEWH_k, ), που ‘με ένα ποτήρι νερό διανύσει απόσταση 50 χιλιομέτρων’^[9], πράγμα που σημαίνει ότι έχει ολοκληρωθεί το τεχνολογικό πακέτο παραγωγής, από τον κάθε καταναλωτή ενέργειας, της δικής του υδρογονοενέργειας. Στο μεταξύ κάμποσα Τεχνικά Λύκεια και τα Πολυτεχνεία Πάτρας, Αθήνας και Θεσσαλονίκης έχουν κατασκευάσει αυτοκίνητα, βέσπες, drone και αεροπλάνα που κινούνται με υδρογόνο. Αλλά το επίσημο κράτος και η λεγόμενη ιδιωτική επιχειρηματικότητα σφυρίζουν αδιάφορα επειδή η πετρελαιοκρατία αρνείται πεισματικά την πρόοδο της ανθρωπότητας.

Αυτό το πακέτο αποτελείται:

·                     Από το τμήμα ηλεκτρόλυσης του νερού που συμπεριλαμβάνει ένα δοχείο νερού που θα υποστεί ηλεκτρόλυση για να παραχθεί υδρογόνο και από μια μπαταρία αποθηκευμένης φθηνής ηλεκτρικής ενέργειας, που έχει παραχθεί από διάφορες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και κύρια από ηλιακά πάνελ και ανεμογεννήτριες, που θα χρησιμοποιηθεί για την ηλεκτρόλυση και

·           Από το τμήμα της κυψέλης καύσης υδρογόνου, το οποίο καιόμενο παράγει ηλεκτρικό ρεύμα κίνησης του αυτοκινήτου, θερμότητα και καθαρό νερό που σε αυτή την περίπτωση εκλύονται στο περιβάλλον, ενώ σε άλλες περιπτώσεις σταθερής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας τόσο η θερμότητα, όσο και το καθαρό νερό μπορούν να αξιοποιηθούν οικονομικά.

Αυτά τα δύο συστήματα συνδυαζόμενα σε ένα, κινούν ήδη χιλιάδες αυτοκίνητα απεριόριστης αυτονομίας, χωρίς την ανάγκη να εξαρτώνται από δίκτυα ανεφοδιασμού, παράγουν ενέργεια, η οποία στέλνει διαστημόπλοια στο διάστημα και κινεί βιομηχανίες που παράγουν διάφορα προϊόντα. Όσον αφορά το τεχνολογικό πακέτο παραγωγής υδρογονοενέργειας για τις ανάγκες του νοικοκυριού, προφανώς πρόκειται για ένα σύστημα ανάλογο της εγκατάστασης συστήματος, (δεξαμενή πετρελαίου, καυστήρας, κυκλοφορητής) θέρμανσης με πετρέλαιο μιας κατοικίας ή μιας πολυκατοικίας, ή μιας αντίστοιχης εγκατάστασης κεντρικής ή αυτόνομης θέρμανσης με φυσικό αέριο, το κόστος της οποίας προφανώς εξαρτάται από την έκταση εφαρμογής αυτού του τρόπου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Παρόμοιες εφαρμογές στο παρελθόν πάντως δείχνουν πως στην περίπτωση πλατιάς εφαρμογής το κόστος θα είναι εφάμιλλο ή και μικρότερο, της εγκατάστασης θέρμανσης με ορυκτά καύσιμα, με προοπτική απόσβεσης σε 3-4 χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι εφεξής η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια θα εγγίζει το μηδέν.

Διάφορες βιομηχανίες τροποποιούν, για λόγους ανταγωνισμού, αυτό το τεχνολογικό πακέτο, αφαιρώντας το πρώτο τμήμα που παράγει το καύσιμο υδρογόνο και κατασκευάζουν αυτοκίνητα που κινούνται ανατροφοδοτούμενα μέσω σχετικών δικτύων ανά 100 ή 200 χιλιόμετρα, είτε με ρεύμα κίνησης που παράγεται από υδρογόνο, είτε με ατόφιο υδρογόνο και ανάλογα αποκαλούνται ηλεκτρικά αυτοκίνητα είτε αυτοκίνητα υδρογόνου. Αν το ηλεκτρικό ρεύμα ή το υδρογόνο που πωλείται μέσω δικτύων παράγεται από ηλεκτρόλυση του νερού με φθηνό ρεύμα από ΑΠΕ, τότε μιλάμε για ‘πράσινο υδρογόνο’, ενώ αν η παραγωγή υδρογόνου γίνεται με ρεύμα που παράγεται από την καύση άνθρακα ή λιγνίτη τότε μιλάμε για το ‘καφέ υδρογόνο’, αν όμως η παραγωγή υδρογόνου γίνεται με ρεύμα από τη χρήση φυσικού αερίου και έκκληση των παραγόμενων ρύπων στο περιβάλλον τότε μιλάμε για το ‘γκρι υδρογόνο’, ενώ αν η παραγωγή υδρογόνου γίνεται με ρεύμα από τη χρήση φυσικού αερίου αλλά με παράλληλη αποθήκευση των ρύπων υπογείως τότε μιλάμε για το ‘μπλε υδρογόνο’. Είναι προφανές πως ανάλογη με τον τρόπο παραγωγής του ρεύματος και του υδρογόνου είναι και η τιμή πώλησης στον καταναλωτή τους μέσω των πολυδάπανων δικτύων.

Το καλύτερο για το περιβάλλον και το φθηνότερο ρεύμα για τον καταναλωτή είναι αυτό που παράγει, σε απεριόριστες ποσότητες, μόνος του με ηλεκτρόλυση του νερού, η οποία γίνεται με αποθηκευμένο σε μπαταρίες φθηνό ρεύμα που το παράγει ο ίδιος με ένα ηλιακό πάνελ ή/και με μια μικρή ανεμογεννήτρια στην σκεπή του σπιτιού του, και την καύση του παραγόμενου υδρογόνου με την, ενσωματωμένη στο πακέτο, κυψέλη καύσης υδρογόνου.

Όμως η άφθονη, καθαρή και σχεδόν μηδενικού κόστους υδρογονοενέργεια δεν θα λύσει, δια της ενεργειακής ανεξαρτησίας και ισότητας, μόνο το πρόβλημα των κοινωνικών ανισοτήτων και της παγκόσμιας πείνας, αλλά θα καταργήσει τους λεγόμενους γεωπολιτικούς πολέμους για τον έλεγχο των πηγών ενέργειας, θα αχρηστέψει τους ανταγωνισμούς για την παγκόσμια ηγεμονία και θα επιτρέψει την θετική διαχείριση της κλιματικής κρίσης με προοπτική την αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας όλων των φυσικών συστημάτων και την εξυγίανση της γήινης Βιόσφαιρας, γεγονός που θα καταστήσει τον πλανήτη ικανό να θρέψει όλους τους ενοίκους του, στα πλαίσια της Άμεσης Δημοκρατίας^[10]. και του Αταξικού Οικουμενικού Ουμανιστικού Πολιτισμού^[11]

Όλα αυτά δεν είναι ουτοπίες, αλλά υπαρκτές πραγματικότητες που αν ανοίξουμε τα μάτια μας θα τις δούμε και αν απλώσουμε τα χέρια μας θα τις αγγίξουμε και συνειδητοποιώντας τες θα τις αποσπάσουμε από εκείνες τις δυνάμεις της οπισθοδρόμησης που θέλουν να κρατούν εμάς και την υδρογονοενέργεια ομήρους για να λεηλατούν τις ζωές μας και τον πλανήτη, το κοινό μας σπίτι και την μοναδική κοινή μας πατρίδα.

Εμπρός, λοιπόν, να καταργήσουμε τώρα τα συγκεντρωτικά ενεργειακά δίκτυα των ορυκτών καυσίμων με τις μηχανές εσωτερικής καύσης που παράγουν CO₂ που σκοτώνει ζωές και το φυσικό περιβάλλον και να απελευθερώσουμε την υδρογονοενέργεια από το αρπακτικό μονοπωλιακό κεφάλαιο, προϋπόθεση αναγκαία και ικανή για να απελευθερώσουμε τον εαυτό μας, τις κοινωνίες μας και τον πολιτισμό μας από την καπιταλιστική βαρβαρότητα, για να χτίσουμε όλοι μαζί και αλληλέγγυα έναν καλύτερο κόσμο, τον κόσμο και τον πολιτισμό της ενεργειακής ισότητας, συνθήκη ικανή και αναγκαία για την θεμελίωση του πολιτισμού της κοινωνικής ισότητας.

Δάσος, Χαϊδάρι 13.03.2023

---

^[1] Για μια διεξοδική και σε βάθος ανάλυση, βλέπε: Rifkin Jeremy, Η οικονομία του υδρογόνου. Η δημιουργία του παγκόσμιου ενεργειακού ιστού και η αναδιανομή της εξουσίας στη Γη. Η επόμενη μεγάλη οικονομική επανάσταση, ΛΙΒΑΝΗΣ, Αθήνα 2003, σελ. 67 κ. επ.

^[2] Βλέπε: Λάμπος Κώστας, Ποιος φοβάται το υδρογόνο; Η επανάσταση του υδρογόνου, η ελεύθερη ενέργεια και η απελευθέρωση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά καύσιμα και από την καπιταλιστική βαρβαρότητα, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2013, σελ.33 κ. επ.

^[3] Βλέπε: Λάμπος Κώστας, Να απελευθερώσουμε το νερό, τον ‘Προμηθέα Δεσμώτη του 21ου αιώνα’, http://epithesh.blogspot.gr/2013/08/21.html»html,

^[4] Βλέπε: Λάμπος Κώστας, Η γέννηση και ο θάνατος της ατομικής ιδιοκτησίας. Η ατομική ιδιοκτησία ως μήτρα βίας, εξουσίας, ανισότητας, εγκληματικότητας, σκοταδισμού και ανηθικότητας, ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2017, σελ. 31 κ. επ.

^[5] Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Θεός και Κεφάλαιο. Δοκίμιο για τη σχέση μεταξύ θρησκείας και εξουσίας, ΚΟΥΚΚΙΔΑ, Αθήνα 2006, 2^η έκδοση, σελ. 29 κ. επ.

^[6] Βλέπε: Λάμπος Κώστας, Αμερικανισμός και παγκοσμιοποίηση. Οικονομία του Φόβου και της Παρακμής, ΠΑΠΑΖΗΣΗΣ, Αθήνα 2009, σελ. 21 κ. επ.

^[7] Βλέπε: Λάμπος Κώστας, Ενέργεια και εξουσία, https://www.anixneuseis.gr

^[8] Αυτοκίνητο που καίει νερό. Η παγκόσμια ελίτ το εμποδίζει. Ο Stanley Meyer καταφερε αυτο το επιτευμα το 1985 και μετα τον δηλητηρίασαν, https://www.youtube.com/watch?v=WpvxBfEWH_k,

^[9] Λάγιος Γιώργος, «Κατασκευάζουμε αυτοκίνητο που ‘καίει’ νερό’», ΤΑ ΝΕΑ, 20 Μαρτίου 2009, ο οποίος έκτοτε σιωπά, προφανώς γιατί δεν βρίσκει χρηματοδότες. Στο μεταξύ συναντήθηκε με τον Μπιλ Γκέιτς σε κάποια από τις επισκέψεις του στην Αθήνα, για να του παρουσιάσει την εφεύρεσή του.

^[10] Βλέπε: Λάμπος Κώστας, Άμεση Δημοκρατία και Αταξική Κοινωνία. Η Μεγάλη Πορεία της ανθρωπότητας προς την κοινωνική ισότητα και τον Ουμανισμό, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2012, σελ. 21 κ. επ.

^[11] Βλέπε: Lampos Kostas, Social in/Equality and Classless Humanism. An Essay on political philosophy of praxis, Onetime Books, LONDON 2020, p.15 fp.

Υδρογονοενέργεια: Ο Προμηθέας Απελευθερωτής του 21ου Αιώνα

Υδρογονοενέργεια

Ο Προμηθέας Απελευθερωτής του 21ου Αιώνα

Η ενεργειακή ισότητα προϋπόθεση για την κοινωνική ισότητα

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

Για τη σχέση του ενεργειακού συστήματος με το κοινωνικό σύστημα.

«Δώς μοι πᾶ στῶ καὶ τὰν γᾶν κινάσω»

Αρχιμήδης

«Οι διάφορες εξουσιαστικές ομάδες γνωρίζουν ότι αν η ανθρωπότητα είχε στη διάθεσή της απεριόριστη ενέργεια, τότε θα ήταν σχεδόν αδύνατο να την ελέγξουν και να την χειραγωγήσουν. Έχοντας στην κατοχή του την Ελεύθερη Ενέργεια ο Άνθρωπος παύει να αποτελεί πλέον αντικείμενο εκμετάλλευσης. Συμπέρασμα: Ενέργεια = Ελευθερία» Dan A. Davidson

Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι η σπίθα που έθεσε σε κίνηση την διαδικασία διαμόρφωσης μιας νέας παγκόσμιας ολιγαρχικής τάξης πραγμάτων, μεταξύ Δύσης και Ανατολής, που στηρίζεται στην αμερικανική προτεκτορατοποίηση της Ευρώπης μέσω της ανακατανομής και του ελέγχου των πηγών ενέργειας και των δικτύων των ορυκτών καυσίμων. Guardian

«Δε θα μας σώσει Ανατολή γιά Δύση, μήδ’ Έλληνες

ή βάρβαροι θεοί. Μπροστά καινούργιος κόσμος θα

βαδίσει, άμα ξυπνήσουν κάποτε οι λαοί».

Κώστας Βάρναλης

Το κάθε φορά κοινωνικό ζήτημα δεν ήταν παρά το πρόβλημα της σχέσης της εκάστοτε κοινωνίας με τα μέσα παραγωγής και κύρια με τις πηγές και μορφές ενέργειας που κινούσαν την παραγωγική διαδικασία.

Η εξέλιξη της ανθρωπότητας είναι η ιστορία των συγκρούσεων ανάμεσα στις δυνάμεις που επιβάλλουν βίαια την κοινωνική ανισότητα και σ’ εκείνες που αργά αλλά σταθερά διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για την κοινωνική ισότητα και τον αταξικό Ουμανισμό.

Όταν οι εγκλωβισμένες σε θεσμούς ιδιωτικών, ταξικών και ιμπεριαλιστικών συμφερόντων παραγωγικές δυνάμεις¹ της σύγχρονης κοινωνίας εμποδίζονται από τις καθυστερημένες καπιταλιστικές παραγωγικές σχέσεις² να αναπτυχθούν παραπέρα και να επιτελέσουν τον κοινωνικό τους ρόλο στη διαμόρφωση ενός κάθε φορά καλύτερου κόσμου, τότε γεννιέται μια κοινωνική κρίση, η οποία αργά ή γρήγορα, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, θα λυθεί υπέρ του κεφαλαίου ή υπέρ της κοινωνίας. Από τη μια μεριά στέκονται οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού που κινούν ολόκληρο τον παραγωγικό μηχανισμό της κοινωνίας, και από την άλλη το Κεφάλαιο με την κρατική εξουσία, τους αντικοινωνικούς θεσμούς και τις δυνάμεις της ταξικής νομιμότητας και της καταστολής. Η διαλεκτική σχέση των σύγχρονων παραγωγικών δυνάμεων και των κεφαλαιοκρατικών παραγωγικών σχέσεων έφτασε στο σημείο της ρήξης, γιατί οι ανορθολογικές παραγωγικές σχέσεις στέκονται εμπόδιο στην παραπέρα ορθολογική ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, συνθήκη αναγκαία για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας πείνας, της ανεργίας, της περιβαλλοντικής καταστροφής, της δημοκρατίας και της ειρήνης.

Η εργαζόμενη κοινωνία από την πλευρά των παραγωγικών δυνάμεων αναζητά τον τόπο, τον τρόπο και τη δύναμη με την οποία θα μπορέσει να μετακινήσει το Κεφάλαιο από τη θέση που του δίνει το δικαίωμα να καθορίζει με τη βία των θεσμών, των δομών και των όπλων τις παραγωγικές σχέσεις και συνεπώς τη ζωή και το μέλλον της εργαζόμενης κοινωνίας. Το Κεφάλαιο από την πλευρά των παραγωγικών σχέσεων, οι οποίες στη διαδικασία της παραγωγής εκφράζονται ως σχέσεις ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στα μέσα παραγωγής και στα παραγόμενα προϊόντα, αλλά και ως σχέσεις εξαρτημένης εργασίας και μισθωτής δουλείας των εργαζόμενων, προσπαθεί με κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο να εμποδίσει τη λύση αυτής της αντίθεσης υπέρ της εργαζόμενης κοινωνίας-ανθρωπότητας.

Σε επίπεδο ενέργειας αυτή η αντίθεση εκφράζεται ως αντίθεση μεταξύ του καθυστερημένου ενεργειακού συστήματος των ορυκτών καυσίμων από την πλευρά του Κεφαλαίου και του σύγχρονου ενεργειακού συστήματος που στηρίζεται πάνω στην σύγχρονη επιστημονικοτεχνική επανάσταση η οποία ανάδειξε τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας με κύριο καύσιμο το υδρογόνο σε αντικαταστάτη των ορυκτών καυσίμων και ανέπτυξε την τεχνολογία του υδρογόνου σε βαθμό τέτοιο που μπορεί να εξασφαλίσει στην εργαζόμενη κοινωνία άφθονη, φτηνή μέχρι και μηδενικού κόστους και καθαρή ηλεκτρική ενέργεια, για μια οικονομία του υδρογόνου³.

Η αντικατάσταση του συγκεντρωτικού ενεργειακού συστήματος που στηρίζεται στα σπάνια, ακριβά και ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα με την υδρογονοενέργεια ως αποτέλεσμα της συμπληρωματικής συνεργασίας όλων των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη και οριστική ανατροπή όλων των εξουσιαστικών θεσμών και δομών με αφετηρία την κατάργηση των ατομικών ιδιοκτησιακών σχέσεων πάνω στα μέσα παραγωγής υπέρ της Εργασίας. Με αυτήν την έννοια οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού επαναπροσδιορίζουν τον ρόλο της ενέργειας ως του βασικότερου συντελεστή που θα κινεί τις οικονομικές διαδικασίες της κοινωνίας με στόχο την κοινωνική ισότητα και τη βελτίωση της ζωής όλων των κατοίκων του πλανήτη χωρίς να βλάπτονται το φυσικό περιβάλλον και οι όροι της υλικής ύπαρξης της ζωής.

Η ενέργεια δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι όπλο πλουτισμού, εξουσιασμού και επιβολής, αλλά οφείλει να γίνει η σταθερή δημιουργική συνθήκη ισότητας, ευτυχίας, ειρήνης και δημοκρατίας.

Το υδρογόνο είναι η μορφή αυτής της ενέργειας και ο τόπος πάνω στον οποίο η εργαζόμενη ανθρωπότητα θα πατήσει και με μοχλό ένα Νέο Διαφωτισμό θα μπορέσει να ανατρέψει τον καπιταλισμό και να ανοίξει τον δρόμο για ένα καλύτερο κόσμο. Συνέπεια αυτής της μεγάλης ιστορικής ανατροπής θα είναι και η κατάργηση της μισθωτής δουλείας, πράγμα που σημαίνει νέες παραγωγικές σχέσεις που να αντιστοιχούν στο επίπεδο των σύγχρονων παραγωγικών δυνάμεων και παράλληλα απελευθερώνουν την οικονομική δραστηριότητα της κοινωνίας από τα ιδιωτικά, ταξικά και ιμπεριαλιστικά συμφέροντα, δημιουργώντας ταυτόχρονα όλες τις αναγκαίες υλικές και πνευματικές προϋποθέσεις για την οικονομική αυτοδιαχείριση και την κοινωνική αυτοδιεύθυνση. Για να δούμε, όμως, το μέγεθος των ανατροπών που μπορεί να προκαλέσει η συνδυασμένη αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη σημασία αυτών των ανατροπών για την εργαζόμενη κοινωνία-ανθρωπότητα, για τον ανθρώπινο πολιτισμό, για τη ζωή και για τη Φύση, πρέπει πρώτα να δούμε ποιοι και με ποιους τρόπους εμποδίζουν συστηματικά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να απελευθερώσουν την ανθρωπότητα από τα ορυκτά καύσιμα⁴, για να μπορεί ο καθένας να αποκτήσει αποκεντρωμένα άφθονη, φτηνή, ασφαλή και καθαρή ενέργεια, που θα τον απελευθερώσει και από την ενεργειακή, την οικονομική, την κοινωνική, την πνευματική, την ιδεολογική και τελικά την πολιτική/κομματική εξάρτηση. Αυτή η απλή αλήθεια αποκαλύπτει πως η κοινωνική ισότητα προϋποθέτει την ενεργειακή απελευθέρωση και την ενεργειακή ισότητα.

Μύθοι και πραγματικότητα για το υδρογόνο, το ‘λαϊκό’, το ‘δημοκρατικό’, το αιώνιο καύσιμο

«Το υδρογόνο είναι το ελαφρότερο και πλέον άφθονο στοιχείο που υπάρχει στο σύμπαν. Όταν δεσμεύεται ως μορφή ενέργειας γίνεται το ‘αιώνιο καύσιμο’».

Jeremy Rifkin

Όταν σήμερα μιλάμε για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, δεν πρέπει να εννοούμε την κάθε μια ξεχωριστά και ανεξάρτητα. Και το σημαντικότερο, δεν πρέπει να αποσιωπάται ο κεντρικός ρόλος του υδρογόνου το οποίο μπορεί να αποσπαστεί από τις διάφορες χημικές ενώσεις, στις οποίες βρίσκεται, με πολλούς καιδιάφορους τρόπους.

Ο απλούστερος, τεχνικά και οικονομικά τρόπος είναι αυτός που απεικονίζεται στο παρακάτω Γράφημα, που δείχνει ότι παράγουμε φτηνή ηλεκτρική ενέργεια από τον ήλιο και τον αέρα, και από πολλές άλλες ακόμα ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με την οποία κάνουμε ηλεκτρόλυση του νερού και αποκτούμε υδρογόνο και οξυγόνο. Απελευθερώνουμε το οξυγόνο, αν δεν το χρειαζόμαστε και αποθηκεύουμε, ή καίμε άμεσα το υδρογόνο με τις κυψέλες καύσης υδρογόνου και παράγουμε ταυτόχρονα ενέργεια, θερμότητα και καθαρό νερό από την συνένωση του μέρους του υδρογόνου που εξέρχεται άκαυστο και σμίγει με το οξυγόνο που υπάρχει ελεύθερο στον αέρα.

Ο τρόπος απόσπασης του υδρογόνου από το νερό με τη μέθοδο της ηλεκτρόλυσης είναι ο απλούστερος και ο οικονομικότερος, υπό τον όρο ότι η ηλεκτρόλυση γίνεται με τη φτηνή και καθαρή ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Με τη συνδυασμένη συμβολή όλων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποδεσμεύεται το υδρογόνο ως καύσιμο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας πολλαπλάσιας ποσότητας, η οποία, πέρα από την άμεση κατανάλωσή της, μπορεί να αποθηκεύεται σε στερεά, υγρή και αέρια μορφή για να ανατροφοδοτεί τη διαδικασία της ηλεκτρόλυσης, με αποτέλεσμα την αδιάκοπη και αποκεντρωμένη ιδιοπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον κάθε χρήστη χωριστά, ή και σε συνεργασία, σε κάθε επιθυμητή ποσότητα και σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Μόνο έτσι μπορεί να χτιστεί σταδιακά ένα ολοκληρωμένο αποκεντρωτικό ενεργειακό σύστημα υδρογόνου που θα κάνει παρελθόν τα ορυκτά καύσιμα και το οικονομικό σύστημα του καπιταλισμού και μαζί τους θα κάνει παρελθόν τη φτώχεια, την πείνα, την εκμετάλλευση, τη βία, την καταστροφή του περιβάλλοντος και τον πόλεμο γενικά, και φυσικά τους πολέμους που γίνονται για τα καύσιμα και την ενέργεια. Η επανάσταση του υδρογόνου είναι μια από τις μεγαλύτερες κληρονομιές που μπορούν οι γενιές αυτής της περιόδου να αφήσουν στα παιδιά τους και σε όλες τις επόμενες γενιές. Ο μυθικός αλλά και συμβολικός Προμηθέας υποκαταστάθηκε, στον 21^ο αιώνα, από τις σύγχρονες επιστήμες και τεχνολογίες, οι οποίες παρά τις προσπάθειες του κεφαλαίου να σταματήσει την πρόοδο, αυτές δημιούργησαν τους όρους ανατροπής του και ανοίγουν σταδιακά τον δρόμο για έναν άλλον, καλύτερο κόσμο, τον κόσμο της ενεργειακής δηλαδή της κοινωνικής ισότητας.

Αλλά τι είναι το υδρογόνο;

Το υδρογόνο είναι το στοιχείο εκείνο της Φύσης που κάνει σήμερα εφικτό αυτό που για εκατομμύρια χρόνια στην ανθρώπινη ιστορία ήταν επιθυμητό αλλά αδιανόητο, το να παράγει δηλαδή το κάθε νοικοκυριό, η κάθε κοινότητα, τη δική της ενέργεια, πράγμα που σημαίνει πως όλοι οι άνθρωποι του πλανήτη που δεν έχουν, για πολλούς λόγους και κύρια για οικονομικούς λόγους, πρόσβαση σε ενεργειακά δίκτυα μπορούν να παράγουν οι ίδιοι όση ενέργεια χρειάζονται και όσοι είναι ενεργειακά εξαρτημένοι μπορούν να απεξαρτηθούν μια για πάντα από την πανάκριβη, επικίνδυνη και ρυπογόνο ενέργεια των ορυκτών καυσίμων. Το υδρογόνο ως πηγή ελεύθερης ενέργειας και ως συνθήκη ενεργειακής ισότητας, ανοίγει νέους ορίζοντες στην ανθρωπότητα και κάνει εφικτό έναν καλύτερο κόσμο.

Η μόνη ανεξάντλητη πηγή ενέργειας, ας το ξαναϋπογραμμίσουμε, που δεν παρουσιάζει μειονεκτήματα και είναι φιλική στο περιβάλλον είναι το υδρογόνο, που ανακαλύφθηκε το 1766 από τον Henry Cavendish και χαρακτηρίστηκε «εύφλεκτος αέρας».

Το 1874 ο Ιούλιος Βερν πρόβλεψε πως το Υδρογόνο θα γίνει το καύσιμο του μέλλοντος που θα αντικαταστήσει τον άνθρακα.

Το 1923 ο Σκωτσέζος J.B.S. Haldane κάνει ένα βήμα παραπέρα και προβλέπει πως το υδρογόνο, ως το καύσιμο του μέλλοντος, θα παράγεται από ανεμόμυλους που θα παράγουν ηλεκτρική ενέργεια και θα διασπούν το νερό ηλεκτρολυτικά σε υδρογόνο και οξυγόνο. Το υδρογόνο δεν απαντάται ελεύθερο στη Φύση με τη μορφή καθαρού αερίου. Το βρίσκουμε δεσμευμένο σε πολλές και διάφορες χημικές ενώσεις με άλλα στοιχεία, όπως το νερό⁵, οι ενώσεις του με τον άνθρακα (οργανικές ενώσεις), οι υδρογονάνθρακες και το φυσικό αέριο, από τις οποίες μπορούμε να το αποσπάσουμε με την εξαέρωση, την οξείδωση, τη θερμόλυση και την ηλεκτρόλυση.

Με δεδομένο πως το κόστος του σχετικά απλού τεχνολογικού πακέτου (ενεργειακή κυψέλη και λοιπός βοηθητικός εξοπλισμός) ελαχιστοποιείται σε συνθήκες μαζικής παραγωγής και συνεχούς χρήσης, είναι λογικό και το κόστος της ενέργειας που παράγεται με την καύση του υδρογόνου να τείνει σταθερά προς το μηδέν, λόγω και του μηδενικού κόστους της πρώτης ύλης. Μια σχεδόν μηδενικού κόστους ενέργεια είναι προφανές πως μπορεί να προσφέρει απόλυτη ενεργειακή αυτάρκεια και κατά συνέπεια οικονομική και πολιτική ανεξαρτησία στον χρήστη της, είτε αυτός είναι άτομο και οικογένεια, είτε είναι χωριό, πόλη και κράτος.

Βέβαια, όσοι έχουν λόγο να αποτρέψουν αυτές τις επαναστατικές εξελίξεις, σκαρώνουν μύθους, με μισές αλήθειες και ολόκληρα ψέματα, για αφελείς και απληροφόρητους. Ένας από τους σημαντικότερους ειδικούς στον κόσμο για θέματα ενέργειας, ο Amory Lovins, ταξινόμησε όλους αυτούς τους μύθους ενάντια στο υδρογόνο σε είκοσι και με δημοσίευμά του το 2003 έδωσε αποστομωτικές απαντήσεις. Κρίνω αναγκαίο να παραθέσω ολόκληρη (με ελάχιστες τεχνικού χαρακτήρα περικοπές) αυτήν την επιχειρηματολογία, όπως παρουσιάστηκε πρόσφατα από τους συγγραφείς του βιβλίου Freedom From Mid-East Oil, σε μια σύμπτυξη όλων αυτών των μύθων σε οκτώ, γιατί θεωρώ πως αυτή η τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία σημείο προς σημείο δεν αφήνει περιθώρια για σύγχυση αναφορικά με το τι είναι και τι μπορεί να προσφέρει το υδρογόνο:

«Μύθος 1ος: Η Βιομηχανία Υδρογόνου θα πρέπει να ξεκινήσει από το Μηδέν.

Αυτό δεν είναι αλήθεια, γιατί η παραγωγή υδρογόνου είναι ήδη μια αρκετά μεγάλη, πλήρως αναπτυγμένη βιομηχανία, και σε παγκόσμιο επίπεδο παράγει ετησίως 50 εκατομμύρια μετρικούς τόνους (50 δισεκατομμύρια κιλά) υδρογόνου, που έχει αξία περίπου 150 δισεκατομμύρια δολάρια. Αν το δούμε σε προοπτική, βλέπουμε ότι η σύγχρονη παγκόσμια απόδοση του καθαρού υδρογόνου έχει την ενεργειακή αναλογία των 1,2 δισεκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου ή, περίπου, το ένα τέταρτο των εισαγωγών πετρελαίου των Η.Π.Α. Η βιομηχανία του υδρογόνου αυξάνεται με ρυθμό 6% ετησίως, που σημαίνει ότι διπλασιάζεται κάθε 12 χρόνια. Όλα αυτά συμβαίνουν χωρίς τα κίνητρα που θα μπορούσαν να δοθούν με τη γρήγορη αύξηση του στόλου των οχημάτων που χρησιμοποιούν υδρογόνο ως καύσιμο στην εποχή πετρελαϊκής κρίσης και της ανάγκης για καινούργια καύσιμα. Εάν η βιομηχανία του υδρογόνου μπορεί και επεκτείνεται τόσο γρήγορα «πίσω από το ραντάρ», δεν θα έχει κανένα πρόβλημα να αναπτυχθεί ακόμη πιο γρήγορα στο μέλλον, για να ικανοποιήσει τις ανάγκες αγοράς για ένα φθηνό, άφθονο και, το πιο σημαντικό απ’ όλα, φιλικό προς το περιβάλλον καύσιμο.

Μύθος 2ος: Το Υδρογόνο είναι επικίνδυνο για γενική χρήση.

Αυτός ο μύθος ξεκίνησε από το γερμανικό αερόπλοιο ZEPELIN, που πετούσε με καύσιμο το υδρογόνο και είχε εκραγεί το 1937 στο Lakehurst του New Jersey, γεγονός που το φόρτωσαν στο υδρογόνο εκείνοι που θα έχαναν τον έλεγχο πάνω στην ενέργεια, συνεπώς και στην οικονομία και στην κοινωνία αν το υδρογόνο αντικαθιστούσε τα ορυκτά καύσιμα.

Πρόσφατα, όμως, αυτό το γεγονός έχει επανεξεταστεί από επιστήμονες της ΝΑΣΑ, οι οποίοι βρήκαν ότι τελικά η αιτία της έκρηξης του αερόπλοιου δεν ήταν το υδρογόνο αλλά το εξωτερικό ύφασμα του αερόστατου, που ήταν πολύ υψηλής ευφλεκτότητας. Για την ακρίβεια, η βιομηχανία του υδρογόνου καταγράφει μια μεγάλη ασφάλεια στην ιστορία της, που διαρκεί μερικές δεκαετίες. Στην πραγματικότητα, φορτία με υγροποιημένο υδρογόνο έχουν ήδη διασχίσει 33 δισεκατομμύρια μίλια μεταφοράς. Σ’ όλη αυτή τη διάρκεια δεν υπάρχει ούτε μια αναφορά απώλειας προϊόντος ή πυρκαγιάς. Η βενζίνη, που είναι το καύσιμο των αυτοκινήτων, είναι 22 φορές πιο εκρηκτική και έχει πολύ χειρότερη αναφορά στην ιστορία της, ως προς τον κίνδυνο που μπορεί να προκαλέσει. Το συμπέρασμα είναι ότι οι επικριτές της ασφάλειας του υδρογόνου θα έπρεπε να αναστρέψουν τη «φωτιά» τους κατά της βενζίνης και να κάνουν εξέγερση υπέρ του υδρογόνου αποκλειστικά και μόνο επειδή είναι πιο ασφαλές.

Μύθος 3ος: Η δημιουργία υδρογόνου είναι ασύμφορη, γιατί η ενέργεια που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του είναι μεγαλύτερη από την ενεργειακή του απόδοση.

Σύμφωνα με την κλασική φυσική, οποιαδήποτε μετατροπή της ενέργειας από μια μορφή σε άλλη, χρησιμοποιεί περισσότερη ενέργεια από όση δημιουργεί. Αν έχετε δημιουργήσει περισσότερη ενέργεια από όση χρησιμοποιείτε για την παραγωγή της, τότε θα έχετε μια αεικίνητη μηχανή, η οποία παραβιάζει τους νόμους της φυσικής. Δεδομένου ότι είναι αδύνατον να αποφευχθεί η απώλεια ενέργειας, τότε, στην πραγματικότητα, το κρίσιμο ζήτημα είναι: Αξίζει το κόστος η μετατροπή της ενέργειας από μια μορφή σε άλλη, παρά τις απώλειες που σχετίζονται με αυτήν τη μετατροπή;

Αν η απάντηση ήταν κατηγορηματικά «όχι», όπως υπονοεί ο μύθος, τότε δεν θα φτιάχναμε βενζίνη από το αργό πετρέλαιο. Γιατί, λοιπόν, αξίζει τον κόπο να δεχθούμε αυτές τις απώλειες μετατροπής; Αξίζει, διότι η μεγαλύτερη και πιο ευέλικτη αποδοτικότητα του υδρογόνου κατά την τελική χρήση μπορεί να αντισταθμίσει και με το παραπάνω τις απώλειες μετατροπής. Με άλλα λόγια, οι απώλειες μετατροπής είναι αποδεκτές εάν η παραγόμενη ενέργεια είναι πιο ευέλικτη και μπορεί να χρησιμοποιηθεί πιο αποτελεσματικά από ό,τι στην αρχική της μορφή, με αποτέλεσμα μεγαλύτερη οικονομική αξία. Το υδρογόνο ανταποκρίνεται εύκολα σε αυτά τα κριτήρια.

Είναι ατυχές το γεγονός ότι σήμερα το φυσικό αέριο παρουσιάζεται ως η πιο δόκιμη πηγή του υδρογόνου. Ως πρώτη ύλη πετροχημικών που συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη αλλά και είναι αμφίβολος ο εφοδιασμός του, το φυσικό αέριο παρουσιάζει πολλά προβλήματα. Η μακροπρόθεσμη λύση είναι προφανής: η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την τροφοδότηση των διαδικασιών που θα παράγουν υδρογόνο από το νερό σε ένα αποκεντρωμένο σύστημα.

Μια άλλη παρανόηση που συνήθως συνδέεται με αυτόν τον μύθο είναι ότι το αργό πετρέλαιο μπορεί να μετατρέπεται πιο αποτελεσματικά σε βενζίνη από ό,τι το φυσικό αέριο μπορεί να μετατρέπεται σε υδρογόνο. Οποιαδήποτε διαφορά στην αποτελεσματικότητα με την οποία βενζίνη και υδρογόνο μπορούν να μετατρέπονται από μια μορφή ενέργειας σε μια άλλη, επισκιάζεται από τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα του υδρογόνου έναντι της βενζίνης για την κίνηση των οχημάτων. Η χρήση υδρογόνου για τη λειτουργία ενός αυτοκινήτου κυψέλης καυσίμου είναι δύο έως τρεις φορές πιο αποτελεσματική από τη χρήση βενζίνης για τη λειτουργία ενός κινητήρα εσωτερικής καύσης.

Χρησιμοποιώντας στατιστικά από την Toyota, βλέπουμε πως μόνο το 88% της ενέργειας του αργού πετρελαίου στο φρεάτιο άντλησής του μετατρέπεται σε βενζίνη στο πρατήριο, και το 16% της ενέργειας της βενζίνης φτάνει τους τροχούς του αυτοκινήτου.Αυτό το ποσοστό απόδοσης είναι επομένως μόνο 16%.

Από την άλλη πλευρά, τοπικά αναμορφωμένο φυσικό αέριο, με το πλεονέκτημα ενός αποκεντρωμένου δικτύου παραγωγής υδρογόνου, απελευθερώνει 70% της ενέργειας, από την κεφαλή του φρεατίου μέχρι το ντεπόζιτο του αυτοκινήτου. Το υπεραποτελεσματικό σύστημα κυψελών καυσίμου υδρογόνου κίνησης φέρνει ένα επιβλητικό 60% αυτής της ενέργειας στους τροχούς. Αυτό οδηγεί σε μία αποτελεσματικότητα 42% ή τρεις περίπου φορές την αποτελεσματικότητα της βενζίνης και ακόμη και 1,5 φορά την αποτελεσματικότητα της βενζίνης υβριδικού ηλεκτρικού αυτοκίνητου.

Είναι ακριβώς αυτές οι βελτιώσεις της αποτελεσματικότητας που κάνουν λογική, τόσο από οικονομική όσο και από περιβαλλοντική άποψη, τη μετατροπή του εναπομείναντος φυσικού αέριου σε υδρογόνο, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για να τροφοδοτήσει οχήματα κυψελών καυσίμου υδρογόνου, εκτοπίζοντας έτσι το μεγαλύτερο μέρος της χρήσης πετρελαίου στον τομέα των μεταφορών.

Επιπλέον, η αποτελεσματικότητα του υδρογόνου είναι τόσο μεγάλη, ώστε μπορεί να είναι λογικό ακόμη και να χρησιμοποιηθεί το υδρογόνο ως μέσο αποθήκευσης ηλεκτρισμού, ιδιαίτερα για την κάλυψη των αναγκών στις φάσεις επέκτασης και αιχμής στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Η χρήση υδρογόνου για ενέργεια επί τόπου είναι μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ιδέα για τις μεγάλες μητροπολιτικές περιοχές με περιορισμούς μετάδοσης, καθώς και για απομακρυσμένες περιοχές που βρίσκονται εκτός δικτύου.

Αυτό θα διευκόλυνε την πιο ευέλικτη χρήση της ενέργειας και την εξοικονόμηση ενέργειας καυσίμων, ενθαρρύνοντας τη μεγαλύτερη χρήση ασυνεχών πηγών ενέργειας, όπως η αιολική. Και για τις αναπτυσσόμενες χώρες και άλλες απομακρυσμένες περιοχές, όπου δεν υπάρχει υποδομή, η απάντηση είναι προφανής: κυψέλες υδρογονοενέργειας είναι η προτιμότερη κινητήρια δύναμη, όπως είναι σήμερα η ηλιακή ενέργεια.

Μύθος 4ος: Η παράδοση στους τελικούς χρήστες καταναλώνει το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας υδρογόνου.

Αυτός ο μύθος παρακάμπτει παραπλανητικά το γεγονός πως η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από το υδρογόνο, παράγεται επι τόπου από την χρήστη ηλεκτρικής ενέργειας είτε αυτός είναι νοικοκυριό είτε συνεταιρισμός γειτονιάς, είτε δήμος και κράτος και συνεπώς δεν χρειάζεται να μεταφερθεί η ηλεκτρική ενέργεια, δεδομένου ότι όλοι έχουν στη διάθεσή τους δωρεάν την πρώτη ύλη, το νερό, ή οποιαδήποτέ άλλη χημική ένωση που εμπεριέχει υδρογόνο.

Το 2003, δύο Ελβετοί επιστήμονες ανέλυσαν την ενέργεια που απαιτείται για την παραγωγή υδρογόνου χρησιμοποιώντας μια σειρά διαφορετικών μεθόδων. Είναι σωστό να σημειωθεί ότι τα στοιχεία τους ήταν βασικά σωστά, αλλά όχι και το συμπέρασμά τους, ότι δηλαδή ‘οι φυσικές ιδιότητες του υδρογόνου είναι ασυμβίβαστες με τις απαιτήσεις της αγοράς ενέργειας, γιατί (τάχα) η παραγωγή, συσκευασία, αποθήκευση, μεταφορά και διανομή καταναλώνουν τόση ενέργεια που είναι τελικά ασύμφορο’. Υπάρχουν πέντε βασικές πληροφορίες που αναιρούν αυτό το συμπέρασμα:

Πρώτον, η έκθεση των Ελβετών επιστημόνων εκδόθηκε από το Methanol Institute (Ινστιτούτο μεθανόλης), το οποίο προωθεί τη μεθανόλη αντί για το υδρογόνο, γεγονός που καθιστά τα ευρήματα της έρευνας ύποπτα και αναξιόπιστα.

Δεύτερον, η έκθεση παρουσίαζε ορισμένες διαδικασίες παραγωγής υδρογόνου που έχουν ήδη ξεπεραστεί, με την εξαίρεση ειδικών αγορών, επειδή είναι πάρα πολύ δαπανηρές.

Τρίτον, οι ερευνητές επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στην ηλεκτρόλυση, την πιο δαπανηρή μέθοδο, αν και από την ημερομηνία έκδοσης της έκθεσής τους μέχρι σήμερα, η τιμή της ηλεκτρόλυσης έχει μειωθεί από τα 8 δολάρια ανά κιλό στα 3 δολάρια, και συνεχίζει να μειώνεται. Ακόμη και με το υψηλό κόστος της ηλεκτρόλυσης, αγνόησαν παντελώς όλες τις εναλλακτικές διαδικασίες παραγωγής υδρογόνου, όπως λ.χ. την αναμόρφωση με ατμό φυσικού αερίου.

Τέταρτον, παραδέχονται ότι η μετατροπή ορυκτών καύσιμων όπως το φυσικό αέριο είναι φθηνότερη από την ηλεκτρόλυση, αλλά την απορρίπτουν επειδή, σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, απελευθερώνει περισσότερο CO2 από ό,τι η απλή καύση υδρογονανθράκων. Αυτό αγνοεί τελείως το πλεονέκτημα απόδοσης των κυψελών καυσίμου υδρογόνου από 200 έως 300% σε σχέση με τα συμβατικά αυτοκίνητα βενζίνης με κινητήρες εσωτερικής καύσης.

Με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις, ένα αυτοκίνητο που κινείται με κυψέλες καυσίμου υδρογόνου από φυσικό αέριο εκπέμπει 40-67% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα ανά μίλι από ένα βενζινοκίνητο αυτοκίνητο που κατά τα άλλα έχει τον ίδιο σχεδιασμό. Η εξάλειψη της καύσης των υδρογονανθράκων επιτυγχάνει μια συνολική μείωση των εκπομπών CO2.

Πέμπτον, όλα τα αποτελέσματά τους σχετικά με τη μεταφορά ενέργειας ισχύουν μόνο στο πλαίσιο ενός συγκεντρωτικού συστήματος υδρογόνου, και όχι σε ένα διάσπαρτο και αποκεντρωμένο σύστημα. Αν η οικονομία του υδρογόνου ήταν ένα κεντρικό σύστημα, θα έχανε ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα του υδρογόνου, δηλαδή την ικανότητα να παράγεται σε ένα υπόγειο ή γκαράζ με μια παροχή νερού ή φυσικού αερίου, καθώς και μια συσκευή ηλεκτρόλυσης ή ένα μικρό μετασχηματιστή. Όμως το αποκεντρωμένο σύστημα είναι αυτό που τελικά θα αναπτυχθεί.

Η αρχική επένδυση για μια συσκευή ηλεκτρόλυσης είναι σχετικά μικρή, εξαλείφοντας την ανάγκη για κάτι περισσότερο από μια γραμμή νερού, και κάποια ηλεκτρική ενέργεια από εκτός αιχμής παροχή ή από ανανεώσιμες πηγές που χρησιμοποιούνται ως καύσιμο. Έτσι ο μετασχηματιστής παράγει υδρογόνο με μηδενικό κόστος μεταφοράς.

Ωστόσο, η τεχνολογία ηλεκτρόλυσης που αναπτύσσεται ταχύτατα και δοκιμάζεται στην Ισλανδία και στη Χαβάη για την παραγωγή υδρογόνου με νερό και ηλεκτρολύτες θα αποδειχθεί πολύ προτιμότερη από την παραγωγή υδρογόνου μέσω της αναμόρφωσης του φυσικού αερίου, καθώς η ηλεκτρόλυση δεν συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Η ηλεκτρόλυση είναι μια ανώτερη μέθοδος για την εξαγωγή υδρογόνου τόσο σε μικρές όσο και σε μεγάλες εγκαταστάσεις. Ενώ για όλους τους ανωτέρω λόγους η παραγωγή υδρογόνου από φυσικό αέριο είναι ανώτερη από τον βενζινοκινητήρα εσωτερικής καύσης, ελπίζουμε ότι η βιομηχανία θα στραφεί γρήγορα στην πολύ πιο έξυπνη λύση παραγωγής υδρογόνου με νερό και ηλεκτρολύτες.

Επιπλέον, αν η κοινωνία ποτέ αποφάσιζε ότι η καλύτερη επιλογή είναι η συγκεντρωτική παραγωγή υδρογόνου με την αναμόρφωση ατμού του φυσικού αερίου σε υδρογόνο με το διοξείδιο του άνθρακα ως υποπροϊόν, ένα συμπέρασμα με το οποίο διαφωνούμε κατηγορηματικά, η συγκεντρωτική παραγωγή θα μπορούσε να γίνει κοντά σε πόλεις, αντί για χιλιάδες μίλια μακριά. Θα ήταν εύκολο να μετατραπεί ένα υπάρχον διυλιστήριο πετρελαίου σε εργοστάσιο παραγωγής υδρογόνου. Μια τέτοια επιλογή, την οποία επιδιώκει το κεφάλαιο με την πανάκριβη και ακόμα πειραματική μέθοδο της ψυχρής σύντηξης μορίου του υδρογόνου, όμως δεν θα άλλαζε τη σχέση εξάρτησης του χρήστη/καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας από τον παραγωγό και θα ευνούχιζε το υδρογόνο ως επί τόπου αποκεντρωμένη πηγή άφθονης, φθηνής και καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας, γεγονός που εμπόδιζε το πέρασμα σε έναν καλύτερο κόσμο.

Μύθος 5ος: Δεν μπορεί να γίνει διανομή υδρογόνου με το ήδη υπάρχον δίκτυο.

Αυτό είναι ψέμα, αν δεν είναι άγνοια, αφού η μεταφορά του υδρογόνου, λ. χ. από τον Δήμο στα νοικοκυριά, γίνεται εύκολα με σωλήνωση, δηλαδή με αντλίες και βαλβίδες. Άρα η δημιουργία κάποιου νέου δικτύου για τη μετα- φορά του υδρογόνου δεν είναι απαραίτητη. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ήδη υπάρχον. Κάποια υπάρχοντα συστήματα σωλήνων έχουν ήδη προδιαγραφές κατάλληλες για υδρογόνο. Τα άλλα μπορούν εύκολα να τροποποιηθούν με τις υπάρχουσες τεχνολογίες.

Η χρήση των υπαρχόντων συστημάτων αγωγών δεν απαιτεί κάποια παραπάνω φροντίδα ως προς την ασφάλεια. Άλλωστε, ήδη εμφανίζονται σταθμοί για ανεφοδιασμό με υδρογόνο σε όλο τον κόσμο.

Μύθος 6ος: Δεν υπάρχει εφικτός τρόπος για να κινούνται τα αυτοκίνητα με υδρογόνο.

Κι όμως, οι κυψέλες καυσίμου (Fuel cells) υδρογόνου χρησιμοποιούνται από το 1965 ως μέθοδος προώθησης για τα διαστημικά ταξίδια και για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν σε επιβατικό αυτοκίνητο το 1966, για την ακρίβεια σ’ ένα Electrovan της GM.

Σήμερα, τα αυτοκίνητα με υδρογόνο περνάνε τα πιο αυστηρά τεστ και είναι πολύ προχωρημένης τεχνολογίας. Από τα μέσα του 2003 οι Αμερικάνοι αγρότες έχουν δεκάδες λεωφορεία που κινούνται με υδρογόνο, ενώ στους δρόμους κυκλοφορούν ήδη πολλά αυτοκίνητα που κινούνται με υδρογόνο και ο αριθμός αυτός συνέχεια αυξάνεται. Το υδρογόνο έχει περάσει τα τεστ για τις ανάγκες του στρατού, για τα οχήματα ξηράς και θάλασσας, και χρησιμοποιείται ως καύσιμο στα υποβρύχια εδώ και χρόνια. Βαριά φορτηγά, που ξοδεύουν σχεδόν τον μισό χρόνο της μηχανής τους άσκοπα επειδή δεν έχουν βοηθητική πηγή ενέργειας, επίσης αρχίζουν και χρησιμοποιούν υδρογόνο. Η FedEx και η UPS σχεδιάζουν σύντομα να ξεκινήσουν να χρησιμοποιούν φορτηγά που κινούνται με υδρογόνο. Με τόση έρευνα διεθνώς και τόσο πολλές δοκιμές, η κάθε πετυχημένη εφαρμογή του υδρογόνου ωφελείται από τις προηγούμενες εμπειρίες. Με άλλα λόγια, η μαζική παραγωγή τέτοιων οχημάτων θα ρίξει και τις τιμές του υδρογόνου.

Μύθος 7ος: Μας λείπει ένας ασφαλής, οικονομικά προσιτός τρόπος για την αποθήκευση του υδρογόνου στα αυτοκίνητα.

Το πραγματικό ζήτημα εδώ είναι η κινητή αποθήκευση υδρογόνου. Η ανησυχία είναι ότι θα ήταν απαραίτητος ο εξοπλισμός κάθε αυτοκίνητου υδρογόνου με μια χαλύβδινη δεξαμενή αποθήκευσης, σε αντίθεση με τα φθηνά πλαστικά ρεζερβουάρ των σύγχρονων αυτοκινήτων.

Η ανησυχία αυτή αντιμετωπίσθηκε πριν από αρκετά χρόνια με τη δημιουργία δεξαμενών από ανθρακονήματα με επένδυση επαργιλωμένου δοχείου πολυεστέρα. Σε σύγκριση με τις περιττές πλέον στερεές δεξαμενές μεταλλικής επένδυσης, οι προηγμένες δεξαμενές ανθρακονήματος μείωσαν το βάρος της δεξαμενής καυσίμου κατά το ήμισυ και το κόστος υλικών κατά το ένα τρίτο. Έχουν περίπου 9 έως 13 φορές μεγαλύτερη αντοχή από αυτήν που είχαν οι μεταλλικές δεξαμενές. Δεν διαβρώνονται ποτέ και είναι εξαιρετικά σκληρά, καταφέρνοντας να παραμείνουν άθικτα σε τροχαία που τεμαχίζουν τις αντίστοιχες δεξαμενές βενζίνης. Οι σωλήνες καυσίμου ενός αυτοκινήτου υδρογόνου διατηρούνται επίσης στην ίδια χαμηλή πίεση όπως η κυψέλη καυσίμου, καταρρίπτοντας έτσι τη σχετική ανησυχία για την αδυναμία των σωλήνων υψηλής πίεσης υδρογόνου.

Οι δεξαμενές ανθρακονήματος μπορούν να παραχθούν μαζικά με κόστος μόλις μερικές εκατοντάδες δολάρια ανά τεμάχιο. Μια δεξαμενή υδρογόνου 350-bar (5.000 λίβρες ανά τετραγωνική ίντσα) είναι σχεδόν 10 φορές το μέγεθος ενός συγκρίσιμου ρεζερβουάρ βενζίνης όσον αφορά το περιεχόμενο ενέργειας. Αν συμπεριλάβει κανείς το πλεονέκτημα απόδοσης του οχήματος κυψελών καυσίμου υδρογόνου κατά δύο ή και τρεις φορές πάνω από ένα κινητήρα εσωτερικής καύσης, η διαφορά αυτή μειώνεται σε μέγεθος μόνο περίπου τέσσερις φορές. Επιπλέον, σε ένα αυτοκίνητο με κυψέλες καυσίμου υδρογόνου μπορούμε να αφαιρέσουμε άλλα ανταλλακτικά του αυτοκινήτου, όπως τον καταλυτικό μετατροπέα, αντισταθμίζοντας έτσι τον επιπλέον όγκο που απαιτούν οι δεξαμενές υδρογόνου.

Με τις σύγχρονες μεθόδους σχεδιασμού και υλικών, τα αυτοκίνητα θα έχουν καλύτερες αποδόσεις χάρη στη μικρότερη αεροδυναμική αντίσταση, την αντίσταση κύλισης και το βάρος. Έτσι, θα χρησιμοποιούν δύο τρίτα (2/3) λιγότερη ενέργεια, μειώνοντας την ποσότητα του υδρογόνου που απαιτείται για την οδήγηση σε μια συγκρίσιμη απόσταση. Ο μαγικός αριθμός που όλοι οι κατασκευαστές στοχεύουν να πετύχουν είναι της τάξης των 300 μιλίων με ένα μόνο ανεφοδιασμό με υδρογόνο.

Μύθος 8ος: Το υδρογόνο είναι πολύ ακριβό για να μπορεί να συναγωνιστεί με τη βενζίνη.

Η αλήθεια, όμως, είναι πως, παρά τις ολόκληρες δεκαετίες ευνοϊκής αμερικάνικης πολιτικής σχετικά με τη χρήση της βενζίνης, οι τεχνολογίες που βασίζονται στο υδρογόνο είναι πολύ κοντά στη βιωσιμότητα. Αν υπολογίσουμε το κόστος ζωής στις καταναλωτικές κοινωνίες σήμερα, βλέπουμε ότι το υδρογόνο αποτελεί μια επιθυμητή εναλλακτική λύση απέναντι στα ορυκτά καύσιμα. Ο παράγοντας που λέγεται Φαινόμενο του Θερμοκηπίου και η μόλυνση του περιβάλλοντος από τα καυσαέρια καθιστούν το υδρογόνο πολύ προτιμότερο από τη βενζίνη. Ακόμη και όταν το καύσιμο του υδρογόνου παράγεται από φυσικό αέριο, τα υδρογονοκίνητα αυτοκίνητα εκπέμπουν μόνο το 30% του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπει ένα αυτοκίνητο κινούμενο με βενζίνη. Είναι σίγουρο ότι τη στιγμή της μελέτης για την υιοθεσία μιας νέας τεχνολογίας, το κόστος είναι ένας από τους πιο βασικούς παράγοντες για τους περισσότερους καταναλωτές. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι μικρές γεννήτριες υδρογόνου θα μπορούσαν να δημιουργηθούν και να τοποθετούνται σε ειδικούς σταθμούς, εξυπηρετώντας με αυτόν τον τρόπο εκατοντάδες αυτοκίνητα που κινούνται με υδρογόνο αλλά χρησιμοποιώντας το φυσικό αέριο ως πρώτη ύλη με κόστος 6 δολάρια για ένα εκατομμύριο θερμικές μονάδες BTU. Αυτό θα προμήθευε το υδρογόνο στα αυτοκίνητα με τιμή 2,5 δολάρια ανά γαλόνι βενζίνης⁶, λιγότερο δηλαδή από όσο πληρώνουμε σήμερα. Ακόμη περισσότερο, αν συνεχίσουν οι σύγχρονες τάσεις, οι μέρες των 2,5 δολαρίων το γαλόνι, θα ανήκουν οριστικά στο παρελθόν»⁷.

Αυτή είναι η πραγματικότητα του 21ου αιώνα, η νέα πραγματικότητα που καταρρίπτει τους μύθους και ανοίγει τον δρόμο για την υδρογονοενέργεια και την ενεργειακή απελευθέρωση της εργαζόμενης κοινωνίας από τα συγκεντρωτικά εξουσιαστικά ενεργειακά συστήματα.

Η εσκεμμένη καθυστέρηση στην ανάπτυξη του τεχνολογικού πακέτου για τη μαζική παραγωγή υδρογόνου και υδρογονοενέργειας για μαζική λαϊκή κατανάλωση, δεν επέτρεψε να έρθουν στη δημοσιότητα αξιόπιστα συγκριτικά στοιχεία κόστους παραγωγής της στη διάσταση του χρόνου και γι’ αυτό δεν μπορούμε να έχουμε ακριβή εικόνα για το θέμα. Έχουμε, όμως, στοιχεία για την εξέλιξη του κόστους της παραγόμενης ισχύος (Wp) ενός φωτοβολταϊκού (ΦΒ) πλαισίου. Όπως δείχνει ο παραπάνω πίνακας, από το 1956 μέχρι το 2000 αυτό το κόστος μειώθηκε στο 1/1000 του αρχικού κόστους ανά παραγόμενη μονάδα ενέργειας (Wp) από τα φωτοβολταϊκά πλαίσια και συνεπώς κάτι αντίστοιχο, αν όχι πολύ καλύτερο, θα συμβεί και με τον αναγκαίο εξοπλισμό για την παραγωγή υδρογόνου και υδρογονοενέργειας.

Είναι προφανές πως, μετά από δώδεκα χρόνια και χάρη στις νέες εξελίξεις και τεχνικές βελτιώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί, το κόστος αυτό θα έχει συρρικνωθεί ακόμα περισσότερο, πράγμα που επιβεβαιώνει την εκτίμηση πως το κόστος της ενέργειας από υδρογόνο με τη συνδρομή και των άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα ελαχιστοποιείται συνεχώς με τάση προς το μηδέν, πράγμα που θα συμπαρασύρει ολόκληρη την παραγωγή αγαθών ευημερίας προς το ελάχιστο κόστος και θα καταστήσει αυτονόητη την παραγωγή όλων των αναγκαίων αγαθών και υπηρεσιών σε ποσότητες και ποιότητες που είναι αναγκαίες για την καταπολέμηση της φτώχειας. Με δεδομένο πια πως η φτώχεια δεν είναι οικονομικό πρόβλημα, αλλά πρόβλημα διαχείρισης των πόρων και συνεπώς είναι πρόβλημα πολιτικό, δηλαδή, πρόβλημα εξουσίας πάνω στην ενέργεια και στην οικονομία, γίνεται φανερό πως, για να καταπολεμηθεί η φτώχεια με τη βοήθεια της υδρογονοενέργειας, πρέπει να καταργηθεί η συγκεκριμένη εξουσία πάνω στις πηγές ενέργειας και στην ενέργεια την ίδια και συνεπώς πάνω στην οικονομία και κατ’ επέκταση πάνω στην κοινωνία.

Σήμερα, μερικά χρόνια μετά από τότε που δίνονταν οι παραπάνω απαντήσεις στους μύθους για την ακαταλληλότητα του υδρογόνου, τα πράγματα έχουν εξελιχθεί θεαματικά και ως προς το κόστος της υδρογονοενέργειας. Για να έχουμε μια αίσθηση του τι σημαίνει φθηνή ενέργεια, καταφεύγουμε στα συμπεράσματα εκείνων που ασχολούνται με την έρευνα και τις εφαρμογές της σχετικής τεχνολογίας. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα συμπεράσματα και τις εκτιμήσεις με βάση το σημερινό πειραματικό στάδιο της τεχνολογίας της υδρογονοκίνησης και μάλιστα σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του κατασκευαστή του πρώτου υδρογονοκίνητου αυτοκινήτου στην Ελλάδα: ‘Το υδρογονοκίνητο όχημα χρειάζεται ένα ευρώ περίπου για να διανύσει απόσταση 100 χιλιομέτρων’⁸. Προφανώς με τη βελτίωση της σχετικής τεχνολογίας λογικό είναι να αναμένεται ακόμη φθηνότερη και σχεδόν μηδενικού κόστους υδρογονοκίνηση. Προφανές γίνεται, επίσης, το γεγονός πως με τόσο φτηνή ενέργεια καταργείται σταδιακά και σταθερά η φτώχεια και η πείνα και μαζί τους η ανισότητα και η ‘σιαμαία αδερφή’ της, η εξουσία. Ένας καλύτερος κόσμος είναι ήδη εδώ και θα τον δούμε μόλις ‘ανοίξουμε τα μάτια μας’.

Όπως όλα τα ψέματα, έτσι και αυτά που συκοφαντούν την υδρογονοκίνηση ‘έχουν κοντά ποδάρια’ και γι’ αυτό δεν μπορούν να προλάβουν την ορμητική επανάσταση του υδρογόνου και την επιστημονικά έγκυρη γνώση που την πυροδοτεί. Το υδρογόνο μπορεί με τη συνδρομή των άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να παραχθεί από το νερό με ελάχιστο κόστος, και ως ανεξάντλητη πηγή άφθονης, φτηνής και καθαρής ενέργειας θα απαλλάξει την ανθρωπότητα από την καταστροφική εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα και θα προστατέψει το περιβάλλον, θα εξασφαλίσει την ενεργειακή ανεξαρτησία-αυτονομία και θα αυξήσει την ενεργειακή ισότητα μεταξύ ανθρώπων και λαών.

Με υδρογονοηλεκτρική ενέργεια, που θα είναι σχεδόν ελεύθερο αγαθό, ο καθένας θα μπορεί να κάνει παραγωγική και αρδεύσιμη μεγαλύτερη έκταση γης και περισσότερες φορές τον χρόνο, αλλά και να αποκτήσει όσα υλικά αγαθά και υπηρεσίες επιθυμεί με ελάχιστη δαπάνη, με ελάχιστη προσπάθεια και με πολύ ελεύθερο χρόνο, που θα του επιτρέπει να συμμετέχει στα κοινά, να ψυχαγωγείται, να μορφώνεται, να ταξιδεύει και να είναι ευτυχισμένος. Η υδρογονοενέργεια τελικά φέρνει μαζί της τη μεγαλύτερη κοινωνική επανάσταση, η οποία μπορεί ως επιλογή της εργαζόμενης κοινωνίας να καταργήσει το κεφάλαιο ως εξοσιαστική κοινωνική σχέση, το χρήμα ως μέσον καταχρηστικού πλουτισμού των λίγων σε βάρος των πολλών και την κρατική εξουσία γενικά ως αχρείαστη σε μια αμεσοδημοκρατικά αυτοδιευθυνόμενη κοινωνία, μέλη της οποίας δεν θα είναι άνθρωποι τρομοκρατημένοι, αμαθείς, μονοδιάστατοι και διαταραγμένοι, αλλά άνθρωποι καλλιεργημένοι, ισορροπημένοι και πολυδιάστατοι, επειδή ακριβώς θα έχουν αλλάξει οι συνθήκες και οι υλικοί όροι της κοινωνικής συμβίωσης, χωρίς εξουσιαστές αφεντικά και εξουσιαζόμενους, σε μια κοινωνία των ίσων.

Η ανεξάρτητη, αποκεντρωμένη, τοπική και αμεσοδημοκρατικά διαχειριζόμενη υδρογονοενέργεια μπορεί να αποσυνθέσει όλες τις συγκεντρωτικές ενεργειακές, οικονομικές, εξουσιαστικές και πολιτικές δομές και λειτουργίες του καπιταλισμού και μέσω της αποκαπιταλιστικοποίησης να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε ένα αποαστικοποιημένο, αποκεντρωμένο, αποεμπορευματοποιημένο και κοινωνικά αυτοδιαχειριζόμενο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο που θα στηρίζεται στην κοινωνική ισότητα και θα υπηρετεί την ανθρώπινη ευτυχία και τον πολιτισμό του ελεύθερου χρόνου και της αυθεντικής ατομικής και συλλογικής δημιουργικότητας.

Η υδρογονοενέργεια, η σύγχρονη ηλεκτρονική επικοινωνία, η τρισδιάστατη εκτύπωση, το ελεύθερο λογισμικό, η τεχνολογία drone και το πλήθος των άλλων επιστημονικοτεχνολογικών επαναστάσεων που καθημερινά συντελούνται, πρέπει άμεσα να απελευθερωθούν από το κεφάλαιο και να περάσουν υπό κοινωνικό έλεγχο, με την μετακίνηση της κοινωνίας από αντικείμενο του κεφαλαίου σε υποκείμενο της ιστορίας, για να προλάβουν οι κοινωνίες οι ίδιες να ακυρώσουν την ‘μεγάλη επανεκκίνηση’ του κεφαλαίου, που ετοιμάζει, όπως δηλώνουν οι εμπνευστές της, Claus Schwab, Thierry Malleret και Γιουβάλ Νώε Χαράρι, την ‘βελτίωσή’ μας, δια της εμφύτευσης στον εγκέφαλό μας δέκτες που θα ρυθμίζουν την συμπεριφορά μας σύμφωνα με προγράμματα που θα εκπέμπονται από κάποιον κεντρικό πομπό της κεντρικής φασιστικής εξουσίας, η οποία θα καταστήσει τον άνθρωπο αναλώσιμο προϊόν με ημερομηνία λήξης. Αυτά σχεδιάζει το κεφάλαιο, τα λέει, τα γράφει, τα πραγματοποιεί ήδη πειραματικά σε Αμερικανούς εργαζόμενους και ετοιμάζει τα προγράμματα για την εφαρμογή σε όλους τους εξουσιαζόμενους του πλανήτη προκειμένου να επιβιώσει και ημείς άδωμεν.

1 Ως παραγωγικές δυνάμεις εννοούμε τις δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού που μαζί με τα μέσα παραγωγής δημιουργούν τον κοινωνικό πλούτο. Βλ. Eichhorn W., Bauer A. und Koch G., Η διαλεκτική των παραγωγικών σχέσεων και των παραγωγικών δυνάμεων, Αναγνωστίδης, Αθήνα χ.χ., σ. 12-74.

2 Ως παραγωγικές σχέσεις εννοούμε τις εμπράγματες σχέσεις μεταξύ των εργαζόμενων, των μέσων παραγωγής και του πλούτου που παράγουν, καθώς επίσης και τις κοινωνικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων που παίρνουν, με τον ένα ή τον άλλο ρόλο, μέρος στην παραγωγική διαδικασία, ό. π., σ. 122 κ.ε.

3 Rifkin Jeremy, Η οικονομία του Υδρογόνου. ΛΙΒΑΝΗΣ, Αθήνα 2005.

4 Βλέπε, Λάμπος Κώστας, Ποιος φοβάται το υδρογόνο; ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη 2023.

5 Το νερό ή ύδωρ είναι η περισσότερο διαδεδομένη χημική ένωση στην επιφάνεια της Γης, καλύπτοντας το 70,9% του πλανήτη. To όνομα «νερό» προέρχεται από τη βυζαντινή φράση «νεαρόν ύδωρ» που σήμαινε τρεχούμενο ύδωρ που μόλις βγήκε από την πηγή, η οποία προέρχεται από την αρχαία ελληνική φράση «νήρον ύδωρ». Από την ονομασία «ύδωρ» έχουν προκύψει όλοι οι σχετικοί επιστημονικοί όροι, μεταξύ των οποίων και χημικοί, που χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα, όπως ένυδρο άλας, υδρογόνο (αυτό που γεννάει νερό), ενυδάτωση, αφυδάτωση και υδρόλυση, υδάτινος, υδατοκαλλιέργεια, υδατογραφία, υδατοκομία, υδατοσφαίριση, υδρατμός, υδραυλική κ.λπ. Το νερό απαντάται και στις τρεις κοινές καταστάσεις της ύλης στη Γη, δηλαδή σε στερεή (πάγος, χιόνι, χαλάζι), υγρή (βροχή, νερό πηγών, ποταμών, θαλασσών) και αέρια (υδρατμοί στην ατμόσφαιρα).

6 Ένα γαλόνι ισούται με 4,546 λίτρα

7 Jerry B. Brown, Rinaldo S. Brutoco, James A. Cusumano, Freedom From Mid-East Oil, (Απελευθέρωση από το πετρέλαιο της Μέσης Ανατολής), ό.π, σ. 411-423. Για μια αποσπασματική παρουσίαση στα ελληνικά, βλ. http://thesecretrealtruth.blogspot.com/2012/03/blog-post_4457.html,

8 Λάγιος Γεώργιος, Κατασκευάζουμε αυτοκίνητο που καίει νερό, Τα Νέα, 20.3.2009.

Υδρογόνο, πηγή ενεργειακής και κοινωνικής ισότητας και απελευθέρωσης

Γράφει ο Κώστας Λάμπος

claslessdemocracy@gmail.com,

www.classlessdemocracy.blogspot.com,

Με ιδιαίτερη χαρά διαβάζω τον τελευταίο καιρό άρθρα και αναλύσεις για το πράσινο υδρογόνο που τάχα θα απελευθερώσει την Ευρώπη από την ρωσική ενεργειακή εξάρτηση, με προφανή σκοπό την ενεργειακή υποταγή της Ευρώπης στην αμερικανική εξάρτηση, προκειμένου να διευκολυνθούν οι Ενωμένες Πολιτείες Αμερικής στον ανταγωνισμό τους με την Κίνα και τη Ρωσία για την παγκόσμια ηγεμονία, που δεν υπόσχεται προφανώς ανεξαρτησία, αλλά σιδερένια υποταγή των υπόλοιπων χωρών του πλανήτη στον ένα και μοναδικό ηγεμόνα. Αυτό όμως σημαίνει ότι τα συμφέροντα του 1%, που εξουσιάζει το 99% του πληθυσμού της ανθρωπότητας, χρησιμοποιεί καταχρηστικά¹, για την διαιώνιση της των κοινωνικών ανισοτήτων, της καταπιεστικής εξουσίας και των καταστροφικών πολέμων, τα επιτεύγματα της σύγχρονης επιστήμης και τεχνολογίας που η ανθρωπότητα δημιούργησε για έναν καλύτερο κόσμο, για έναν κόσμο της κοινωνικής ισότητας, της αμοιβαίας συνεργασίας, της προόδου και της παγκόσμιας ειρήνης.

Διερωτώμαι, όμως, γιατί έπρεπε η παγκόσμια οικονομία να φτάσει στα πρόθυρα μιας βαθιάς, μακροχρόνιας και ελεγχόμενης από τους επίδοξους παγκόσμιους ηγεμόνες καταστροφικής ύφεσης, για να γίνεται δημόσιος λόγος για τις τεράστιες δυνατότητες της υδρογονοενέργειας να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε έναν καλύτερο κόσμο; Γιατί αλήθεια τόση σιωπή και παραπλάνηση των κοινωνιών σχετικά με τις δυνατότητες των καινούργιων κατακτήσεων σχετικά με την επικοινωνία, την ενέργεια, το διαδίκτυο, την τρισδιάστατη εκτύπωση, την νανοτεχνολογία, την βιοτεχνολογία, την ρομποτική και πολλών άλλων κοινωνικοαπελευθερωτικών επιστημονικοτεχνικών επιτευγμάτων που μπορούν να αλλάξουν την φιλοσοφία και τον τρόπο της κοινωνικής συμβίωσης; Γιατί αλήθεια όσοι γνώριζαν και όφειλαν να γνωρίζουν, αποσιώπησαν κάτι τόσο σημαντικό που ήταν ήδη γνωστό εδώ και δεκαετίες, από τους αγώνες πρωτοπόρων επιστημόνων, κάποιοι από τους οποίους πλήρωσαν με την ζωή τους κάνοντας επιστήμη για την κοινωνία και όχι για την εξουσία του κεφαλαίου;

Το βιβλίο με τον τίτλο ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΟ ΥΔΡΟΓΟΝΟ κυκλοφόρησε το 2012²[2], δέκα  σχεδόν χρόνια μετά το βιβλίο του Τζέρεμυ Ρίφκιν, Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ, που αποκάλυψε τις διαστάσεις και τη λύση του παγκόσμιου ενεργειακού προβλήματος, αλλά όλοι οι καθ’ οιονδήποτε τρόπο αρμόδιοι, όπως πανεπιστήμια, επιστημονικοί φορείς, κόμματα, κυβερνήσεις, τύπος κ.λπ. κ.λπ.,  εκώφευσαν, προφανώς καθ’ υπαγόρευση όσων κερδοσκοπούν  από τα πανάκριβα, ρυπογόνα και αντιαναπτυξιακά  ορυκτά καύσιμα και σχεδίαζαν την παγκόσμια ηγεμονία με προγραμματισμένους και συνεπώς ελεγχόμενους θερμούς και οικονομικούς πολέμους. Το χειρότερο μάλιστα είναι πως οι υποτιθέμενοι σχετικοί με το επιστημονικό πεδίο της υδρογονοενέργειας, όπως καθηγητάδες και ‘ερευνητές’ που ροκανίζουν, ως αντάλλαγμα για την σιωπή τους, μεγάλα ποσά για σχετικά ερευνητικά προγράμματα λοιδόρησαν, με τη σιωπή τους, με διαρροές και συκοφαντίες τόσο του υδρογόνου, όσο και όσων έγραφαν σχετικά με το υδρογόνο, σε βαθμό που περνούσαν στον τύπο απόψεις αντεπιστημονικές και κακόβουλες και παραπλανούσαν την κοινωνία συσκοτίζοντας το ενεργειακό πρόβλημα και τις λύσεις του.

Μάλιστα το φαινόμενο των παπαγάλων που αναπαρήγαγαν ανακρίβειες, μύθους και ψέματα σχετικά με την αλήθεια για το υδρογόνο είχε πάρει τέτοιες διαστάσεις που ακόμα και άσχετοι ‘γνώριζαν’ πως το υδρογόνο δεν ήταν μόνο ασύμφορο αλλά και επικίνδυνο, γεγονός που έδωσε χρόνο στο κεφάλαιο να αρπάξει την ευκαιρία από την κοινωνία/ανθρωπότητα και να δεσμεύσει το υδρογόνο για τα δικά του συμφέροντα. Τι λένε αλήθεια, σήμερα, όλες αυτές οι ντουντούκες της στρεβλής γνώσης ή /και της κομματικής προπαγάνδας του κεφαλαίου, που όλος ο κόσμος άρχισε αναγκαστικά να μιλάει για το υδρογόνο, ως τη λυτρωτική ενεργειακή απελευθέρωση της ανθρωπότητας;

Σήμερα που η παγκόσμια οικονομία κινδυνεύει να καταρρεύσει, αναγκάζεται το κεφάλαιο να ‘ανακαλύψει το υδρογόνο’, αφού πρώτα φρόντισε, με την αποξένωση, της βασικής πρώτης ύλης παραγωγής υδρογονοενέργειας, του νερού από ελεύθερο κοινωνικό αγαθό σε κατοχυρωμένο, με νόμους και τίτλους ευρεσιτεχνίας, εμπόρευμα για να αποκλείσουν τους καταναλωτές και τις κοινωνίες από την ιδιοπαραγωγή υδρογονοενέργειας³. Όμως και αυτό όχι για την κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, χωρίς τα οποία δεν μπορεί να επιβιώσει ο καπιταλισμός, αλλά προκειμένου να αναλάβει και πάλι το κεφάλαιο την παραγωγή και διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας στα πλαίσια ενός νέου συγκεντρωτικού συστήματος ενέργειας και μάλιστα όχι για την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων, αλλά για την συμπλήρωση της ενέργειας που χάνεται εξαιτίας της απομόνωσης της Ρωσίας, με ενέργεια από ΑΠΕ και κύρια από το υδρογόνο.

Ποιος όμως μπορεί, σήμερα, να ισχυριστεί ότι δεν ήξερε και ποιος μπορεί να δεχτεί πως, αν δεν υπάρξει άμεση ακυρωτική παρέμβαση των δυνάμεων της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού, θα πάει χαμένη για την κοινωνία/ανθρωπότητα η μεγάλη ευκαιρία για το πέρασμα σε έναν καλύτερο κόσμο, από αυτόν της καπιταλιστικής βαρβαρότητας;

Εκτιμώ ότι ο ρόλος του Τύπου, έντυπου και ηλεκτρονικού, δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο σε ανακοινώσεις, αλλά στην τρέχουσα συγκυρία να αναλύει σε βάθος θέματα, προβλήματα και γεγονότα με τρόπο κριτικό και ενημερωτικό που θα διαμορφώνει συνειδητούς, ενημερωμένους και υπεύθυνους, πολίτες, ικανούς να διαμορφώσουν συνθήκες κοινωνικής αυτοδιεύθυνσης στη μορφή της άμεσης δημοκρατίας που θα αρθρώνεται από το τοπικό, στο περιφερειακό και από εκεί στο εθνικό μέχρι το οικουμενικό επίπεδο, για να μπορεί να σπάσει οριστικά και αμετάκλητα τον φαύλο κύκλο της καταπιεστικής εξουσίας του ηγεμονικού κεφαλαίου.

Οι δυνάμεις της Εργασίας, της Επιστήμης και του Πολιτισμού οφείλουν να αντιδράσουν άμεσα και αποφασιστικά στα σχέδια της ‘Μεγάλης Επανεκκίνησης’ του κεφαλαίου για τη νέα υποδούλωσή τους και κατά συνέπεια της κοινωνίας/ανθρωπότητας που οδηγεί στον νέο ψηφιακό Μεσαίωνα και να μετακινηθούν από τη θέση του αντικειμένου του κεφαλαίου στην θέση του υποκειμένου της ιστορίας, για να ανοίξει ο δρόμος προς μια κοινωνία της ενεργειακής και της κοινωνικής ισότητας, της ευημερίας, της ελευθερίας και της ειρήνης.

__________

Πηγή: https://classlessdemocracy.blogspot.com/2022/11/16.html,

​

1https://www.anixneuseis.gr/%ce%b5%ce%bd%ce%b5%cf%81%ce%b3%ce%b5%ce%b9%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b5%ce%be%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b9%ce%b1/,

2 https://tvxs.gr/news/user-post/poios-fobatai-ydrogono,

3 https://epithesh.blogspot.com/2013/08/21.html#,

Υδρογόνο: το καύσιμο του καθαρού μας μέλλοντος

Γραφει ο Νίκος Λουπάκης

Ενώ μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες συνεργάζονται για την εξέλιξη ηλεκτροκίνητων βαρέων οχημάτων υδρογόνου, κάποιες άλλες, παρά την πλήρη επικράτηση της ηλεκτροκίνησης με μπαταρίες λιθίου στα ΙΧ, δεν διστάζουν να προτείνουν στους καταναλωτές αντίστοιχης φιλοσοφίας επιβατικά μοντέλα. Το μέλλον φαίνεται ότι θα χαρακτηρίζεται από ενεργειακή ποικιλία…

Η είδηση είναι πολύ «φρέσκια»: η Daimler ετοιμάζεται να ξεκινήσει την περιορισμένης κλίμακας παραγωγή κυψελών καυσίμου (υδρογόνου) στις εγκαταστάσεις της στην Στουτγάρδη. Δεν πρόκειται για κεραυνό εν αιθρία, αλλά για λογική συνέχεια προηγούμενης ανακοίνωσης, η οποία είχε δοθεί στη δημοσιότητα πριν από λίγο καιρό, εν μέσω lockdown, για την έναρξη της συνεργασίας μεταξύ δύο γιγάντων των μεταφορών, της Daimler Trucks και της Volvo Trucks, με στόχο την ανάπτυξη βιώσιμων μεταφορών μέσω της παραγωγής κυψελών καυσίμου (fuel cells) μεγάλης κλίμακας. Απώτερος σκοπός – και οι δύο εταιρείες να έχουν στην παραγωγή ηλεκτροκίνητα βαρέα φορτηγά οχήματα με κυψέλες καυσίμου, για απαιτητικές εφαρμογές μεγάλων αποστάσεων κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας.

Σημειώνουμε στο σημείο ότι οι δύο εταίροι μοιράζονται όχι μόνο το όραμα του “Green Deal” για ανθρακικά ουδέτερη Ευρώπη έως το 2050, αλλά και την πεποίθηση ότι για λειτουργήσει με ανθρακική ουδετερότητα ο τομέας των μεταφορών και να μπορέσουν τα φορτηγά να αντεπεξέλθουν σε μεγάλα φορτία και μεγάλες αποστάσεις, το ηλεκτρικό σύστημα κίνησης που τροφοδοτείται από κυψέλες καυσίμου είναι μία πολύ καλή λύση.

Παραγωγική διαδικασία υψηλών απαιτήσεων
Στις εγκαταστάσεις της Daimler Trucks έπρεπε να δημιουργηθούν οι ιδιαίτερες εκείνες συνθήκες που απαιτούνται για την έναρξη της παραγωγής Fuel Cells, αφού οι συμβατικές βιομηχανικές διαδικασίες δεν μπορούν να μεταφερθούν απευθείας στις εξαιρετικά σύνθετες και εξαιρετικά ευαίσθητες συστοιχίες κυψελών καυσίμου. Για παράδειγμα, η επεξεργασία πολλών ευαίσθητων συστατικών πραγματοποιείται στην περιοχή του μικρομέτρου – μ (1,0 μ = 10^-6 m, δηλαδή: 1 εκατομμυριοστό του μέτρου). Ακόμη και η μικρότερη μόλυνση θα μπορούσε να επηρεάσει τη λειτουργικότητα των κυψελών καυσίμου, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο – για ορισμένες από τις εργασίες στη φάση της προγραμματισμένης προ-παραγωγής – έχει δημιουργηθεί ένας καθαρός χώρος με φιλτραρισμένο αέρα. Επιδιώκοντας, δε, την επίτευξη σύντομων κύκλων παραγωγής, για βελτίωση της οικονομικής απόδοσης, οι μηχανικοί αξιοποιούν και τεχνολογίες από τη βιομηχανία συσκευασίας, οι οποίες γενικά δεν χρησιμοποιούνται στη συμβατική παραγωγή κινητήρων.

Ένα βήμα εμπρός…

Αν οι παραπάνω ειδήσεις δείχνουν ότι «κάτι γίνεται», η ίδρυση την περασμένη χρονιά από την Hyundai και την ελβετική H2 Energy της κοινοπραξίας “Hyundai Hydrogen Mobility” (HHM) που στόχο της έχει να αξιοποιήσει το οικοσύστημα κινητικότητας υδρογόνου της Ευρώπης με φορτηγά κυψελών καυσίμου είναι κάτι που δείχνει ότι τα πράγματα είναι ακόμα πιο «σοβαρά».

Προσέξτε, λοιπόν: η Hyundai ανέλαβε να παραδώσει 1.600 βαρέα φορτηγά κυψελών καυσίμου στην ιδρυθείσα κοινοπραξία έως το 2025, η οποία στη συνέχεια θα μισθώσει μεγάλο μέρος των φορτηγών στην ένωση “H2 Mobility Switzerland Association”. Η τελευταία περιλαμβάνει μεγάλους φορείς εκμετάλλευσης σταθμών ανεφοδιασμού, εταιρείες μεταφορών, καθώς και διάφορους άλλους παράγοντες της βιομηχανίας που προωθούν την κινητικότητα του υδρογόνου στην Ελβετία. Ενώ στη συνέχεια προβλέπεται η επέκταση των δραστηριοτήτων της HHM στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Το «καθαρό» φορτηγό της Hyundai
Τα φορτηγά κυψελών υδρογόνου που θα παραδώσει η Hyundai στην ελβετική H2 energy έχουν μήκος 9.745 mm, πλάτος 2.550 mm, ύψος 3.730 mm, είναι μεικτού βάρους GVW 18 τόνων (με ρυμουλκούμενο: GCW 34 τόνοι) και διαθέτουν αυτονομία 400 χιλιομέτρων χάρη στα 32,86 κιλά υδρογόνου που φυλάσσονται υπό πίεση 350 bar σε ειδικές ανθεκτικές δεξαμενές. Ο ανεφοδιασμός διαρκεί 7 μόλις λεπτά. Η ισχύς των συστοιχιών κυψελών καυσίμου φτάνει τα 190 kW (2 x 95 kW) ενώ ο ηλεκτρικός κινητήρας που κινεί το όχημα έχει ισχύ 350 kW (471 ίππους) και προσφέρει την άκρως εντυπωσιακή ροπή των 3.400 Nm. To όχημα είναι εφοδιασμένο με προηγμένα συστήματα υποβοήθησης της οδήγησης (αποφυγή σύγκρουσης, προειδοποίηση αποχώρησης από λωρίδα κυκλοφορίας).

Η Hyundai επίσης είναι αυτή που όχι μόνο έχει στο ενεργητικό της, το 2013, το παγκοσμίως πρώτο εμπορικά διαθέσιμο SUV με υδρογόνο, το ix35 Fuel Cell, αλλά διαθέτει και σήμερα μία υδρογονοκίνητη πρόταση της Hyundai, το NEXO, η διάθεση του οποίου ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια. Πρόκειται ένα ηλεκτρικό όχημα FCEV (Fuel Cell Electric Vehicle) δεύτερης γενιάς, με αυτονομία 666 χιλιομέτρων (κύκλος WLTP), που όπως όλα τα FCEV εκπέμπει μόνο καθαρούς υδρατμούς κατά την κυκλοφορία του.

Hyundai NEXO

Hyundai Nexo
Οι πωλήσεις των FCEVs παρουσίασαν το 2019 αύξηση – παγκοσμίως – κατά 90% με το Hyundai NEXO που προσφέρει αυτονομία 666 χλμ. κατά WLTP (φωτ.) να παίρνει τη μερίδα του λέοντος με 4.818 μονάδες (από τις οποίες το 87% στη Ν. Κορέα) αφήνοντας στη δεύτερη θέση το Toyota Mirai (2.407) και στην Τρίτη το Honda Clarity Fuel Cell (349 μονάδες).

Fuel Cells, υδρογόνο, ηλεκτροκίνηση

Τί είναι όμως αυτό που κρατά τις κυψέλες υδρογόνου στην επικαιρότητα; Τα χαρακτηριστικά της λειτουργίας της: Μια κυψέλη καυσίμου μετατρέπει σε ηλεκτρική τη χημική ενέργεια του καυσίμου, στην περίπτωση αυτή του υδρογόνου, που για το σκοπό αυτό ενώνεται με το οξυγόνο (το οποίο περιέχεται στον ατμοσφαιρικό αέρα) με μια διαδικασία αντίστροφη της ηλεκτρόλυσης. Το ρεύμα που παράγεται τροφοδοτεί τον ή τους ηλεκτρικούς κινητήρες που κινούν το εκάστοτε όχημα. Επί της ουσίας, λοιπόν, έχουμε να κάνουμε και πάλι με ηλεκτροκίνηση, μόνο που στην περίπτωση ενός FCEV η κύρια πηγή ενέργειας είναι τα fuel cells. Κατά τ’ άλλα, σε ένα τέτοιο σύστημα κίνησης υπάρχει ότι υπάρχει και ένα τυπικό ηλεκτρικό όχημα, ακόμα και μια βοηθητική μπαταρία.

Προϊόν – ή αν θέλετε «καυσαέριο» – όλης αυτής της διαδικασίας είναι το… νερό, που με τη μορφή υδρατμών διοχετεύεται στην ατμόσφαιρα, γεγονός που αποτελεί βασικό πλεονέκτημα των FCEV ενώ ένα ακόμα μεγάλο υπέρ των οχημάτων αυτών είναι η ευκολία ανεφοδιασμού – και σημειώστε ότι δεν χρειάζεστε περισσότερο χρόνο για να φουλάρετε με υδρογόνο, απ’ ότι για να φουλάρετε με βενζίνη. Το μεγάλο ζήτημα αντιλαμβάνεστε ότι είναι η δημιουργία της απαραίτητης υποδομής.

Honda’s Clarity Fuel Cell

Honda Clarity Fuel Cell
Η Honda, η οποία έχει επίσης μακρά παράδοση στις κυψέλες υδρογόνου, έχει επενδύσει περισσότερα από 14 εκατομμύρια δολάρια στο δίκτυο ανεφοδιασμού της Καλιφόρνιας, όπου υπάρχουν 40 «υδρογονάδικα». Το Clarity Fuel Cell, διαθέτει αυτονομία σχεδόν 580 χλμ. και διατίθεται με μηνιαίο μίσθωμα 379 $, το οποίο περιλαμβάνει έως και 15.000 δολάρια καύσιμο (υδρογόνο). Η αγορά του επιδοτείται από την πολιτεία της Καλιφόρνιας με 4.500 δολάρια.

Σημειώστε, επίσης, ότι υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι παραγωγής υδρογόνου. Το λεγόμενο «πράσινο» υδρογόνο μπορεί να παραχθεί χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές για τη μετατροπή του νερού σε υδρογόνο – αυτό είναι άλλωστε το ζητούμενο για ένα πραγματικά καθαρό καύσιμο – και το «μπλε» υδρογόνο, το οποίο μπορεί να παραχθεί από φυσικό αέριο, χρησιμοποιώντας τεχνολογία δέσμευσης άνθρακα.

Toyota Mirai
Τις διόλου ευκαταφρόνητες 10.000 μονάδες, σε όλο τον κόσμο, έφτασαν οι πωλήσεις του υδρογονοκίνητου Toyota Mirai 1^ης γενιάς (βλ. σχήμα), που κόστιζε στη Γερμανία 66.000 ευρώ (+ΦΠΑ). Διέθετε συστοιχία κυψελών υδρογόνου Toyota FC Stack ισχύος 114 kW (155 DIN hp), ηλεκτροκινητήρα 154 ίππων και ρεζερβουάρ υδρογόνου 122,4 λίτρων (στα 700 bar) που επέτρεπε αυτονομία περίπου 500 χιλιομέτρων. Ήδη, καθ’ οδόν βρίσκεται το μοντέλο 2^ης γενιάς με αυξημένη στα 660 χλμ. αυτονομία (βλ. φωτ).

Μια μεγάλη ευκαιρία

Καθώς, πάντα, σε οτιδήποτε έχει σχέση με την ανθρώπινη δραστηριότητα καταλήγουμε στην οικονομία, ο λόγος που αυτή τη στιγμή δεν κυκλοφορούν στους δρόμους πολλά υδρογονοκίνητα οχήματα είναι βέβαια το κόστος: και των αυτοκινήτων, και του καυσίμου και των υποδομών (βλ. σταθμοί ανεφοδιασμού και δίκτυο διανομής). Η αλήθεια είναι ότι το υδρογόνο στην περίπτωση των FCEVs, έχει μεν τα πλεονεκτήματα που αναφέραμε, ωστόσο έχει και ένα εγγενές μειονέκτημα – ότι πρέπει να ξοδέψουμε ηλεκτρική ενέργεια για την παραγωγή του και μετά να προχωρήσουμε στην αποθήκευση του, πριν την εκ νέου μετατροπή του σε ηλεκτρισμό. Ενώ στην περίπτωση των αμιγώς ηλεκτρικών οχημάτων η ενέργεια πηγαίνει απ’ ευθείας για αποθήκευση στις μπαταρίες. Επίσης το κόστος του υδρογόνου ανεβαίνει και λόγω των μεγάλων απαιτήσεων σε σχέση με την καθαρότητά του.

Όμως, από κει και πέρα υπάρχει και το κόστος των υποδομών, με αποτέλεσμα, συγκρίνοντας τα έξοδα που απαιτούνται για τη διάδοση των δύο ανταγωνιστικών, αλλά ταυτοχρόνως και συμμάχων τεχνολογιών, βλέπουμε ότι από ένα σημείο και μετά το υδρογόνο αποκτά οικονομικό πλεονέκτημα. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από γερμανική μελέτη του 2018, σύμφωνα με την οποία για την είσοδο στην κυκλοφορία 20 εκ. οχημάτων υδρογόνου απαιτεί επένδυση 40 δισεκατομμυρίων ευρώ όταν για 20 εκ. ηλεκτρικά οχήματα μπαταρίας απαιτούνται 51 δις.

Το κόστος των επενδύσεων για την διάδοση της ηλεκτροκίνησης και της υδρογονοκίνησης. Όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα γερμανικής μελέτης στην εμπλέκεται και ο Έλληνας μηχανικός Κωνσταντίνος Συρνανίδης, για την είσοδο στην κυκλοφορία 10 εκ. οχημάτων απαιτούνται επενδύσεις ύψους 20 δις ευρώ είτε μιλάμε για ηλεκτρικά οχήματα μπαταρίας είτε για FCEVs. Ωστόσο, από και πέρα φαίνεται ότι το υδρογόνο τα καταφέρνει καλύτερα σε μεγαλύτερους στόλους, της τάξης των 20 εκ. οχημάτων, με 40 δις ευρώ, έναντι 51 δις της «καθαρής» ηλεκτροκίνησης.

Σε βάθος χρόνου όλα αυτά – τα οποία όπως φαίνεται έχουν βάση, διότι αυτή τη στιγμή και στη Γερμανία, και σε άλλες χώρες της βόρειας Ευρώπης γίνονται μεγάλες επενδύσεις για την ανάπτυξη δικτύων υδρογόνου, που θα επιτρέψουν την κυκλοφορία φορτηγών – και όχι μόνον – σε ολόκληρη την γηραιά ήπειρο. Το ενδιαφέρον είναι ότι το υδρογόνο «ξεχάστηκε» από τις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών με αποτέλεσμα να μην υπάρχει τη στιγμή αυτή εθνικό πλάνο ανάπτυξης υποδομών υδρογόνου που θα μπορούσε να ενταχθεί στο Trans European Network for Transport – TEN-T (Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών), όπου υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια για τη χρηματοδότηση των υποδομών σταθμών ανεφοδιασμού οχημάτων με υδρογόνο. Θετικό υπήρξε βεβαίως το γεγονός ότι με το Ν. 4439/2016, ενσωματώθηκαν στην Ελληνική Νομοθεσία οι όροι και προδιαγραφές της εγκατάστασης πρατηρίων υδρογόνου, ωστόσο η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες της ΕΕ που στο Εθνικό Σχέδιο Υποδομών Εναλλακτικών Καυσίμων για τις Μεταφορές, δεν έχει συμπεριλάβει ακόμα τις Υποδομές Υδρογόνου, γεγονός που δημιουργεί προβλήματα στην προσέλκυση επιδοτήσεων.

ΠΗΓΗ: https://stotimoni.gr/electric-car/hydrogen-fuel-cell/%CF%85%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%8C%CE%BD%CE%BF-%CF%84%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CF%8D%CF%83%CE%B9%CE%BC%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%8D-%CE%BC%CE%B1%CF%82-%CE%BC%CE%AD/

ΠΕΤΡΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ: Η Παράκαμψη της Περιοριστικής Διάταξης Carnot του 2ου Νόμου της Θερμοδυναμικής

 

ΠΕΤΡΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ

Η παράκαμψη της περιοριστικής διάταξης Carnot του 2ου νόμου της θερμοδυναμικης

Η παράκαμψη της περιοριστικής διάταξης Carnot του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής

Του Πέτρου Ζωγράφου

 

Ο Πέτρος Ζωγράφος, ηλεκτρομηχανικός και εφευρέτης

Η ανάγκη αλλαγής πλεύσης της ανθρωπότητας είναι προφανής, ιδιαίτερα ως προς τον τρόπο παραγωγής της χρήσιμης για την διαβίωσηκαι την ανέλιξή μας ενέργειας, αφού τα ορυκτά καύσιμα έχουν οδηγήσει την εξελικτική μας πορεία σε λανθασμένο δρόμο.

Η θεωρητική θεμελίωση του προτεινόμενου από την ομάδα μας «αντιδραστήρα ψυχρής καύσης», που παρουσιάσθηκε ήδη ως πρακτική εφαρμογή και τάραξε τα λιμνάζοντα ύδατα του κατεστημένου της παραγωγής ενέργειας, είναι το ίδιο απαραίτητη, έτσι ώστε να διευκρινισθούν οι θεωρητικές λεπτομέρειες και να αρθούν ή έστω να «παρακαμφθούν» οι έωλες αντιρρήσεις των οπαδών της καθεστηκυίας τάξης.

Παρουσιάζουμε λοιπόν σήμερα την θεωρητική προσέγγιση της καινοτομίας και πιστεύουμε ότι με τον τρόπο αυτό λύνονται καθαρά οι απορίες για τους περιορισμούς που επιβάλλονται από το θεώρημα Carnot του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ αξίζει σε όλες τις φίλες και όλους τους φίλους που στήριξαν με αυταπάρνηση όλο αυτό τον καιρό τις προσπάθειες της ερευνητικής ομάδας μας. Σε αυτούς αφιερώνουμε και την θεωρητική ανάλυση που αναρτούμε σήμερα εδώ.

Εκ μέρους της ερευνητικής ομάδας Πέτρος Ζωγράφος

Η παράκαμψη της περιοριστικής διάταξης Carnot του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής

Ο λόγος που με ώθησε να πραγματοποιήσω αυτή την ανάλυση είναι η βαθμιαία αλλά σταθερή ανοδική πορεία του ανορθόδοξου τρόπου, που έχει επιλεχθεί και καθιερωθεί για τη μετατροπή της χημικής ενέργειας των καυσίμων σε ηλεκτρική ενέργεια.

Φαίνεται πλέον ξεκάθαρα, ότι ο πλανήτης μας ρυπαίνεται με γεωμετρική πρόοδο και αυτή η ρύπανση οφείλεται κυρίως σε ανθρωπογενή αίτια. Η συνεχώς αυξανόμενη κακή χρήση των υδρογονανθράκων (φυσικού αερίου, πετρελαίου και υποκατάστατων, όπως βενζίνης κλπ.) ως καύσιμης ύλης έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο και είναι συντελεί στην διαρκή υποβάθμιση του γήινου περιβάλλοντος.

Η χρήση της καύσης του άνθρακα και ειδικά των υδρογονανθράκων με την εδώ και περίπου 150 χρόνια εφαρμοζόμενη μέθοδο μετατροπής τους (χημική – θερμική) σε ηλεκτρική, κινητική κλπ. ενέργεια, μας προσφέρει έναν πολύ μικρό βαθμό απόδοσης. Τούτο οφείλεται στο γεγονός, ότι κάθε θερμική μηχανή έχει απώλειες ενέργειας, που αποβάλλονται υπό μορφή θερμότητας, με συνέπεια η ωφέλιμη ενέργεια της θερμικής μηχανής να είναι κατά πολύ μικρότερη από την αρχική ενέργεια που της δόθηκε.

Εν κατακλείδι, ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής υποδηλώνει, ότι σε κάθε θερμικό σύστημα υπάρχει πολύ μεγάλη απώλεια ενέργειας.

O Nicolas Leonard Sadi Carnot διατύπωσε το 1824 τις πρώτες θεωρίες για την μέγιστη απόδοση των θερμικών μηχανών, που έθεσαν τις βάσεις και αργότερα χρησιμοποιήθηκαν από τον Rudolf Clausius αλλά και από τον Λόρδο Kelvin για την ποσοτικοποίηση και οριστικοποίηση του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής και τον καθορισμό της έννοιας της εντροπίας. Για τον λόγο αυτό ο Sadi Carnot αναφέρεται συχνά ως «πατέρας της θερμοδυναμικής».

Το θεώρημα Carnot που προτάθηκε το 1824 και ονομάζεται κανόνας του Carnot και καθορίζει τα όρια της μέγιστης απόδοσης των θερμικών μηχανών, αφού σύμφωνα με αυτό η απόδοση μιας θερμικής, μηχανής εξαρτάται αποκλειστικά από τη διαφορά των θερμών και ψυχρών περιοχών. (βλ.σχήμα 3 NASA).

Αναλυτικότερα, για μια τέτοια μετατροπή χημική – θερμική, πρώτα έχουμε την καύση και μετατροπή σε θερμότητα, εν συνεχεία μετατροπή σε μηχανική ενέργεια και σε τρίτο στάδιο μετατροπή σε ηλεκτρική η κινητική ενέργεια.

Στις μηχανές εσωτερικής καύσης, δηλαδή στις μηχανές των αυτοκινήτων, πλοίων και αεροσκαφών που χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα, κατά την πρώτη μετατροπή (ανάφλεξη και καύση) της καύσιμης ύλης (π.χ. βενζίνη) λαμβάνουμε την θερμότητα (θερμική ενέργεια) και από αυτήν εκμεταλλευόμαστε μόνον τα παράπλευρα αποτελέσματα της ολικής καύσης, δηλαδή τα παραγόμενα αέρια, τα οποία στην συνέχεια οδηγούμενα στους αντίστοιχους κυλίνδρους των μηχανών εσωτερικής καύσης πιέζουν τα έμβολα και έχουμε την μετατροπή σε μηχανική ενέργεια, από την οποία μηχανική ενέργεια κατόπιν περαιτέρω μετατροπής λαμβάνουμε την επιθυμητή ηλεκτρική ή κινητική ενέργεια.

Από τις παραπάνω συνεχείς μετατροπές προκύπτει ευχερώς η περιοριστική διάταξη του κύκλου Carnot του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής (βλ. σχήμα 3 NASA).

Αξίζει να αναφερθεί, ότι εκείνη την χρονική περίοδο (1824), που διατύπωνε το συγκεκριμένο θεώρημα, ο Leonard Sadi Carnot είχε υπ’ όψιν του μόνον τις μηχανές εσωτερικής καύσης και τις ατμομηχανές.

Αυτού του είδους οι θερμικές μηχανές μετατρέπουν την χημική ενέργεια σε θερμική ενέργεια πριν την μετατροπή σε κινητική ή ηλεκτρική ενέργεια, έτσι ώστε λόγω της «έμμεσης» ενδιάμεσης παραγωγής μηχανικής και θερμικής ενέργειας να έχει εφαρμογή η περιοριστική αρχή του κύκλου Carnot του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής, που καθορίζει μερική, ουσιαστικά πολύ μικρή μετατροπή της αρχικής ενέργειας σε ηλεκτρική ή κινητική.

Η φύση όμως έχει επιλέξει έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο να παράγει ενέργεια, όπως π.χ. στους βιολογικούς οργανισμούς, όπου παρατηρείται η μέγιστη απόδοση κατά την μετατροπή ενέργειας χωρίς να προκαλείται και μόλυνση του περιβάλλοντος.

Αυτή η μετατροπή ενέργειας στους βιολογικούς οργανισμούς επιτυγχάνεται με την διαδικασία της «οξειδοαναγωγής», ως εξής :

Από χημική άποψη η «οξείδωση» αναφέρεται στην απώλεια ηλεκτρονίων. Η οξείδωση του άνθρακα σημαίνει, ότι τα άτομα του άνθρακα στο καύσιμο χάνουν ηλεκτρόνια καθώς μετατρέπονται σε διοξείδιο του άνθρακα, τα δε ηλεκτρόνια που χάνονται ανήκουν σε άτομα υδρογόνου, τα οποία αποτελούνται από ένα πρωτόνιο και ένα ηλεκτρόνιο.

Αυτή η αντίδραση οξείδωσης συνδέεται χημικά με μια αντίδραση αναγωγής, που η επιστήμη της χημείας ορίζει ως αντιδράσεις «οξειδοαναγωγής». Όταν ένα άτομο χάνει ηλεκτρόνια («οξείδωση»), ένα άλλο άτομο κερδίζει («αναγωγή»), αφού κατά την καύση του “καυσίμου” τα ηλεκτρόνια (στα άτομα υδρογόνου) μεταφέρονται από τον άνθρακα στο οξυγόνο. Όπως τα άτομα αναδιατάσσονται, τα μεταφερόμενα ηλεκτρόνια απελευθερώνουν ενέργεια, η οποία “συλλαμβάνεται” από τα κύτταρα του οργανισμού στο ATP (ΜΙΤΟΧΟΝΔΡΙΟ).

Η ως άνω διαδικασία μετατροπής ενέργειας, που έχει επιλεγεί από την φύση, ουδεμία σχέση έχει με τις συνήθεις διαδικασίες παραγωγής ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα, αφού τα περισσότερα τέτοια μηχανήματα που κατασκευάζονται από ανθρώπους χρησιμοποιούν πολύ λιγότερο την χημική ενέργεια από το καύσιμο τους (μεταξύ 8% – 22%), όπως π.χ. τα αυτοκίνητα που αξιοποιούν-εκμεταλλεύονται κατά μέσον όρο μόνον το 22%, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής, ήτοι : n = T1 – T2 / T1 = Q1 – Q2 / Q1

Επομένως, πρέπει να επαναδιατάξουμε τις προσπάθειές μας προς μια τεχνολογία «ψυχρής» μετατροπής των καυσίμων, αντί της «χημικής – θερμικής» που εφαρμόζεται μέχρι σήμερα.

Κατωτέρω παραθέτω την εξήγηση, για ποιους λόγους πρέπει να γίνει αυτή η μετάβαση από την θερμική προς την ψυχρή μετατροπή.

Πρώτα από όλα, οφείλουμε να κατανοήσουμε, ότι η βάση της λειτουργίας των ψυχρών μετατροπών είναι η φυσικοχημική μεταβολή που λαμβάνει χώραν εντός αυτών ή στο εσωτερικό τους.

Από ενεργειακής απόψεως, το μέγιστο δυνατό μηχανικό έργο μπορεί πραγματικά να παρέχεται από την αντιστρεπτή θερμοδυναμική μεταφορά χημικού συστήματος από μια κατάσταση σε μία άλλη με την εκμετάλλευση της ελεύθερης ενέργειας ΔG του χημικού συστήματος.

Για να πετύχουμε λοιπόν τον μέγιστο βαθμό αποδόσεως, είναι απαραίτητο να εργάζεται μια διάταξη σε απολύτως αντιστρεπτές συνθήκες. Όσο το ρεύμα ανταλλαγής είναι μεγαλύτερο και όσο η αντίσταση του ύδατος με την παρουσία κράματος υλικών είναι μικρότερη, τόσο πιο καλά μπορεί να πραγματοποιηθεί η λειτουργία της διάταξης σε απολύτως αντιστρεπτές συνθήκες.

Ως παράδειγμα, μπορούμε να θεωρήσουμε μια αντίδραση, όπου το νερό μετατρέπεται με βρασμό αναστρέψιμα σε ατμό. Για να είναι αναστρέψιμη η αντίδραση, ας υποθέσουμε ότι το μείγμα νερού και ατμού περιέχεται σε έναν κύλινδρο με κινητό έμβολο και διατηρείται σε σημείο βρασμού με πίεση μιας ατμόσφαιρας από μια δεξαμενή θερμότητας.

Η αλλαγή ενθαλπίας είναι : ΔΗ = 40,65 kilojoules ανά mole, η οποία είναι η λανθάνουσα θερμότητα εξάτμισης. Η αλλαγή εντροπίας είναι :

Δ S = ^40,65 / ₃₇₃  = 0,109 kilojoules ανά γραμμομόριο . Κ

που αντιπροσωπεύει τον μεγαλύτερο βαθμό διαταραχής, όταν το νερό εξατμίζεται και μετατρέπεται σε ατμό. Η ελεύθερη ενέργεια γνωστή και ως λειτουργία Gibbs ορίζεται ως G=H-Tδ όπου το S αναφέρεται στην εντροπία του συστήματος. Έτσι για κάθε αλλαγή στην κατάσταση, μπορούμε να γράψουμε την εξαιρετικά σημαντική σχέση ΔG=ΔΗ-ΤΔS

Η ελεύθερη αλλαγή ενέργειας Gibbs είναι : ΔG = ΔΗ – ΤΔ S . Στην περίπτωση αυτή η ελεύθερη αλλαγή ενέργειας Gibbs ισούται με το μηδέν, επειδή ο ατμός και το νερό ευρίσκονται σε ισορροπία και δεν μπορεί να εξαχθεί χρήσιμο έργο από τον συγκεκριμένο μηχανισμό (εκτός από το έργο μέσω της ατμόσφαιρας). Με άλλα λόγια, ελεύθερη ενέργεια Gibbs ανά μόριο νερού (ονομαζόμενη επίσης «χημικό δυναμικό») είναι η ίδια, τόσο για το νερό σε υγρή μορφή όσο και για τον ατμό, αφού με τον τρόπο αυτό τα μόρια του νερού μπορούν να περνούν ελεύθερα από την μια φάση στην άλλη, χωρίς να αλλάζουν την συνολική ελεύθερη ενέργεια του συστήματος.

Με αντίστοιχο θερμοδυναμικά αντιστρεπτό τρόπο και χρησιμοποιώντας την ψυχρή καύση επιτυγχάνεται η ελάττωση της αποδιδόμενης στο περιβάλλον ελεύθερης ενέργειας (ΔG) κατά την ένωση του άνθρακα με το οξυγόνο και κατά συνέπεια η εκμετάλλευση μεγάλου ποσού μηχανικής ενέργειας.

Λίγα λόγια για τον παρεξηγημένο όρο εντροπία

Όταν έχουμε ένα ποτήρι ζεστό γάλα το οποίο κρυώνει, τότε η εντροπία του μειώνεται, Δεν αυξάνει. Όμως η εντροπία του περιβάλλοντος αυξάνει ακόμα περισσότερο αφού το ζεστό γάλα είναι θερμότερο από το περιβάλλον.

Ερώτημα: Μπορούμε να καταρρίψουμε την αλλαγή της εντροπίας που προκύπτει από αλλαγές στις συγκεκριμένες ιδιότητες του συστήματος μας? Υπάρχουν αλλαγές σε πέντε πράγματα που θα οδηγήσουν σε μια αλλαγή στην εντροπία του συστήματος.

1. Οι αλλαγές στη θερμοκρασία θα προκαλέσουν αλλαγές στην εντροπία Όσο μεγαλύτερη είναι η θερμοκρασία τόσο μεγαλύτερη είναι η θερμική ενέργεια που έχει το σύστημα. Όσο πιο μεγάλη θερμική ενέργεια έχει το σύστημα, τόσο πιο πολλοί τρόποι υπάρχουν για την διανομή της ενέργειας. Όσο πιο πολλοί τρόποι υπάρχουν για να μοιραστεί αυτή η ενέργεια, τόσο μεγαλύτερη είναι η εντροπία. Η αύξηση της θερμοκρασίας θα αυξήσει την εντροπία.
2. Οι αλλαγές στον όγκο θα οδηγήσουν σε αλλαγές στην εντροπία. Όσο μεγαλύτερος είναι ο όγκος, τόσο πιο πολλοί τρόποι υπάρχουν για τη διανομή των μορίων σε αυτόν τον όγκο, όσο πιο πολλοί τρόποι υπάρχουν για τη διανομή των μορίων (ενέργεια), τόσο μεγαλύτερη είναι η εντροπία. Η αύξηση της έντασης θα αυξήσει την εντροπία.
3. Αλλαγές στη φάση θα οδηγήσουν σε αλλαγές στην εντροπία. Ορισμένες φάσεις έχουν μεγαλύτερο αριθμό συχνοτήτων και συνεπώς υψηλότερη ενέργεια. Τα στερεά δονούνται σε χαμηλότερες συχνότητες και επομένως τη μικρότερη εντροπία. Τα υγρά έχουν περισσότερες μικροσκοπικές μονάδες υψηλότερες συχνότητες και έτσι έχουν υψηλότερη εντροπία. Όταν μια ουσία είναι αέριο, έχει πολλές περισσότερες μικροσκοπικές μονάδες και έχει υψηλότερη εντροπία.
4. Η μίξη των ουσιών αυξάνει την εντροπία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι υπάρχουν πολλά περισσότερα μικροστοιχεία για το μικτό σύστημα χωρίς ανάμιξη. Περισσότερες συχνότητες (μικροκέντρα) σημαίνουν μεγαλύτερη εντροπία. Αυτό είναι ένα από τα παραδείγματα από τα οποία προκύπτει η εσφαλμένη αντίληψη ότι η εντροπία είναι διαταραχή.
5. Τέλος η εντροπία μπορεί να αλλάξει ως αποτέλεσμα χημείας. Τα διάφορα μόρια έχουν διαφορετικέ εντροπίες. Έτσι μπορεί να είναι δύσκολο να κοιτάξετε μια αντίδραση και να μαντέψετε εάν ανεβαίνει η κατεβαίνει. Εντούτοις γενικά αν τα προϊόντα έχουν μεγαλύτερο αριθμό μορίων από τα αντιδρώντα τότε η εντροπία μπορεί να αυξηθεί. Εάν τα βρίσκονται σε φάσεις υψηλότερης εντροπίας από τα αντιδρώντα η αντίδραση πιθανόν να έχει μεγαλύτερη εντροπία π.χ 2Fe(s)+3O2(g) > 2Fe2O3(ες)ΔSr<O). Η αλλαγή στην εντροπία γι αυτήν την αντίδραση θα είναι αρνητική. Αυτό επειδή τα αντιδραστήρια έχουν τόσο ένα στερεό όσο και ένα αέριο, ενώ το προϊόν είναι απλώς μια στερεή ένωση.

ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΗΜΙΚΗΣ – ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗΣ ΤΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ (ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ κλπ.)

Ο μηχανισμός της χημικής – θερμικής μετατροπής της ενέργειας σε κινητική και κατόπιν σε ηλεκτρική μπορεί να εξηγηθεί απλά βάσει της κινητικής θεωρίας των μορίων, όπου η μεταβολή στην ενέργεια μεταξύ των αρχικών στοιχείων και των αποτελεσμάτων της δράσης εκδηλώνεται ως θερμότητα.

Αν εξετάσουμε μια Μηχανή Εσωτερικής Καύσης , όταν πυροδοτηθεί η καύση του καυσίμου προκαλείται κινητική ενέργεια των μορίων των θερμανθέντων αερίων συστατικών της δράσης και αυτά (τα μόρια των αερίων) προσκρούουν π.χ. στο πιστόνι της Μηχανής Εσωτερικής Καύσης, αλλά δυστυχώς η μεταφορά της ορμής τους σε αυτό το πιστόνι δεν είναι ολοκληρωμένη . Έτσι η κινητική ενέργεια ανά Κελβίνο ΄΄μονοατομικό ιδανικό αέριο΄΄ είναι 3[R/2] =3R/2:  ανά γραμμομόριο: 12.47 J. Ανά μόριο: 20.7 yJ = 129μev. Σε κανονική θερμοκρασία 273.15Κ παίρνουμε: Ανά γραμμομόριο: 3406 J  και ανά μόριο: 5.65 ZJ = 35.2 mev

Ο όγκος της μεταφοράς του ποσοστού κινήσεως αυτών των μορίων (κινητική ενέργεια κάθε μορίου) υπολογίζεται με τον τύπο :(3/2 ΚΤ).

Με δεδομένο ότι η θερμοκρασία του μορίου είναι Τ1 πριν την σύγκρουσή του και μεταβάλλεται σε Τ2 μετά την σύγκρουση και απομάκρυνση από το πιστόνι, τότε η μετατρεπόμενη ενέργεια ανά μόριο θα καθορίζεται από την εξίσωση: 3/2ΚΤ1/ – 3/2 ΚΤ2

Το μικρό ποσοστό ενέργειας, που παραμένει στο μόριο, δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης με οποιονδήποτε μέχρι σήμερα γνωστό τρόπο, καθ’ όσον   μεταφέρεται μετά την πρόσκρουση από το μόριο στο πιστόνι, που  αποτελεί το αντίθετο της θερμής πηγής, δηλαδή την ψυχρή πηγή. n=3/2KT₁-3/2ΚΤ₂/3/2ΚΤ₁=Τ1-Τ2/Τ₁.

Και εδώ συνίσταται το πρόβλημα του τελικού βαθμού απόδοσης στην χημική – θερμική μετατροπή για τις συμβατικές μηχανές εσωτερικής καύσης, ο οποίος (τελικός βαθμός απόδοσης) είναι αυτός που προβλέπεται πολύ σωστά έως εδώ, από την περιοριστική διάταξη του κύκλου Carnot του 2ου θερμοδυναμικού νόμου.

Αντιθέτως, στον αντιδραστήρα ψυχρής καύσης δεν υπάρχουν ούτε κρούσεις ούτε τριβές αλλά ούτε και θερμοκρασίες, που συνεπάγονται ενεργειακές απώλειες, αλλά μόνον κινήσεις ηλεκτρονίων: 2H₂   > 4H⁺  +  4e^–Αποβολ.   Ο₂ + 4H⁺ + 4e^– > 2H₂O προσλ.

Λόγω της ανωτέρω διαδικασίας, μπορούμε να λάβουμε ηλεκτρική ενέργεια μέσω ενός εξωτερικού ηλεκτρικού φορτίου καταλλήλου αντιστάσεως, μόνον μια ελάχιστη διαφορά ανάμεσα στη (-ΔG) και στη (-ΔΗ)  μπορεί να διαπιστωθεί,  η οποία διαφορά ισούται με τον πολύ μικρό εντροπικό όρο ΤΔs, που σε τελική ανάλυση είναι άνευ αξίας. Όσο μικρότερος είναι ο εντροπικός όρος ΤΔS τόσο μεγαλύτερο βαθμό απόδοσης έχει ο αντιδραστήρας ψυχρής καύσης εάν ληφθεί υπόψιν  και  o  ΔΗ. Το ιδανικό πρότυπο δυναμικό ενός στοιχείου του αντιδραστήρα ψυχρής καύσης είναι Η₂/Ο₂ (Ε₀) και είναι 1228mv με υγρό νερό σαν αποτέλεσμα, και 1217mv για νερό με αέριο. Αυτή η τιμή είναι το δυναμικό οξείδωσης του υδρογόνου, Το δυναμικό αυτό το ονομάζουμε και ως αλλαγή στην ελεύθερη ενέργεια του Gibbs για την δράση υδρογόνου και οξυγόνου. Η ελεύθερη ενέργεια του Gibbs αυξάνεται καθώς μειώνεται η θερμοκρασία του αντιδραστήρα σε σχέση με της θερμικές μηχανές εσωτερικής καύσης, όπου συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή όσο αυξάνεται η θερμοκρασία (διαφορά θερμού-ψυχρού) αυξάνεται και ο βαθμός απόδοσης τους.

Για την πληρέστερη κατανόηση της θερμικής – χημικής μετατροπής παρατίθεται το αντίστοιχο σχήμα του μηχανικού αναλόγου (σχήμα 1).

ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ ΨΥΧΡΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

Πρέπει να γνωρίζουμε, ότι οι θερμοδυναμικοί υπολογισμοί βασίζονται στο γεγονός, ότι οι χημικές μεταβολές γίνονται κοντά στην κατάσταση ισορροπίας. Η τάση ενός αντιδραστήρα ψυχρής καύσης είναι περίπου ίση με την τάση της θερμοδυναμικής ισορροπίας, δηλαδή ο αντιδραστήρας ψυχρής καύσης λειτουργεί ως »ισοθερμική στατική μηχανή», οπότε δεν έχει ανάγκη δύο διαφορετικών πηγών θερμοκρασίας δηλαδή μιας δεξαμενής υψηλής θερμοκρασίας, και μιας δεξαμενής χαμηλής θερμοκρασίας (αρχή Carnot δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής – (βλ. σχήμα 3 NASA).

Όπως προβλέπεται από τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής και την συναφή περιοριστική διάταξη Carnot, «θερμικές μηχανές» είναι οι μηχανές που παράγουν έργο στηριζόμενες σε θερμιδικά φαινόμενα, ενώ για να λειτουργήσουν απαιτείται η περιοδική μεταβολή της θερμοκρασίας κάποιου «σώματος» ύλης, συνήθως κάποιου αερίου.

Η μεταβολή της θερμοκρασίας αυτού του σώματος γίνεται με μεταφορά θερμότητας, δηλαδή προσδίδεται αρχικά στο σώμα θερμική ενέργεια, ήτοι αυξάνεται η θερμοκρασία του, οπότε τότε το σώμα αποβάλλει την ενέργεια παράγοντας έργο, με σκοπό να επανέλθει στην αρχική του κατάσταση και να προσλάβει και πάλι ενέργεια (πχ βενζίνη, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κλπ.). Η ανωτέρω διαδικασία ονομάζεται κύκλος λειτουργίας.

Σύμφωνα δε με τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής, σε κάθε κύκλο λειτουργίας υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ποσόν ενέργειας, το οποίο αποβάλλεται από το σώμα όχι με την μορφή έργου, αλλά με την μορφή θερμότητας, προκαλώντας έτσι μεγάλη απώλεια ενέργειας.

Όμως, ένας αντιδραστήρας ψυχρής καύσης μετατρέπει την χημική ενέργεια απευθείας σε ηλεκτρική ενέργεια, παρακάμπτοντας με τον τρόπο αυτό την ανεπάρκεια που σχετίζεται με την μετατροπή της θερμικής ενέργειας, έτσι ώστε η διαθέσιμη ενέργεια να είναι ίση με την ελεύθερη ενέργεια Gibbs. Η απόδοση του αντιδραστήρα ψυχρής καύσης διέπεται από την καμπύλη πόλωσής του.

Για να κατανοήσουμε την απόδοση που έχει μια ψυχροδυναμική μετατροπή ενέργειας δεδομένης χημικής δράσης σε ηλεκτρική ενέργεια έχουμε: – ΔG =(Wa–PΔV) και η μέγιστη χρήσιμη εργασία που λαμβάνεται από τον αντιδραστήρα ψυχρής καύσης είναι: dG = dH – TdS . Όπου W δίνεται από το : ΔG ( ή NFE ).

Βάσει της ανωτέρω σχέσης η μείωση της ελεύθερης κατά Gibbs ενέργειας για μια δράση ισούται με το αντιστρεπτά ολικό έργο μείον το έργο διαστολής του συστήματος. Εάν ωθήσουμε να πραγματοποιηθεί μια δράση με ψυχροδυναμικό τρόπο και εάν τροφοδοτήσουμε αυτή την δράση με υδρογόνο και οξυγόνο και σαν απόβλητο αυτής της διαδικασίας σχηματιστεί νερό  (Η2O), τότε έχουμε: 2H₂ + O₂  > 2H₂O

Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, έχουμε μια αλλαγή στην ελεύθερη ενέργεια ΔG της διάταξης 2H2 + O2.

Εάν όμως παρατηρήσουμε το φαινόμενο με μεγαλύτερη λεπτομέρεια, θα διαπιστώσουμε ότι έχουμε μια μεταφορά 4 ηλεκτρικών φορτίων μέσω μιας ολικής διαφοράς δυναμικού Ε εν κενώ, ή μιας τάσης U υπό φορτίο. Σε γενικές γραμμές όταν έχουμε μεταφορές ηλεκτρονίων σε κάθε μόριο του κράματος που βρίσκεται εντός του αντιδραστήρα ψυχρής καύσης, τότε το ηλεκτρικό έργο θα εξαρτάτε από την εξίσωση: Wh= Q .V και πρέπει να γνωρίζουμε όταν γίνεται μεταφορά ηλεκτρονίων σε κάθε μόριο του κράματος υλικών του αντιδραστήρα ψυχρής καύσης τότε το ηλεκτρικό έργο θα είναι Whl = n FE για κάθε mole του κράματος υλικών που βρίσκεται αναμεμιγμένο εντός του νερού. Ανάλογη επίσης θα είναι και η μείωση στην ελεύθερη ενέργεια της εκάστοτε διαδικασίας. Πχ για 2Η₂ + Ο₂ > 2Η₂Ο  οπότε θα έχουμε  -ΔG = nFE

Επομένως τα v/ – v// = – dζ / de όπου v/ και v // δηλώνουν τα ηλεκτρικά δυναμικά του κράματος υλικών, το de είναι μια διαφορική ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας, και το dζ (διαφορά ΖΗΤΑ) είναι η μεταβολή της διαθέσιμης ενέργειας, η ισοθερμική ισοβαρική ελεύθερη ενέργεια GGbs dG, που ΔF = – NFE, αν το Δ είναι η ελεύθερη ενέργεια Lewis στη θέση της ελεύθερης ενέργειας G ή Gibbs, το F είναι ισοδύναμο Faraday και το N αντί του n είναι ο αριθμός των ισοδυνάμων που διέρχονται μέσω του αντιδραστήρα ψυχρής καύσης όταν η δράση συμβαίνει, όπως έχει γραφτεί.

Αν η τάση του ψυχροδυναμικού αντιδραστήρα ήταν ακριβώς ίση με την τάση ισορροπίας, τότε όλη η ΔG της διαδικασίας της δράσης θα μετατρεπόταν σε ηλεκτρική ενέργεια και θα ήταν ίση με – nFE , οπότε ο αντιδραστήρας ψυχρής καύσης θα είχε βαθμό απόδοσης 100% . Δηλαδή μια αρκετά υψηλή απόδοση, που δεν παρατηρείται σε καμία θερμική μηχανή μέχρι σήμερα.

Εκ των ως άνω αναλύσεων προκύπτει, ότι οι αποδόσεις μετατροπής με βάση αυτήν την πρόταση είναι κατά πολύ μεγαλύτερες από τις αποδόσεις των θερμικών μετατροπών, οι οποίες μετά βίας αγγίζουν το 22% λόγω της απώλειας ενέργειας και της συνακόλουθης εφαρμογής της περιοριστικής διάταξης του κύκλου Carnot του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής.

Τονίζω, ότι και σε αυτή την θέση η μεταβολή της ελεύθερης ενέργειας της διαδικασίας, η οποία μετατρέπεται σε ηλεκτρικό έργο, διαφέρει από την μεταβολή της ενθαλπίας ΔΗ της αντίστοιχης δράσεως.

Μπορούμε να συμπεράνουμε, ότι η θερμότητα που παρουσιάζεται στην διαδικασία, στην περίπτωση που αυτή ελάμβανε χώρα καθαρά χημικώς θα είχε μια μικρή διαφορά από την ελάττωση στην ελεύθερη ενέργεια, ήτοι από το παραγόμενο ηλεκτρικό έργο, κάτι που προκύπτει εύκολα από την θερμοδυναμική εξίσωση του Gibbs:

ΔG = ΔH + T . [(d (ΔG) / dT)].   Για μια δεδομένη δράση  ΔG⁰ = G⁰_προ– G⁰_αντι

Λόγω των ανωτέρω αλλά και της παραμέτρου -ΔG = nFE , λαμβάνουμε την γνωστή θερμοδυναμική εξίσωση των g.e: ΔΗ = ΔG + nFT (dE / dT).

Το αποτέλεσμα nF (dE / dT) μας δίνει την αλλαγή της εντροπίας Δs της διαδικασίας, εφ’ όσον ΔΗ = ΔG + T Δs, ενώ το (dE/dT) μας υποδεικνύει τον θερμικό συντελεστή του δυναμικού του αντίστοιχου ψυχροδυναμικού στοιχείου του αντιδραστήρα ψυχρής καύσης. Για να έχουμε όμως σωστά αποτελέσματα στα ανωτέρω, απαραίτητη προϋπόθεση είναι ότι το όλο σύστημα πρέπει να λειτουργεί υπό σταθερή πίεση.

Σε εντελώς αντιστρεπτές συνθήκες των διαδικασιών, ο θερμικός συντελεστής ισούται με το μηδέν (0), και ο εντροπικός όρος ΤΔs δεν συμμετέχει στην περίπτωση αυτή στην θερμοδυναμική εξίσωση, έτσι έχουμε: (- ΔG) = ( – ΔΗ).

Όταν όμως ο αντιδραστήρας ψυχρής καύσης, είναι υπό φορτίο και τροφοδοτεί με ηλεκτρικό ρεύμα κάποια ηλεκτρικά φορτία τα οποία μπορεί να είναι ωμικά, επαγωγικά ή σύνθετα, μειούμενο το Ε, παρουσιάζεται μια πάρα πολύ μικρή αύξηση σχεδόν αμελητέα της θερμοκρασίας του, έτσι έχουμε: (dE / dT) <0 που σημαίνει ότι θα έχουμε πλέον σε πλήρη εφαρμογή την εξίσωση ( -ΔG ) < ( -ΔH ). Αυτά όμως συμβαίνουν όταν η καρδιά του αντιδραστήρα (cavity) δεν διατηρείται σε χαμηλές θερμοκρασίες.

Όταν όμως διατηρείται σε χαμηλές θερμοκρασίες παρατηρείται ότι ( dE/dT ) > 0, άρα κατά την εργασία του αντιδραστήρα ψυχρής καύσης μειούμενο το Ε μειώνεται και η θερμοκρασία του. Τότε θα έχουμε, (-ΔG) > (-ΔH).

Από όσα παρατηρούμε με έκπληξη στην συγκεκριμένη περίπτωση, λαμβάνουμε επί πλέον κέρδος ενέργειας, που το παίρνουμε από το περιβάλλον. Τούτο συμβαίνει, γιατί η θερμοκρασία του αντιδραστήρα ψυχρής καύσης μειούται σε επίπεδο πολύ χαμηλότερο από την θερμοκρασία του περιβάλλοντος, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα και την μετατροπή μέρους της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος σε ηλεκτρικό έργο μέσω ενός θερμοηλεκτρικού στοιχείου, που τροφοδοτεί με τάση μόνον κάποιους ηλεκτρονόμους (ρελέ) του συστήματος.

Σε γενικές γραμμές όμως το αποτέλεσμα της εξίσωσης (-ΔG) / (-ΔΗ) δεν ισούται με το 100% οπότε ο βαθμός αποδόσεως του αντιδραστήρα ψυχρής καύσης βάσει της ΔΗ θα είναι ελάχιστα πιο χαμηλός.

Η θεωρητική τάση στον αντιδραστήρα ψυχρής καύσης είναι ανάλογη προς το ΔG, ήτοι : V = ΔG / nF. Λαμβάνοντας υπ όψιν όλα τα παραπάνω:

Ορίζουμε πλέον την πτώση τάσης ενεργοποίησης με την εξίσωση:

V_a= RT / a₂F ln ( l/l₀ ) = T [a + bln (I)] = V_a+ V_act2

Η αναστρέψιμη τάση σε έναν αντιδραστήρα ψυχρής καύσης μπορεί να υπολογιστεί από την σχέση : Ε = ΔGO / NF.

Από τα προεκτεθέντα προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα, ότι η ενεργειακή απόδοση των αντιδραστήρων ψυχρής καύσης, όταν πραγματοποιείται ψυχροδυναμικά, διαφέρει σημαντικά ως προς τον βαθμό απόδοσης σε σχέση με την πραγματοποίησή της χημικά – θερμικά, η οποία εφαρμόζεται μέχρι σήμερα κατά κόρον για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και που έχει ως αποτέλεσμα την θερμική μόλυνση και την αλόγιστη ρύπανση του πλανήτη. Όμως, για την ψυχρή καύση με το Ο2 έχουμε:

– nFE / ΔΗ ή αλλιώς το κλάσμα ΔG / ΔΗ. Εάν η ΔG⁰ = 265 KJ / mol και η ΔΗ⁰ = 271 KJ / mol.  τότε καταλήγουμε σε βαθμό απόδοση περίπου 98%

Στο παρατιθέμενο Σχήμα 2 διακρίνουμε σε γενικές γραμμές τον πολύ μεγάλο βαθμό αποδόσεως του αντιδραστήρα ψυχρής καύσης σε συνάρτηση με το ρεύμα εξόδου και την ροή εισόδου (κράμα υλικών + νερό) του συστήματος.

Στην συνέχεια αποδεικνύεται, ότι, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης και βάσει ειδικών κραμάτων, είναι δυνατόν ο βαθμός απόδοσης ενός αντιδραστήρα ψυχρής καύσης να φθάσει σε υπερβολικά υψηλό επίπεδο, που πολλές φορές να φαίνεται ότι τείνει να υπερβαίνει το 100%.

Παραδείγματος χάριν, για μια διάταξη C + 1/2 O₂  > CO, όπου το (-ΔG) είναι 32,811 Kcal και το (-ΔΗ) είναι 27,411 Kcal  ενώ το Ε είναι 0,7121 , τότε η χημική διαδικασία προκαλεί, όπως δείχνουν οι υπολογισμοί, μια γ. απόδοση της χ.α. της τάξης του 117,85% περίπου, οπότε σε αυτή την περίπτωση, όπως παρατηρούμε, παρουσιάζεται αύξηση της εντροπίας, ήτοι : (Δs > 0) της διαδικασίας. Τα ως άνω συμβαίνουν, όταν η καρδιά του αντιδραστήρα ψύχεται κατά την λειτουργία του, ούτως ώστε η (-ΔG) γίνεται μεγαλύτερη από την (-ΔΗ).

Κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω προκύπτει, ότι ο βαθμός απόδοσης του αντιδραστήρα ψυχρής καύσης κατά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι πολύ μεγαλύτερος ακόμα και από τον βαθμό απόδοσης ενός πυρηνοηλεκτρικού αντιδραστήρα.

Τέλος είναι δεδομένο, ότι η απόδοση των θερμικών μηχανών, ιδίως των μηχανών εσωτερικής καύσης και των στροβίλων, υπακούοντας στη περιοριστική διάταξη του κύκλου Carnot του δευτέρου νόμου της θερμοδυναμικής, εξαρτάται από το ύψος της θερμοκρασίας λειτουργίας τους.

Για παράδειγμα, η ως άνω  περιοριστική – απαγορευτική διάταξη Carnot επιβάλλει ότι, για να αυξήσουν οι ανωτέρω θερμικές μηχανές το βαθμό απόδοσής τους στο 80%, πρέπει η θερμοκρασία λειτουργίας τους να φθάσει σε πολύ μεγάλα επίπεδα, ήτοι στους 2200C_o η θερμή περιοχή και πάρα πολύ χαμηλά η ψυχρή περιοχή, δηλαδή μια τεράστια διαφορά μεταξύ της ψυχρής και της θερμής πλευράς (βλ. σχήμα 3 NASA). Φυσικά, για να επιτευχθούν αυτά χρειάζεται να καταναλώσουμε τεράστια ποσά ενέργειας, δηλαδή περισσότερα καύσιμα, οπότε οι θερμικές μηχανές και ιδίως οι μηχανές εσωτερικής καύσης συμβάλλουν ακόμη περισσότερο στην θερμική και τοξική μόλυνση του περιβάλλοντος.Σε αντίθεση με τις θερμικές μηχανές, ο αντιδραστήρας ψυχρής καύσης είναι μια ισοθερμική στατική διάταξη, η οποία δεν εξαρτάται από μια θερμή και μια ψυχρή περιοχή (βλ. σχήμα 3 NASA), αφού με αυτήν την προτεινόμενη μέθοδο όσο ελαττώνεται αυτή η διαφορά, τόσο αυξάνει ο βαθμός απόδοσής του, ή καλλίτερα μειώνεται το ΔG. Συνεπώς, η περιοριστική διάταξη του κύκλου Carnot του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής »παρακάμπτεται» και δεν μπορεί πλέον να εφαρμοστεί στον αντιδραστήρα ψυχρής καύσης που προτείνoυμε, διότι ο αντιδραστήρας αυτός είναι μια »στατική ισοθερμική διάταξη» παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και ασφαλώς δεν είναι θερμική μηχανή ούτε περιλαμβάνεται στις θερμικές μηχανές, τις οποίες είχε υπ’ όψιν του ο Nicolas Leonard Sadi Carnot κατά την περίοδο (1824) που διατύπωνε την εν λόγω περιοριστική – απαγορευτική αρχή Carnot του 2ου θερμοδυναμικού νόμου, σύμφωνα με την οποία για να παραχθεί έργο απαιτούνται δύο δεξαμενές με διαφορά θερμοκρασίας, ήτοι μια θερμής και μια ψυχρής περιοχής (βλ. σχήμα 3 NASA)

Για τον λόγο αυτό, προτείνω στους επιστήμονες όλου του κόσμου, να στρέψουν τις έρευνές τους προς την κατεύθυνση μετατροπής της χημικής ενέργεια των καυσίμων απευθείας σε ηλεκτρική ενέργεια, παρακάμπτοντας την ως άνω περιοριστική διάταξη του κύκλου Carnot του 2ου νόμου της θερμοδυναμικής.

Έχει επέλθει πλέον το πλήρωμα του χρόνου, για να απεμπλακεί ο άνθρωπος από τις βλαβερές συνέπειες που προκαλούνται από την καύση των υδρογονανθράκων, που αποτελεί παράλληλα την κύρια αιτία της ενεργειακής σκλαβιάς της ανθρωπότητας και της συντελούμενης περιβαλλοντικής καταστροφής του πλανήτη.

Ο ΠΕΤΡΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ είναι ηλεκτρομηχανικός και εφευρέτης.

ΠΗΓΗ:  https://www.hellagen.gr/%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%B1%CE%BC%CF%88%CE%B7/&nbsp;

 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΤΕ ΜΕ ΤΟ Hellagen.gr

Η καταγραφή των άρθρων στο hellagen.gr είναι αποτέλεσμα ιδιωτικής πρωτοβουλίας με αφιλοκερδή σκοπό. H αναδημοσίευση υλικού σε άλλη ιστοσελίδα επιτρέπεται, (όπως επισημαίνεται στους όρους χρήσης), μόνο με την προϋπόθεση αναφοράς της πηγής με ενεργό link προς το πρωτότυπο άρθρο και με την ένδειξη Hellagen.gr. Επικοινωνήστε μαζί μας για οποιοδήποτε θέμα.

ΑΡΘΡΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Πώς η εφεύρεση του Πέτρου Ζωγράφου παρακάμπτει την απαγορευτική διάταξη του 2ου θερμοδυναμικού νόμου

24 Ιουνίου 2018

Οι καινοτομίες του Πέτρου Ζωγράφου

7 Ιουνίου 2018

Το υδρογόνο ως μέταλλο από τον Πέτρο Ζωγράφο

17 Φεβρουαρίου 2017

Η εφεύρεση που αλλάζει τον κόσμο – Πέτρος Ζωγράφος

3 Δεκεμβρίου 2015

ΕΠΙΣΗΣ

Αβαθής Γεωθερμία του καθηγητή Γεώργιου Φλωρίδη

Αβαθής Γεωθερμία με Συντελεστή Ενεργειακής Απόδοσης Πέραν του 300% του καθηγητή πανεπιστημίου Γεώργιου Φλωρίδη Η …