ΟΛΑ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΨΥΧΟΤΡΟΠΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

ΚΛΕΑΝΘΗΣ ΓΡΙΒΑΣ

Ο όρος φάρμακο υποδηλώνει κάθε ουσία που μπαίνει στον οργανισμό και προκαλεί αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία του σώματος ή της ψυχικής σφαίρας. Κάθε φάρμακο, ανάλογα με τη φύση, τις δράσεις και τον τρόπο χρήσης του μπορεί να λειτουργεί ως ίαμα ή δηλητήριο. Σύμφωνα με την πανάρχαιη διαπίστωση ότι «κάθε δηλητήριο είναι φάρμακο και κάθε φάρμακο είναι δηλητήριο», που αποτελεί την πρώτη αρχή της φαρμακολογίας, όλα τα φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για θεραπευτικούς και για μη-θεραπευτικούς λόγους.

Τα φάρμακα παίρνονται απ’ ευθείας από τη Φύση (φυσικά φάρμακα) ή εξάγονται με τη χημική επεξεργασία μιας φυσικής πρώτης ύλης (ημισυνθετικά) ή κατασκευάζονται με καθαρά χημικό και εργαστηριακό τρόπο (συνθετικά).

Ορισμένα φάρμακα δρουν μόνο στο βιολογικό υπόστρωμα και άλλα επενεργούν στη βιολογική και στην ψυχική σφαίρα συγχρόνως, προκαλούν αλλαγές στις σωματικές λειτουργίες και τον ψυχισμό του λήπτη, ονομάζονται ψυχοτρόπα φάρμακα ή ψυχοτρόπες ουσίες και διακρίνονται σε εξαρτησιογόνα και μη-εξαρτησιογόνα, ανάλογα με το αν η συστηματική τους λήψη προκαλεί ή όχι εξάρτηση του χρήστη απ’ αυτά.¹

Στις εξαρτησιογόνες ουσίες ανήκουν, μεταξύ άλλων, ο καπνός, το αλκοόλ, οι αμφεταμίνες, τα, ευρείας κατανάλωσης, ηρεμιστικά, τα βαρβιτουρικά² και τα οπιούχα-οπιοειδή (με κύριους εκπροσώπους τους τη μορφίνη και την ηρωίνη).

Μετά την επιλεκτική απαγόρευση ορισμένων ψυχοτρόπων ουσιών στις ΗΠΑ (το όπιο, η κοκαΐνη και τα παράγωγά τους το 1914,³ και η κάνναβη και τα παράγωγά της το 1937),⁴ και την καταναγκαστική επιβολή αυτής της «αντιναρκωτικής» νομοθεσίας από τις ΗΠΑ στις άλλες χώρες (αρχικά διαμέσου της συνθήκης των Βερσαλλιών το 1919⁵ και, εν συνεχεία, μέσω ενός πλήθους διεθνών συμβάσεων και διακρατικών συμφωνιών), στο χώρο αυτό διαμορφώθηκε, κατά ένα «παράδοξο» τρόπο -αλλά για απολύτως ευεξήγητους λόγους- μια αντιφατική και λογικά ανακόλουθη κατάσταση που χαρακτηρίζεται απ’ το γεγονός ότι:

● Οι πιο επικίνδυνες και εξαρτησιογόνες ουσίες (καπνός, αλκοόλ, αμφεταμίνες, ηρεμιστικά, βαρβιτουρικά), που έχουν υψηλή τοξικότητα και που η χρόνια χρήση τους προκαλεί σημαντικές και, πολλές φορές, μη-αντιστρεπτές βλάβες στις σωματικές και ψυχοδιανοητικές λειτουργίες του χρήστη τους, είναι νόμιμες και κυκλοφορούν ελεύθερα στην αγορά προωθούμενες μέσω του μηχανισμού της διαφήμισης (αλκοόλ, καπνός) ή διατίθενται με ιατρική συνταγή (ηρεμιστικά, βαρβιτουρικά, αμφεταμίνες). Ενώ,

● Οι λιγότερο επικίνδυνες και μη-εξαρτησιογόνες ουσίες (κάνναβη, όπιο, φύλλα κόκας) που έχουν χαμηλή ή μηδενική τοξικότητα και δεν προκαλούν βλάβες στις σωματικές και ψυχοδιανοητικές λειτουργίες του χρήστη τους, είναι απαγορευμένες και διώκονται.

Πίνακας. 1: ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

ΨΥΧΟΤΡΟΠΕΣ ΟΥΣΙΕΣ	ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ	ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΟΥΣΙΕΣ	ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ	ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ
Εξαρτησιογόνες	Προκαλούν	Καπνός	Μεγάλη	Νόμιμος (1)
	εξάρτηση	Αλκοόλ	Μεγάλη	Νόμιμο (1)
		Φάρμακα	Ποικίλη	Νόμιμα (1)
		– Αμφεταμίνες	Μεγάλη	Νόμιμες (2)
		– Βαρβιτουρικά	Μέση	Νόμιμα (2)
		– Ηρεμιστικά	Μέση	Νόμιμα (2)
		Οπιούχα-οπιοειδή (Όπιο, Μορφίνη, Ηρωίνη)	Χαμηλή	Παράνομες
Μη- εξαρτησιογόνες	Δεν προκαλούν εξάρτηση	Κάνναβη & παράγωγα (Μαριχουάνα, Χασίς)	Μηδενική	Παράνομα
		Φύλλα κόκας	Ασήμαντη	Παράνομα

(1) Ελεύθερη διάθεση (2) Διατίθενται με ελεγχόμενη συνταγογραφία

Οι κυριότερες από τις απαγορευμένες εξαρτησιογόνες ουσίες ανήκουν στα οπιούχα, μια ομάδα φαρμάκων με χαμηλή τοξικότητα που δεν προκαλούν αξιοσημείωτες βλάβες στις σωματικές και ψυχοδιανοητικές λειτουργίες, και έχουν ως μητρική τους ύλη το όπιο, μια ουσία που για χιλιάδες χρόνια χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό και ευφορικό μέσο.

Τα οπιούχα διακρίνονται σε φυσικά και ημισυνθετικά παράγωγα του οπίου. Τα φυσικά (μορφίνη, κωδεϊνη, θηβαϊνη, παπαβερίνη, νοσκαπίνη) εξάγονται αμέσως απ’ το όπιο και τα ημισυνθετικά (ηρωίνη) λαμβάνονται εμμέσως απ’ αυτό ύστερα από ειδική επεξεργασία του.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1930, η εξέλιξη της χημείας επέτρεψε την εργαστηριακή σύνθεση των οπιοειδών (πεθιδίνη, μεθαδόνη, κ.α.), μιας ομάδας αναλγητικών που έχουν παρεμφερείς δράσεις με τα οπιούχα και διατίθενται στο εμπόριο με τους συνταγογραφικούς όρους που διέπουν τα ελεγχόμενα φάρμακα.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, η επιστημονική έρευνα αποκάλυψε ότι στο νευρικό σύστημα των ζωντανών οργανισμών υπάρχουν τρεις ομάδες οπιοειδών ουσιών (οι ενδορφίνες, οι εγκεφαλίνες και οι δυνορφίνες) που λόγω της χημικής και λειτουργικής τους συγγένειας ταξινομήθηκαν σε μια ενιαία ομάδα, τις ενδογενείς μορφίνες ή ενδορφίνες. Οι ενδογενείς μορφίνες παράγονται από τον ζωντανό οργανισμό, ασκούν δράσεις παρόμοιες με τη μορφίνη, τον προστατεύουν αυξάνοντας την αντοχή του απέναντι στον πόνο και παρεμβαίνουν στη ρύθμιση ενός πλήθους λειτουργιών που συνδέονται με τη διαμόρφωση της γενικής ψυχολογικής κατάστασης, της φυσικής και ψυχικής ευεξίας, της σεξουαλικής δραστηριότητας, κ.α.

Απ’ αυτή την άποψη, κάθε άνθρωπος είναι μορφινομανής γιατί απλούστατα υπόκειται στη δράση των ενδογενών μορφινών που παράγονται φυσιολογικά από τον οργανισμό του και του επιτρέπουν αφενός να διαθέτει αυξημένη αντοχή απέναντι στο σωματικό και ψυχικό πόνο (χωρίς την οποία θα ήταν αδύνατη η επιβίωση του) και αφετέρου να μπορεί έχει τη δυνατότητα να βιώνει καταστάσεις σωματικής και ψυχικής ευεξίας (χωρίς την οποία θα ζούσε σε καθεστώς σωματικής καταβολής και κατάθλιψης).

Με βάση αυτό το δεδομένο, είναι πολύ πιθανό ότι σε ορισμένους ανθρώπους υφίσταται προδιάθεση για εξάρτηση από εξωγενή οπιούχα (όπιο, μορφίνη, ηρωίνη), η οποία συνδέεται με την ανάγκη να αντισταθμιστεί μια ενδεχομένως μειωμένη παραγωγή ενδογενών μορφινών από τον οργανισμό τους.

Μέχρι την επιβολή του καθεστώτος της επιλεκτικής απαγόρευσης ορισμένων ψυχοτρόπων ουσιών (με ορόσημο τη θέσπιση του νόμου Harrison το 1914 στις ΗΠΑ), η ταξινόμηση των φαρμάκων που έχουν ψυχικές δράσεις, βασιζόταν στις ιατρικά διαπιστωμένες φαρμακολογικές και θεραπευτικές δράσεις τους.

Αλλά από το 1914 και μετά, ακριβώς εξ’ αιτίας της απαγόρευσης, η αντικειμενική, ιατρική και φαρμακολογική, ταξινόμηση των ψυχοτρόπων ουσιών συγχέεται σκοπίμως με την πολιτική και νομική διάκριση των ψυχοτρόπων ουσιών σε νόμιμες και παράνομες, η οποία βασίζεται στις ιδιοτελείς απαγορευτικές επιλογές της κρατικής εξουσίας, που είναι λογικά μετέωρες, επιστημονικά αστήρικτες και κοινωνικά καταστρεπτικές.

● Στο πολιτικό και νομικό πεδίο, οι ψυχοτρόπες ουσίες διακρίνονται σε νόμιμες και παράνομες, με μοναδικό κριτήριο τις εκάστοτε σκοπιμότητες των φορέων της πολιτικής και της οικονομικής εξουσίας και όχι το βαθμό της επικινδυνότητάς τους από την άποψη της δημόσιας τάξης και της δημόσιας υγείας.

● Στο ιατρικό και φαρμακολογικό πεδίο, οι ψυχοτρόπες ουσίες ταξινομούνται με κριτήριο την προέλευσή τους, τη χημική τους σύσταση, τον τρόπο δράσης τους στον οργανισμό και ιδιαίτερα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, τις ενέργειες και τις παρενέργειές τους.

Η εξουσιαστικά σκόπιμη επιβολή του δαιμονολογικού (πολιτικού, ποινικού και αστυνομικού) διαχωρισμού των ψυχοτρόπων ουσιών σε «νόμιμες» και «παράνομες» επί της επιστημονικής ιατρικής και φαρμακολογικής ταξινόμησής τους, είχε ως αποτέλεσμα να καταστεί αδύνατη οποιαδήποτε έλλογη προσέγγιση και αξιολόγηση των ψυχοτρόπων ουσιών με κριτήριο τον τρόπο δράσης τους στο κεντρικό νευρικό σύστημα και το βαθμό της επικινδυνότητάς τους για τον χρήστη και το περιβάλλον του ή την κοινωνία, και, συνεπώς, κατέστησε την κοινωνία ανίκανη να σχεδιάσει και να εφαρμόσει μια έλλογη πολιτική «μείωσης των κινδύνων» που συνδέονται με τη χρήση τους.

Πίνακας. 2: ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ

ΚΡΙΤΗΡΙΑ	ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ	ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ	1. Φυσικά	Παίρνονται απ’ ευθείας από τη φύση
	2. Ημισυνθετικά	Παράγονται με χημική εξεργασία φυσικών πρώτων υλών
	3. Συνθετικά	Κατασκευάζονται με καθαρά χημικό-εργαστηριακό τρόπο
ΤΡΟΠΟΣ	1. Κοινά φάρμακα	Δρουν μόνο στο βιολογικό υπόστρωμα
ΔΡΑΣΗΣ	2. Ψυχοτρόπα	Δρουν στη βιολογική και την ψυχική σφαίρα
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ	1.Τοξικά	Προκαλούν σωματικές ή/και ψυχοδιανοητικές βλάβες
ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ	2. Μη-τοξικά	Δεν προκαλούν σωματικές και ψυχοδιανοητικές βλάβες
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ	1. Θεραπευτικά	Έχουν θεραπευτική αξία και χρήση
ΑΞΙΑ	2. Μη-θεραπευτικά	Δεν έχουν θεραπευτική αξία και χρήση
ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ	1. Επικίνδυνα	Δρουν διεγερτικά και παράγουν ανεξέλεγκτες επιθετικές συμπεριφορές
ΔΗΜΟΣΙΑ ΤΑΞΗ	2. Μη-επικίνδυνα	Δρουν κατασταλτικά και δεν παράγουν επιθετικές συμπεριφορές
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ	1. Νόμιμα	Συνεπάγονται πολιτικά και οικονομικά οφέλη
ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΕΣ	2. Παράνομα	για την κρατική εξουσία και το μεγάλο κεφάλαιο

Επικινδυνότητα των Ουσιών (Ιατρική και Κοινωνική)

Οι ψυχοτρόπες ουσίες επενεργούν στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ενισχύοντας ή αποδυναμώνοντας διάφορες λειτουργίες του (δηλαδή δρουν διεγερτικά ή κατασταλτικά), και εμφανίζουν ποικίλους βαθμούς επικινδυνότητας από βιολογική, ψυχολογική και κοινωνική άποψη, ανάλογα με το εάν τροποποιούν τις λειτουργίες του ΚΝΣ μόνιμα ή παροδικά, εάν προκαλούν ψυχοδιανοητικές και σωματικές βλάβες, εάν εγκαθιστούν εξάρτηση και εάν παράγουν επιθετικές συμπεριφορές. Κατά καιρούς, διάφοροι ερευνητές, επιστημονικές εταιρείες και οργανισμοί –κυρίως στις ΗΠΑ– επιχείρησαν την ταξινόμηση των διαφόρων ψυχοτρόπων ουσιών με βάση την επικινδυνότητά τους.

α) Η Έκθεση του Υπουργείου Υγείας στο Κογκρέσο (ΗΠΑ, 1988)

Σύμφωνα με την ετήσια αναφορά του Υπουργείου Υγείας στο αμερικανικό κογκρέσο (1988), μόνο στις ΗΠΑ η χρήση ορισμένων νόμιμων ουσιών προκαλεί το θάνατο 520.000 ανθρώπων, ενώ η κατανάλωση των παράνομων ουσιών ενοχοποιείται για το θάνατο 6.200 ατόμων.⁶

Πίνακας. 3: Η ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΨΥΧΟΤΡΟΠΩΝ ΟΥΣΙΩΝ (ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΗΠΑ, 1988)

ΟΥΣΙΕΣ	ΘΑΝΑΤΟΙ		ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
ΝΟΜΙΜΕΣ
ΚΑΠΝΟΣ	350.000 έως 450.000		Παθολογικές καταστάσεις που προκαλεί ο καπνός
ΑΛΚΟΟΛ	150.000		Παθολογικές καταστάσεις που προκαλεί το αλκοόλ (οξεία δηλητηρίαση, κίρρωση ήπατος, κ.α.) Επίσης, υπό την επίδραση του αλκοόλ τελείται: το 50% των τροχαίων ατυχημάτων το 80% των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων το 65% των δολοφονιών το 83% των περιπτώσεων ενδοοικογενειακής βίας το 80% των βιασμών /σεξ. Κακοποιήσεων παιδιών το 70% των βιασμών /σεξ. Κακοποιήσεων γυναικών
ΚΑΦΕΪΝΗ	2.000-10.000		Παθολογικές καταστάσεις που προκαλεί η καφεΐνη.
ΑΣΠΙΡΙΝΗ	1.000		Οξεία γαστρορραγία, κ.α.
ΘΕΟΠΟΛΙΝΗ (αντιασθματικό)	50		Επιπροσθέτως, ευθύνεται για (ετησίως): 6.500 επείγουσες εισαγωγές σε νοσοκομεία και 1.000 περιπτώσεις μόνιμων εγκεφαλικών βλαβών.
ΛΟΙΠΑ ΦΑΡΜΑΚΑ	14.000-27.000		Υπερβολική δόση συνταγογραφούμενων φαρμάκων ή συνδυασμός τους με αλκοόλ.
ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ
ΗΡΩΙΝΗ	1.000-1.200		Λήψη νοθευμένης ηρωίνης και «υπερβολικής» δόσης
ΛΟΙΠΕΣ ουσίες	3.800 – 5.200		Υπερβολική δόση όλων των παράνομων ουσιών
ΚΑΝΝΑΒΗ: Μαριχουάνα, Χασίς	0 (μηδέν)		1. Στην ιστορία της ιατρικής δεν υπάρχει καμιά αναφορά θανάτου από υπερβολική δόση κάνναβης. 2. Όλες οι έρευνες μέχρι σήμερα έδειξαν ότι η κάνναβη είναι το πιο ατοξικό από τα διαθέσιμα φάρμακα. 3. Ο αριθμός των τροχαίων που οφείλονται σε οδήγηση υπό την επίδραση μέτριων δόσεων μαριχουάνας είναι ίσος με αυτόν που προκαλείται από τους μη-χρήστες.
ΣΥΝΟΛΟ ΘΑΝΑΤΩΝ		Από όλες τις ΝΟΜΙΜΕΣ ουσίες		520.000 – 640.000
(στις ΗΠΑ ετησίως)		Από όλες τις ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ουσίες		4.800 – 6.400

Πηγή: Federal Governments Bureau of Mortality Statistics & National Institute of Drug Abuse, 1988

β) Η Έκθεση του Samuel Irwin (1989)

Το 1989, αυτές οι ταξινομήσεις ενοποιήθηκαν και συνοψίστηκαν στην κατάταξη που προτάθηκε από τον Samuel Irwin.⁷

Πίνακας. 4: ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΨΥΧΟΤΡΟΠΩΝ ΟΥΣΙΩΝ (SAMUEL IRWIN, 1989)

1. Αλκοόλ 2. Ηρεμιστικά-Υπνωτικά 3. Διεγερτικά 4. Ηρωίνη 5. Πτητικοί διαλύτες 6. Καπνός 7. LSD 8. Μαριχουάνα

γ) Η Έκθεση της Ερευνητικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1992)

Το 1992, η Έκθεση της Ερευνητικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «για το θέμα της εξάπλωσης του οργανωμένου εγκλήματος που σχετίζεται με το λαθρεμπόριο των απαγορευμένων ουσιών στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας» (1992)⁸, έχοντας ως βάση την επικινδυνότητα των ψυχοτρόπων ουσιών, που προσδιορίζεται από το συνδυασμό αυτών των κριτηρίων (πρόκληση βλαβών, εγκατάσταση εξάρτησης, πυροδότηση επιθετικών συμπεριφορών), πρότεινε την ακόλουθη ταξινόμηση των ψυχοτρόπων ουσιών:

Πίνακας. 5: ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΨΥΧΟΤΡΟΠΩΝ ΟΥΣΙΩΝ (ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ, 1992)

1. Πολύ σκληρά Hρωίνη Κρακ	2. Σκληρά Κοκαΐνη Μεθαδόνη Μορφίνη Πεθιδίνη Φαινκυκλιδίνη (PCP)	3. Ημισκληρά Αμφεταμίνες Αψινθος Βαρβιτουρικά LSD Μεσκαλίνη Χημικοί διαλύτες Ψιλοκυβίνη
4. Ημιμαλακά Aλκοόλ (αποσταγμένα ποτά) Καπνός Κόκα (φύλλα) Όπιο Xασίς Χατ ή Κατ	5. Μαλακά Αλκοόλ (μη-αποσταγμένα ποτά) Ηρεμιστικά Κάνναβη Κωδεϊνη Μανιτάρια (παραισθησιογόνα) Πεγιότ	6. Πολύ μαλακά Κακάο Καφές Τσάι

δ) Η Σκοπίμως «Θαμμένη» Έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (1995/1998)

Το 1995, οι ερευνητές Wayne Hall,⁹ Robin Room¹⁰ και Susan Bondy,¹¹ παρέδωσαν στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ./W.H.O.) την Έκθεση τους με τίτλο «Ερευνητικό πρόγραμμα για τις επιπτώσεις της κάνναβης στην –σωματική και ψυχική- υγεία: Μια συγκριτική αποτίμηση των σωματικών και ψυχολογικών συνεπειών της χρήσης του Αλκοόλ, της κάνναβης, της Νικοτίnης και των Οπιούχων (28 Αυγούστου 1995),¹² που τους είχε παραγγελθεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας.

Η επιστημονική σύγκριση των βλαπτικών συνεπειών στην ατομική και δημόσια υγεία από το αλκοόλ και τον καπνό αφενός και από την κάνναβη αφετέρου, που αποδείκνυε ότι χρήση του αλκοόλ και του καπνού είναι απείρως επιβλαβέστερες από τη χρήση της κάνναβης, προκάλεσαν την οργίλη αντίδραση των αμερικανών αξιωματούχων που εποπτεύουν την «πολιτική ορθότητα» της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, με αποτέλεσμα την παρέμβασή τους στους επιτελείς της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας και το «θάψιμο» της -επιστημονικά άψογης αλλά πολιτικά «επιλήψιμης»- Εκθεσης.

Παρατίθεται ο συγκριτικός πίνακας για τις αρνητικές επιπτώσεις του Αλκοόλ, του Καπνού και της Κάνναβης (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, 1995/1997), που πυροδότησε τη βίαιη λογοκριτική παρέμβαση των αυτοδιορισμών εποπτών της ατομικής και της δημόσιας υγείας σε πλανητικό επίπεδο:

Πίνακας. 6: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΑΛΚΟΟΛ, ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΙ ΚΑΝΝΑΒΗΣ (WHO, 1995/1997)

Επιπτώσεις	Αλκοόλ	Καπνός	Κάνναβη
Οδήγηση και άλλα ατυχήματα	xx		x
Βία και αυτοκτονία	xx
Θάνατος από υπερδοσολογία	x
Κίρρωση του ήπατος	x
Καρδιακές παθήσεις	x	xx
Αναπνευστικές παθήσεις	x	xx
Καρκίνοι	x	xx	x
Ψυχικές διαταραχές	x		x
Εξάρτηση	xx	xx	x
Μόνιμες επιδράσεις στο έμβρυο	xx	x	x

(xx: Σημαντική επίδραση, x: Κάποια επίδραση, γνωστή ή υποψιαζόμενη)

Στην Έκθεση, καταχωρούνταν τα αποτελέσματα και άλλων παρεμφερών ερευνών που είχαν γίνει προηγουμένως από διάφορες επιστημονικές ομάδες. Ανάμεσα σ’ αυτές συγκαταλέγονται οι έρευνες των O’Donnell και των συνεργατών του (ΗΠΑ, 1976), του Bondy και των συνεργατών του (Καναδάς, 1994), που τα αποτελέσματά τους συνοψίζονται στους παρατιθέμνους πίνακες:

Πίνακας. 7: ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΩΡΙΝΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ (ΗΠΑ, 1972)

ΗΠΑ 1974: Ανδρες 20-30 ετών (O’Donnell et al., 1976:79)
	ΧΡΗΣΤΕΣ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ	ΑΛΚΟΟΛ	ΚΑΠΝΟΣ	ΚΑΝΝΑΒΗ
Σύνολο	2434	2211	1382
«Πολύ καλές» ή «περισσότερο καλές παρά κακές»	33 %	12 %	45 %
Κανένα αποτέλεσμα	21 %	22 %	22 %
«Περισσότερο κακές παρά καλές» ή «πολύ κακές»	46 %	66 %	33 %

Πίνακας. 8: ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΩΡΙΝΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ (ΚΑΝΑΔΑΣ, 1994)

ΟΝΤΑΡΙΟ 1994: Ανδρες και Γυναίκες 18-34 ετών (Bondy, 1994)
	ΤΩΡΙΝΟΙ ΧΡΗΣΤΕΣ
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ	ΑΛΚΟΟΛ	ΚΑΠΝΟΣ	ΚΑΝΝΑΒΗ
Σύνολο	601	256	121
«Περισσότερο καλές παρά επικίνδυνες»	19 %	3 %	29 %
«Ισοσύναμα καλή και επικίνδυνη»	70 %	7 %	59 %
«Περισσότερο επικίν-δυνες παρά καλές»	11 %	50 %	12 %

Πίνακας. 9: ΕΙΔΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΘΗΚΑΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΧΡΟΝΟ ΑΠΟ ΧΡΗΣΤΕΣ 18-34 ΕΤΩΝ (ΚΑΝΑΔΑΣ, 1992)

KATA ΤΟΥΣ 12 ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ ΜΗΝΕΣ	ΑΛΚΟΟΛ			ΚΑΠΝΟΣ			ΚΑΝΝΑΒΗ
Υπήρξε ποτέ περίπτωση που η χρήση της ουσίας είχε κακή	Σύνολο	Συχνότητα 5+		Σύνολο	Τσιγάρα ανά Ημέρα		Σύνολο	Συχνότητα χρήσης
επίπτωση στους εξής τομείς της ζωής σου;		0-11	12+ ΦΤΧ		0-11	11+		ΦΤΜ	1+ ΦΤΜ
ΣΥΝΟΛΟ	338	255	77	126	44	82	42	19	24
Στις Φιλικές σχέσεις ή κοινωνική ζωή	5	3	11	18	20	17	7	–	12
Στη Φυσική υγεία	10	4	21	58	60	56	11	1	20
Στην Οικογενειακή ζωή ή γάμος	4	1	9	10	8	10	11	2	18
Στην Εργασία, σπουδές ή ευκαιρίες απασχόλησης	4	1	8	7	8	6	7	–	12
Στην Οικονομική κατάσταση	6	3	12	43	26	52	14	–	24
1 ή περισσότερες	17	9	35	69	63	72	28	4	47
2 ή περισσότερες	6	2	18	39	26	47	8	–	14

ΛΑΜ= Λιγότερο από Μηνιαίως ΦΤΧ= Φορές το Χρόνο ΦΤΜ= Φορές το Μήνα

Το Δεκέμβριο 1997, οι αξιωματούχοι της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, αντιδρώντας ως πολιτικοί και όχι ως επιστήμονες, φρόντισαν να αποκρύψουν την Έκθεση με την οποία ολοκληρώθηκε η έρευνα των τριών επιστημόνων, η οποία είχε παραγγελθεί και χρηματοδοτηθεί από την ίδια την WHO.

Αντιμέτωπος μ’ αυτή την απροσχημάτιστη εκδήλωση λογοκρισίας από μέρους των αξιωματούχων της WHO, που αποφάσισαν να θάψουν μια επιστημονική έρευνα προκειμένου να εξυπηρετήσουν ορισμένες πολιτικές σκοπιμότητες, ο Robin Room, ένας από τους τρεις ερευνητές που συνέταξαν την επίμαχη Έκθεση, γράφει: «Ο ‘’πανικός’’ που προκλήθηκε με αφορμή την συγκριτική Έκθεσή μας για τους επιπτώσεις στην υγεία από την κάνναβη, ενδιαφέρει περισσότερο για ό,τι αποσιωπήθηκε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης παρά για ότι συνέβη γύρω από τη δημοσίευσή της.

Η Ειδική Ομάδα Εργασίας Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO) ζήτησε από τρεις ερευνητές να συντάξουν μια Έκθεση για τις επιπτώσεις της κάνναβης, του αλκοόλ, του καπνού και των οπιούχων στη σωματική και ψυχική υγεία, με βάση τις μέχρι στιγμής υπάρχουσες έρευνες. Ήταν η πρώτη έρευνα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας με θέμα τη μαριχουάνα και την υγεία από το 1982. Σε συμφωνία με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, όλες αυτές οι Εκθέσεις, ανανεωμένες από τους συγγραφείς τους, θα έπρεπε να εκδοθούν σε ένα τόμο από το Addiction Research Foundation και τις Υπηρεσίες για την Εξάρτηση και την Ψυχική Υγεία του Τορόντο, μέχρι τα τέλη του 1995.

Κατά τον σχεδιασμό αυτής έκδοσης, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας αγνόησε την ύπαρξη της συγκριτικής μελέτης μας, με τη δικαιολογία ότι «τέτοιες συγκρίσεις είναι αμφίβολες από την άποψη της αξιοπιστίας και της σημασίας τους για τη δημόσια υγεία».

[Στην Έκθεσή μας] η μαριχουάνα παρουσιάζεται να εμφανίζει σχετικά λιγότερους κινδύνους από τους σοβαρούς και εκτεταμένους ατομικούς και κοινωνικούς κινδύνους που συνεπάγεται η χρήση του αλκοόλ και του καπνού, πράγμα που ορατό και δια γυμνού οφθαλμού. Στον συνοδευτικό πίνακα καταχωρούνται οι κυριότερες παρενέργειες των τριών ουσιών (αλκοόλ, καπνός, κάνναβη), με σαφή διάκριση μεταξύ των αποτελεσμάτων από τη χρήση τους που είναι σημαντικά από την άποψη του αριθμού των ατόμων που επηρεάζονται απ’ αυτά και των αποτελεσμάτων που είναι λιγότερο σημαντικά. Στον Πίνακα δεν αναφέρονται τα ενδεχόμενα θετικά αποτελέσματα κάθε μιας από τρεις ουσίες. Σημειώνεται μόνο ότι υπάρχουν σημαντικοί κίνδυνοι από το αλκοόλ και τον καπνό, οι οποίοι δεν υπάρχουν από την κάνναβη.

Σε κοινωνίες σαν τη δική μας, όπου το αλκοόλ και ο καπνός προστατεύονται και προωθούνται, όπου μεγάλοι αθλητικοί και πολιτιστικοί οργανισμοί εξαρτώνται από την οικονομική υποστήριξη των εταιρειών αλκοόλ και καπνού και όπου τα ΜΜΕ διασφαλίζουν αξιοσημείωτα έσοδα από τις διαφημίσεις του αλκοόλ και του καπνού, έχουμε την τάση να αποστρέφουμε το βλέμμα μας από τους ατομικούς και κοινωνικούς κινδύνους του αλκοόλ και του καπνού.

Σ’ αυτές τις συνθήκες, οι ανησυχίες μας για τις απαγορευμένες ουσίες μερικές φορές φαντάζουν ως ένας βολικός αντιπερισπασμός. Μεταξύ των ψυχοτρόπων ουσιών, το αλκοόλ και ο καπνός αποτελούν τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου στον Καναδά σήμερα, όπως αποδεικνύουν οι συγκριτικές μελέτες του Κέντρου Κατάχρησης Ψυχοτρόπων Ουσιών του Καναδά για το κόστος υγείας από τη χρήσης τους, που το 1992 ανήλθαν σε 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια για το αλκοόλ, 9,5 δισεκατομμύρια δολάρια για τον καπνό και 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια για όλες τις παράνομες ουσίες μαζί».¹³

Στις 21 Φεβρουαρίου 1998, το έγκυρο επιστημονικό περιοδικό New Scientist, έσπασε τη «συνομωσία αποσιώπησης» της Έκθεσης από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και δημοσίευσε τα βασικά της συμπεράσματα στο αφιέρωμα που έκανε με το γενικό τίτλο «Marijuana Special Report». Σε άρθρο της σύνταξης, με τίτλο «High anxieties», New Scientist τονίζει: «Οι αξιωματούχοι της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (WHO) στη Γενεύη δεν επιθυμούν να γνωρίζετε για την κάνναβη εκείνο που οι χρήστες γνωρίζουν από δεκαετίες: Η κάνναβη είναι ασφαλέστερη από το αλκοόλ ή τον καπνό. Και γι’ αυτό το λόγο, παρεμπόδισαν την έκδοση μιας έρευνας που το επιβεβαιώνει ό,τι οι χρήστες. Σύμφωνα με τα ντοκουμέντα που δημοσιεύονται στο περιοδικό New Scientist, η έρευνα συμπεραίνει ότι όχι μόνο ότι η ποσότητα της κάνναβης που καταναλώνεται παγκοσμίως συνεπάγεται λιγότερους κινδύνους για την ατομική και τη δημόσια υγεία από την κατανάλωση αλκοόλ και τσιγάρου, αλλά και ότι θα συνέβαινε το ίδιο εάν οι άνθρωποι κατανάλωναν κάνναβη στην ίδια έκταση μ’ αυτές τις δύο νόμιμες ουσίες.

Η σύγκριση της κάνναβης, του αλκοόλ και του καπνού επρόκειτο να περιληφθεί σε μια Έκθεση για τους κινδύνους της κάνναβης που επρόκειτο να δημοσιευτεί τον Δεκέμβριο 1997 από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO). Αλλά η Έκθεση «θάφτηκε» την τελευταία στιγμή, εξαιτίας της έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ των αξιωματούχων της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, των ειδικών στην κάνναβη που συνέταξαν την Έκθεση και μια ομάδα συμβούλων της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας.

Όπως ήταν φυσικό, αυτή η Έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για την κάνναβη (η πρώτη εδώ και 15 χρόνια) αναμενόταν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τους γιατρούς και τους ειδικούς σε θέματα χρήσης ουσιών. Η επίσημη δικαιολογία για την εξαίρεση της συγκριτικής μελέτης μεταξύ της κάνναβης και ορισμένων νόμιμων ψυχοτρόπων ουσιών (αλκοόλ και καπνού) είναι ότι «τέτοιες συγκρίσεις είναι αμφίβολες από την άποψη της αξιοπιστίας και της σημασίας τους για τη δημόσια υγεία». Εν τούτοις, άτομα που κατέχουν θέσεις ισχύος στην Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO) υποστηρίζουν ότι η σύγκριση των ουσιών ήταν απολύτως επιστημονική και ότι η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας υποχώρησε σε πολιτικές πιέσεις.

Όπως έγινε γνωστό, σύμβουλοι από το National Institute on Drug Abuse των ΗΠΑ και το International Drug Control Program του ΟΗΕ προειδοποίησαν τον WHO ότι θα έπαιζε το παιχνίδι μιας ομάδας υπέρμαχων της νομιμοποίησης της κάνναβης.

Ένα μέλος της ομάδας των ειδικών που έκαναν το προσχέδιο της Εκθεσης που «θάφτηκε», λέει ότι «στα μάτια ορισμένων, κάθε τέτοια σύγκριση συνιστά επιχείρημα υπέρ της νομιμοποίησης της κάνναβης», ενώ ένα άλλο μέλος, ο Billy Martin της Ιατρικής Σχολής της Virginia του Richmond, λέει ότι οι αξιωματούχοι της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας αντέδρασαν με το χαρακτηρισμό «αρχίδια», όταν είδαν το προσχέδιο της Έκθεσης.

Στο αποκλεισθέν τμήμα της Έκθεσης που διέρρευσε στον τύπο, δηλώνεται ότι σκοπός της σύγκρισης μεταξύ αλκοόλ, καπνού και κάνναβης «δεν είναι να υποστηριχτεί μια ουσία έναντι μιας άλλης, αλλά να ελαχιστοποιηθούν τα διπλά κριτήρια που εφαρμόζονται στην αποτίμηση των επιπτώσεων της κάνναβης στην υγεία». Με βάση αυτό, στις περισσότερες συγκρίσεις μεταξύ κάνναβης και αλκοόλ που καταχωρούνται στην Έκθεση, η παράνομη κάνναβη αποδεικνύεται καλύτερη (ή, τουλάχιστον, ισότιμη) με το νόμιμο αλκοόλ.

Για παράδειγμα, η Έκθεση αποφαίνεται ότι «στις αναπτυγμένες κοινωνίες, σε σύγκριση με το αλκοόλ, η κάνναβη φαίνεται ότι παίζει ασήμαντο ρόλο στην πρόκληση βίας και των συνακόλουθων βλαβών». Επίσης, τονίζει ότι ενώ υπάρχουν ικανοποιητικά στοιχεία για το λεγόμενο ‘εμβρυϊκό αλκοολικό σύνδρομο’, «η άποψη ότι η κάνναβη μπορεί να βλάψει την εξέλιξη του εμβρύου απέχει πολύ απ’ το να αποδειχθεί».

Η κάνναβη αποδεικνύεται πολύ καλύτερη σε 5 από τις 7 συγκρίσεις που αφορούν σε βλάβες της υγείας από μακροχρόνια χρήση. Για παράδειγμα, η Έκθεση αναφέρει ότι παρόλο που η κατάχρηση και των δύο συγκρινόμενων ουσιών μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση, ωστόσο «μόνο το αλκοόλ εγκαθιστά ένα σαφώς καθορισμένο σύνδρομο στέρησης».

Και συμπεραίνει ότι ενώ η μεγάλη κατανάλωση του αλκοόλ οδηγεί σε κίρρωση του ήπατος, σοβαρές εγκεφαλικές βλάβες και πολύ αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων και αυτοκτονιών, σε σχέση με την κάνναβη «υπάρχουν μόνο υποθετικά στοιχεία ότι η χρόνια χρήση κάνναβης θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα απροσδιόριστες ελλείψεις στη γνωστική λειτουργία».

Δύο από τις συγκρίσεις που περιλαμβάνονται στην Έκθεση ήταν μάλλον διφορούμενες: Σύμφωνα με την πρώτη «η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ και κάνναβης μπορεί να προκαλέσει την εκδήλωση ψυχωσικών συμπτωμάτων σε ορισμένα επιρρεπή άτομα». Ενώ σύμφωνα με τη δεύτερη «υπάρχουν κάποια στοιχεία ότι η χρόνια χρήση κάνναβης θα μπορούσε να αποτελέσει αιτιολογικό παράγοντα καρκίνων στην αερο-πεπτική οδό».¹⁴

ε) Η Έκθεση της Ομάδας του Καθηγητή Bernard Roques (Γαλλία, 1998)

To 1998, η ομάδα των ερευνητών υπό τη διεύθυνση του καθηγητή της φαρμακολογίας Bernard Roques, έδωσε στη δημοσιότητα την Έκθεσή της για την επικινδυνότητα των ψυχοτρόπων ουσιών, η οποία της είχε παραγγελθεί από τη γαλλική κυβέρνηση, προκειμένου να διαμορφώσει την πολιτική της σ’ αυτό το θέμα στηριγμένη σε επιστημονική βάση. Η Έκθεση αποφαίνεται ότι: «Συμπερασματικά, καμία από αυτές τις ουσίες δεν στερείται παντελώς κινδύνων. Όλες είναι ηδονιστικές –αν και o καπνός σαφώς λιγότερο από τις άλλες– όλες ενεργοποιούν τo ντoπαμινεργικό σύστημα, όλες μπορούν να προκαλέσουν μεγαλύτερη ή μικρότερη ψυχική εξάρτηση. Εντούτοις, μπορούμε να τις ταξινομήσουμε σε τρεις ομάδες, προκειμένου να συγκρίνουμε την «επικινδυνότητα» τους. Η πρώτη περιλαμβάνει την Ηρωίνη (και τα οπιοειδή), την Κοκαΐνη και το Αλκοόλ. Η δεύτερη περιλαμβάνει τα Ψυχoδιεγερτικά, τα Παραισθησιoγόνα, τον Καπνό και τις Βενζoδιαζεπίνες. Η τρίτη περιλαμβάνει την Κάνναβη».¹⁵

Πίνακας. 10: ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΨΥΧΟΤΡΟΠΩΝ ΟΥΣΙΩΝ (BERNARD ROQUES, 1998)

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ	ΟΥΣΙΕΣ
1η ομάδα	Ηρωίνη (και oπιoειδή) Κoκαΐνη Αλκoόλ.
2η ομάδα	Ψυχoδιεγερτικά Παραισθησιoγόνα Καπνός Βενζoδιαζεπίνες.
3η ομάδα	Κάνναβη

Επιπροσθέτως, ο καθηγητής Roques και οι συνεργάτες του, αποτίμησαν την ειδική επικινδυνότητα των διαφόρων ψυχοτρόπων ουσιών σε ό,τι αφορά την επίδρασή τους στην πρόκληση τερατογένεσης, στην εγκυμοσύνη, στο έμβρυο και το νεογέννητο,¹⁶ ως εξής:

Πίνακας. 11: ΕΙΔΙΚΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΨΥΧΟΤΡΟΠΩΝ ΟΥΣΙΩΝ (BERNARD ROQUES, 1998)

ΟΥΣΙΕΣ		ΚΙΝΔΥΝΟΙ
	Τερατογένεση	Εγκυμοσύνη	Έμβρυο	Νεογέννητο
Oπιoειδή	ΟΧΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ
Κοκαΐνη	;	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ
Αμφεταμίνες	;	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ
Βενζoδιαζεπίνες	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΝΑΙ
Αλκοόλ	ΝΑΙ	ΟΧΙ	ΝΑΙ	ΟΧΙ
• LSD	ΝΑΙ	ΝΑΙ	;	ΟΧΙ
• Subutex	;	ΝΑΙ	ΝΑΙ	ΝΑΙ
• Έκσταση	;	;	;	;
• Διαλυτικά	ΝΑΙ	;	;	;
Κάνναβη	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ	ΟΧΙ

Και η Έκθεση, καταλήγει: «Βεβαίως υπό το φως νέων ευρημάτων, αυτή η ταξινόμηση θα μπορούσε να τροποποιηθεί, εάν προκύψουν νέα δεδομένα (ένα, για παράδειγμα, διαφωτιστεί πλήρως η δράση του MDMA ή Εκσταση). Όπως άλλωστε ειπώθηκε, ορισμένες βενζoδιαζεπίνες, που χρησιμοποιήθηκαν με σκοπούς υποβολής ή αυθυποβολής, θα πρέπει να τοποθετηθούν στη πρώτη ομάδα.

Τα σημερινά δεδομένα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη σύγκριση της γαλλικής νομοθεσίας με αυτή των άλλων ευρωπαϊκών κρατών, η οποία θα έπρεπε ίσως να τροποποιηθεί και να περιλάβει τις πρόσφατες νομοθετικές αλλαγές για την κάνναβη που έγιναν στο Βέλγιο και την Πορτογαλία, και να προστεθεί η Ελβετία στην ομάδα της Μεγάλης Βρετανίας, Γερμανίας, Ολλανδίας κ.λπ.».

Μια τέτοιου είδους ταξινόμηση των διαφόρων ψυχοτρόπων ουσιών με βάση τα αντικειμενικά φαρμακολογικά και ιατρικά στοιχεία, είναι εναρμονισμένη με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία απ’ τα οποία προκύπτει ότι η επικινδυνότητα των νόμιμων ψυχοτρόπων ουσιών για τους χρήστες και την κοινωνία είναι πολλαπλάσια της αντίστοιχης επικινδυνότητας των παράνομων ουσιών.

Επιστημονικές Εκθέσεις για τις Ψυχοτρόπες Ουσίες (1894-2000)

Κατά την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα, η Βρετανική κυβέρνηση, ανησυχώντας απ’ τη διάδοση της χρήσης της κάνναβης ανάμεσα στον αγγλικό στρατό κατοχής των Ινδιών, ανέθεσε σε μια επιστημονική επιτροπή, γνωστή ως «Ινδική Επιτροπή», να διερευνήσει τις βιολογικές και κοινωνικές συνέπειες της χρήσης της κάνναβης.

Το 1894 δημοσιεύτηκε η «Έκθεση» της Ινδικής Επιτροπής, ένα μοναδικό επιστημονικό ντοκουμέντο 3.281 σελίδων που τα συμπεράσματά της επιβεβαιώνονται συνεχώς απ’ όλες τις μεταγενέστερες έρευνες μέχρι σήμερα. Οι συντάκτες της, ύστερα από εξονυχιστική διερεύνηση και λεπτομερή καταγραφή όλων των πτυχών του ζητήματος, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι:

Από το 1894 μέχρι σήμερα, όλες οι επίσημες Εκθέσεις των κρατικών Επιστημονικών Οργανισμών και των Επιτροπών που συγκροτούν οι κυβερνήσεις διαφόρων χωρών για τη μελέτη του ζητήματος των ψυχοτρόπων ουσιών επιβεβιώνουν εξακολουθητικά τα πορίσματα της Έκθεσης της Ινδικής Επιτροπής και σταδιακά αποκαθιστούν την κάνναβη στη συνείδηση του επιστημονικού κόσμου και του κοινού, ύστερα από τη μακροχρόνια εκστρατεία σκόπιμης δυσφήμισής της στην οποία αποδύθηκαν τα συνδυασμένα συμφέροντα της κρατικής εξουσίας και του μεγάλου κεφαλαίου που είναι επενδυμένο σε διάφορους βιομηχανικούς κλάδους (πετρελαιοειδή, χαρτί, φάρμακα, αλκοόλ, καπνός, «μαύρη αγορά» ναρκωτικών).

Όλες αυτές οι Εκθέσεις συμφωνούν ότι η χρήση της κάνναβης:

1. Δεν προκαλεί σωματική εξάρτηση.

2. Δεν έχει αρνητικά βιολογικά αποτελέσματα (με συντηρητική χρήση). Αλλά και σε κάθε άλλη περίπτωση, μηδέ εξαιρουμένης και της κατάχρησης, τα αποτελέσματά της είναι πολύ υποδεέστερα απ’ αυτά που προκαλεί η χρήση του αλκοόλ και του καπνού.

3. Δεν έχει αιτιολογική σχέση με τη χρήση άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών (ηρωίνη) και δεν αποτελεί προστάδιο για τη χρήση άλλων ψυχοτρόπων ουσιών (συνεπώς, είναι αβάσιμη η αποκαλούμενη «θεωρία της κλιμάκωσης» που προβάλλει την κάνναβη ως «προστάδιο της ηρωίνης»).

4. Δεν αποτελεί παράγοντα εγκληματικότητας.

Οι πιο ενδιαφέρουσες από τις πολυάριθμες επίσημες Εκθέσεις για την κάνναβη και τις άλλες ψυχοτρόπες ουσίες που εκπονήθηκαν από επίσημους κρατικούς επιστημονικούς οργανισμούς και κυβερνητικές επιτροπές διαφόρων χωρών, είναι οι εξής:

Πίνακας. 12: Οι σημαντικότερες Εκθέσεις για τις ψυχοτρόπες ουσίες
Και τις πολιτικές αντιμετώπισής τους

1894	ΙΝΔΙΑ	Επιτροπή της Βρετανικής και της Ινδικής Κυβέρνησης: «Έκθεση για την Κάνναβη»
1905	ΗΠΑ	Υπουργείο Πολέμου – Γραφείο ειδικών Θεμάτων- Ειδική Επιτροπή: «Έκθεση για τη χρήση και τη διακίνηση του Οπίου στις Φιλιππίνες». Η Επιτροπή συγκροτήθηκε από τις αμερικανικές δυνάμεις κατοχής των Φιλιππίνων.
1926	ΗΝ.ΒΑΣΙΛΕΙΟ	Έκθεση της Υπουργικής Επιτροπής για την εξάρτηση από τη Μορφίνη και Ηρωίνη: «Έκθεση της Επιτροπής Rolleston»
1928	ΗΠΑ	Charles E. Terry και Mildred Pellens: «Το Πρόβλημα του Οπίου»
1930	ΗΠΑ	Επιτροπή Wickersham: «Έκθεση για την Ποτοαπαγόρευση» (Έκθεση για την Επιβολή των Απαγορευτικών Νόμων στις ΗΠΑ)
1929	ΗΠΑ	Έρευνες του Στρατιωτικού Σώματος της Ζώνης της Διώρυγας του Παναμά (Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ, 1916-29)
1944	ΗΠΑ	Επιτροπή LaGuardia: «Το πρόβλημα της μαριχουάνας στην πόλη της Νέας Υόρκης». Η Επιτροπή συγκροτήθηκε από τον δήμαρχο της Ν.Υ., Fiorello LaGuardia. Η Έκθεση εκπονήθηκε από την Ιατρική Ακαδημία της Ν.Υ. και τυπώθηκε από το δήμο το 1944.
1961	ΗΝ.ΒΑΣΙΛΕΙΟ	Διακομματική Επιτροπή: «Εξάρτηση από Ουσίες» (1η Έκθεση Επιτροπής Brain)
1961	ΗΠΑ	Κοινή Επιτροπή της Αμερικανικής Νομικής Εταιρείας και της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας, για τη Ναρκωτικά: «Εξάρτηση από Ουσίες: Έγκλημα ή Ασθένεια;» (Αρχική και Τελική Έκθεση, 1961).
1965	ΗΝ.ΒΑΣΙΛΕΙΟ	Διακομματική Επιτροπή: “Έκθεση για την Εξάρτηση από φάρμακα” (2η Έκθεση της Επιτροπής Brain)
1968	ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ	Συμβουλευτική Επιτροπή για την Εξάρτηση από Ουσίες: «Κάνναβη» (Έκθεση της Επιτροπής Wootton)
1970	ΚΑΝΑΔΑΣ	Καναδική Κυβέρνηση: Ερευνητική Επιτροπή για τη Μη-ιατρική χρήση των φαρμάκων (Επιτροπή Le Dain): «Για την Κάνναβη» (Τελική Έκθεση)
1970	ΗΠΑ	Καθηγητές Richard J. Bonnie & Charles H. Whitebread, II (Παν/μιο Virginia) «Ο Απαγορευμένος Καρπός και το Δέντρο της Γνώσης: Μια έρευνα στη Νομική Ιστορία της Απαγόρευσης της Μαριχουάνας στις ΗΠΑ»
1971	ΗΠΑ	Εθνικό Ινστιτούτο για την Κατάχρηση των Ουσιών (NIDA): «Εκθεση» στο Κογκρέσο των ΗΠΑ
1972	ΗΠΑ	Edward M. Brecher και οι Εκδότες του Consumer Reports Magazine: «The Consumers Union Report on Licit and Illicit Drugs»
1972	ΗΠΑ	Πολιτεία του Ohio: «Έκθεση της Επιτροπής Koerner»
1972	ΗΠΑ	Πρόγραμμα Επισκόπησης της Κατάχρησης των Φαρμάκων: «Αντιμετωπίζοντας την κατάχρηση των φαρμάκων: Μια Αναφορά στο Ίδρυμα Ford»
1972	ΗΠΑ	Εθνική Επιτροπή για τη Μαριχουάνα και την κατάχρηση των φαρμάκων: «Μαριχουάνα: Ένα σημείο παρεξήγησης»
1973	ΗΠΑ	Εθνική Επιτροπή για τη Μαριχουάνα και την κατάχρηση των φαρμάκων: «Η χρήση των Ουσιών στην Αμερική: Η προοπτική του προβλήματος»
1974	ΗΠΑ	Επιτροπής της Γερουσίας των ΗΠΑ: «Έκθεση» (Eastland Report).
1975	ΗΠΑ	Συμβούλιο για την Κατάχρηση των Ουσιών (DAC): «Έκθεση»
1976	ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ	Κοινοβουλευτική Επιτροπή: «Έκθεση»
1977	ΗΠΑ	Νομική Εταιρεία της Νέας Υόρκης – Επιτροπή Αποτίμησης Νόμων για τα Ναρκωτικά: «Οι σκληρότεροι νόμοι για τις απαγορευμένες ουσίες στις ΗΠΑ: Αποτιμώντας την εμπειρία της Νέας Υόρκης»
1977	ΗΠΑ	Ακαδημίας Επιστημών της Νέας Υόρκης (NYAS) Έκθεση: «Χρόνια χρήση κάνναβης».
1979	ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ	Συμβουλευτική Επιτροπή της Βρετανικής κυβέρνησης: «Έκθεση»
1980	ΗΠΑ	Συμβούλιο για την Κατάχρηση των Φαρμάκων: «Η αλήθεια για την κατάχρηση των ουσιών»
1982	ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ	Συμβουλευτική Επιτροπή της Βρετανικής κυβέρνησης: «Έκθεση»
1982	ΗΠΑ	Εθνική Ακαδημία Επιστημών: «Ανάλυση της Πολιτικής για τη Μαριχουάνα»
1986	ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ	Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – Ερευνητική Επιτροπή για την εξάπλωση του οργανωμένου εγκλήματος που σχετίζεται με το λαθρεμπόριο των ναρκωτικών στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας: «Πρώτη Έκθεση»
1988	ΗΠΑ	DEA, «Φάκελος No. 86-22». Οι αποφάσεις του δικαστή Frances Young, επικεφαλής της δικαστικής εποπτείας της DEA, για την ιατρικές χρήσεις της κάνναβης.
1989	ΗΝ.ΒΑΣΙΛΕΙΟ	Συμβουλευτική Επιτροπή για την Κατάχρηση των Φαρμάκων: «AIDS και κατάχρηση φαρμάκων» (μέρος 1, 1988 – μέρος 2, 1989)
1989	ΗΠΑ	Συμβουλευτική Επιτροπή για την πολιτεία της Καλιφόρνια: «Έκθεση»
1991	ΗΠΑ	Εθνική Επιτροπή για το AIDS: «Η δίδυμη επιδημία της χρήσης ουσιών και του HIV».
1992	ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ	Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – Ερευνητική Επιτροπή για την εξάπλωση του οργανωμένου εγκλήματος που σχετίζεται με το λαθρεμπόριο των ναρκωτικών στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας: “Δεύτερη Έκθεση”
1994	ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ	Αυστραλιανή Κυβέρνηση: «Νομοθετικές επιλογές για την Κάνναβη»
1994	ΗΠΑ	Εταιρεία Νομικών Νέας Υόρκης- Εκθεση της Ειδικής Επιτροπής για τις Παράνομες Ουσίες και το Δίκαιο. «Ένα μάθημα σύνεσης: Βάζοντας τέλος στην απαγόρευση των ουσιών».
1994	ΗΠΑ	Κυβερνητικό Γραφείο για την αποτίμηση της Τεχνολογίας: “Τεχνολογίες για την κατανόηση και την πρόληψη της κατάχρησης των ουσιών και την Εξάρτηση”
1995	ΟΛΛΑΝΔΙΑ	Υπουργείο Υγείας: «Η Πολιτική για τις Ουσίες στην Ολλανδία»
1995	WHO	Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας Πρόγραμμα Ερευνάς για τις επιπτώσεις της χρήσης της κάνναβης στην υγεία: «Μια συγκριτική μελέτη των σωματικών και ψυχολογικών συνεπειών από τη χρήση του Αλκοόλ, της Κάνναβης, της Νικοτίνης και των Οπιούχων».
1996	ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ	Κυβέρνηση της Βικτόρια, Μελβούρνη – Έκθεση Συμβουλ. Συμβουλίου για τις Ουσίες: “Ψυχοτρόπες Ουσίες και η Κοινωνία μας ”.
1996	ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ	Κέντρο Δικαίου του Redfem Έκθεση για την Αναθεώρηση της Νομοθεσίας για τις Ψυχοτρόπες Ουσίες: «Πέρα από την Απαγόρευση».
1996	ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ	Εθνικό Κέντρο Ερευνάς των Ουσιών και του Αλκοόλ: “Οι επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία από τη χρήση της κάνναβης».
1996	ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ	Αυστραλιανή Εταιρεία Αναθεώρησης της Νομοθεσίας για τις Ψυχοτρόπες Ουσίες: «Μαθήματα από την Εμπειρία με τις Ουσίες: Η αμφισβήτηση της σημερινής νομοθεσίας για τις ψυχοτρόπες ουσίες».
1996	ΟΛΛΑΝΔΙΑ	Σχέδιο αντιμετώπισης του προβλήματος των ουσιών στην Ολλανδία: «Έλεγχος των Ουσιών μέσω της Νομιμοποίησης».
1996	ΗΠΑ	Εταιρεία Νομικών της κομητείας της Νέας Υόρκης Ειδική Επιτροπή για τις Ψυχοτρόπες Ουσίες: «Έκθεση και Συστάσεις».
1998	ΓΑΛΛΙΑ	Καθηγητής Bern. Roques και συνεργάτες του: “Η Επικινδυνότητα των Ψυχοτρόπων Ουσιών».
1998	ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ	Βουλή των Λόρδων – Επιτροπή Επιστήμης και Τεχνολογίας: “Έκθεση για τις Θεραπευτικές Χρήσεις της Κάνναβης”
1999	ΗΠΑ	Ακαδημία Επιστημών – Ινστιτούτο Ιατρικής: “Η Μαριχουάνα ως Φάρμακο – Αποτιμώντας την Επιστημονική Βάση”. Η Έκθεση παραγγέλθηκε από το National Drug Control Policy και εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Ιατρικής της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ.

Ορολογία και Εξουσιαστικές Σκοπιμότητες

Τα οπιούχα και τα οπιοειδή αποδίδονταν, και από πολλούς εξακολουθούν να αποδίδονται, με ένα πλήθος όρων, όπως ναρκωτικά, τοξικομανιογόνα, τοξικοεξαρτησιογόνα, αναλγητικά ναρκωτικά, σκληρά ναρκωτικά, κ.α. (απ’ όπου και οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί ναρκομανής, τοξικομανής, τοξικοεξαρτημένος, κ.α.), οι οποίοι εξυπηρετούν τους σκοπούς της τρομοκρατικής απαγορευτικής προπαγάνδας αλλά είναι αντεπιστημονικοί, συγχυτικοί και ακατάλληλοι για οποιαδήποτε φαρμακολογική, ιατρική και κοινωνιολογική προσέγγιση του αντικειμένου τους.

Στην αγγλική ιατρική βιβλιογραφία, ο όρος narcotics (ναρκωτικά) είναι σχεδόν άγνωστος. Αντ’ αυτού χρησιμοποιείται ο όρος drug (φάρμακο), για τη σημασία του οποίου δημιουργείται σκόπιμα μια πρωτοφανής σύγχυση. Στο «The Random House Dictionary of the English Language» (2η έκδοση) παρατίθενται εννέα διαφορετικοί ορισμοί της λέξης drug, αλλά κανένας απ’ αυτούς δεν έχει τη σημασία που του απoδίδεται συνήθως από την απαγορευτική προπαγάνδα. Ο όρος drug με την έννοια του «ναρκωτικού» δεν είναι επιστημονικό εργαλείο αλλά πολιτικό εφεύρημα που επιβλήθηκε στην κοινωνία και την επιστήμη σε μια ορισμένη ιστορική περίοδο. Δεν είναι επιστημονικός όρος αλλά πολιτική επινόηση, «πολιτικό χάλκευμα και κοινωνική κατασκευή.»¹⁷

Μετά την επιβολή της απαγόρευσης ορισμένων ψυχοτρόπων ουσιών, η εξουσιαστική προπαγάνδα επέβαλε τη χρήση του όρου ναρκωτικά, ως δηλωτικού όλων των παράνομων ουσιών που δεν χρησιμοποιούνται για ιατρικούς σκοπούς. Ο όρος «ναρκωτικά» είναι σκοπίμως ασαφής, δεν εμπεριέχει οποιοδήποτε δεσμευτικό αξιολογικό κριτήριο, εκφράζει μια προφανή κοινωνική απαξία, εξυπηρετεί τις εκάστοτε σκοπιμότητες εκείνων που επιλέγουν και επιβάλλουν την απαγόρευση ορισμένων ουσιών, και σηματοδοτεί ένα πεδίο διευρυμένης αναπαραγωγής των συμφερόντων της κρατικής εξουσίας, του μεγάλου κεφαλαίου και του οργανωμένου εγκλήματος σε βάρος των χρηστών και της κοινωνίας.

Σύμφωνα με την ορολογία που επιβλήθηκε στο πεδίο των ψυχοτρόπων ουσιών μετά την απαγορευτική παρέμβαση της εξουσίας, τα φάρμακα που απαλείφουν τον πόνο, διακρίνονται στα ναρκωτικά αναλγητικά (στα οποία περιλαμβάνονται τα οπιούχα και τα οπιοειδή) και τα μη-ναρκωτικά αναλγητικά, ανάλογα με το εάν ελέγχονται ή όχι από τη νομοθεσία «περί ναρκωτικών».

Η διάκριση αυτή βασίζεται σε νομικά και όχι ιατρικά κριτήρια και βρίσκεται σε πλήρη διάσταση με τα δεδομένα της φαρμακολογίας και ειδικά της ιατρικής, που μια από τις πάγιες και βασικές επιδιώξεις της είναι η απάλειψη του πόνου και, συνεπώς, από ιατρική άποψη, η μόνη χρήσιμη και λειτουργική ταξινόμηση των αναλγητικών φαρμάκων αφορά τη διάκρισή τους σε ισχυρά και ελαφρά, ανάλογα με την ικανότητά τους να εξαλείφουν δυνατούς ή ελαφρούς πόνους, αντιστοίχως.

Η ανεπίτρεπτη επιβολή των σκοπιμοτήτων της απαγορευτικής προπαγάνδας επί των κριτηρίων της ιατρικής κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, είχε ως αποτέλεσμα την καθιέρωση του όρου «τοξικομανία», που δηλώνει την επαναλαμβανόμενη καταναγκαστική χρήση των παράνομων φαρμάκων, και του παράγωγου όρου «τοξικομανής», που απηχεί την «ανήθικη» και «εγκληματική» φύση του χρήστη των παράνομων φαρμάκων. Και οι δυο όροι, έχουν απαξιωτικό χαρακτήρα, αφορούν μια παραβατική συμπεριφορά που είναι καταδικαστέα από την εξουσία, και αναφέρονται σε ουσίες που διαφέρουν ριζικά μεταξύ τους από την άποψη της προέλευσης, της χημικής σύστασης, των φαρμακολογικών ιδιοτήτων, του τρόπου, του σκοπού και των αποτελεσμάτων της χρήσης τους (π.χ. μαριχουάνα, φύλλα κόκας, οπιούχα, βαρβιτουρικά, κ.α.).

Η επιβολή αυτής της ορολογίας, που εξυπηρετούσε απολύτως την απαγορευτική πολιτική της κρατικής εξουσίας αλλά συγκρουόταν ευθέως με τα επιστημονικά δεδομένα και τις ταξινομητικές ανάγκες της ιατρικής και της φαρμακολογίας, είχε ως αποτέλεσμα να διαμορφωθεί μια κατάσταση σύγχυσης στο κοινωνικό σώμα, την επιστημονική κοινότητα και τη δικαιοσύνη, στα πλαίσια της οποίας καθένας που έκανε χρήση απαγορευμένων μη-εξαρτησιογόνων ουσιών (π.χ. κάνναβη) να χαρακτηρίζεται ως «τοξικομανής» ενώ δεν είναι, και καθένας που έκανε συστηματική χρήση νόμιμων εξαρτησιογόνων ουσιών (π.χ. αλκοόλ, ηρεμιστικά) να μη χαρακτηρίζεται «τοξικομανής» ενώ είναι.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, έγινε μια σοβαρή προσπάθεια για τη διάλυση αυτής της σύγχυσης και την αποσαφήνιση των όρων drug addiction και drug habituation,¹⁸ με βάση ορισμένα φαρμακολογικά κριτήρια, και, κυρίως, με το μόνο απλό, σαφές και αποδείξιμο, κριτήριο της πρόκλησης ή όχι φυσικής ή σωματικής εξάρτησης, σύμφωνα με το οποίο, εξαρτησιογόνες είναι οι ουσίες που η συστηματική τους χρήση προκαλεί φυσική ή σωματική εξάρτηση.¹⁹ Αλλά οι ποικίλες εξω-ιατρικές σκοπιμότητες, απέτρεψαν την καθιέρωση αυτού του αντικειμενικού κριτηρίου στην αποτίμηση των ψυχοτρόπων ουσιών, με αποτέλεσμα η κρατική εξουσία και ο επιστημονικός κόσμος να εμπλακούν σε διαδοχικές αναθεωρήσεις και αντικαταστάσεις των εν χρήσει όρων, επιδιώκοντας τον αδύνατο συμβιβασμό ανάμεσα σε δυο διαμετρικά αντίθετες και αλληλοαποκλειόμενες προσεγγίσεις στο ζήτημα των «ναρκωτικών» (της επιστημονικής προσέγγισης της ιατρικής και της δαιμονολογικής προσέγγισης της εξουσίας), με τρόπο ώστε να ικανοποιείται η απαίτηση για επιστημονική συνέπεια της πρώτης και η διωκτική μανία της δεύτερης.

Κατά τη μεταπολεμική περίοδο, η προσπάθεια να νομιμοποιηθούν επιστημονικοφανώς οι απαγορευτικές επιδιώξεις της εξουσίας, είχε ως αποτέλεσμα να επιβληθεί στη διευθυντική γραφειοκρατία της ιατρικής συντεχνίας και, μέσω αυτής, στο σύνολο των γιατρών, η χρήση των όρων drug addiction (1950),²⁰ drug habituation (1957), drug dependence (1964), drug abuse (1965), psychoactive substance dependence (1987)²¹ και addiction (1990),²² που έμελλε να έχουν μικρή διάρκεια ζωής. Όλοι αυτοί οι όροι, παρά τις επιμέρους διαφορές τους, πρωτίστως δηλώνουν κάθε μη-ιατρική χρήση οποιουδήποτε φαρμάκου ή ουσίας, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει «κινδύνους για το άτομο ή την κοινωνία», κατά την αντίληψη των εκάστοτε διαχειριστών της εξουσίας.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η συνειδητοποίηση της αυταπόδεικτης αναξιοπιστίας της απαγορευτικής προπαγάνδας και η βαθμιαία τροποποίηση της στάσης της κοινής γνώμης απέναντι στην καταστρεπτική απαγορευτική πολιτική, επέτρεψε στον ιατρικό κόσμο να αποστασιοποιηθεί κάπως από τη συγχυτική ορολογία που είχε επιβληθεί στο πεδίο των «ναρκωτικών», και να προχωρήσει στη σταδιακή καθιέρωση μιας ορολογίας που εμπεριέχει δεσμευτικά και διαπιστώσιμα ιατρικά κριτήρια και είναι αποκαθαρμένη από οποιαδήποτε στοιχεία κοινωνικής απαξίας.

Έτσι, από το 1991, στις επιστημονικές εργασίες και τα πανεπιστημιακά διδακτικά εγχειρίδια και τις επιστημονικές εργασίες, ο απαξιωτικός όρος τοξικομανία άρχισε να αντικαθίσταται με τον ουδέτερο όρο εξάρτηση (dependence) και ο προσβλητικός όρος τοξικομανής με τον όρο εξαρτημένος.

Πίνακας. 13: ΕΞΑΡΤΗΣΗ (ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ «ΨΥΧΙΚΗ») ΚΑΙ ΑΝΟΧΗ

ΕΞΑΡΤΗΣΗ	ΣΩΜΑΤΙΚΗ
Εκδηλώνεται	Με ένα σύνολο επώδυνων στερητικών συμπτωμάτων.
Αποτελεί	Ιδιαίτερο γνώρισμα ορισμένων ουσιών.
Είναι	Αντικειμενική και αποδείξιμη κατάσταση.
ΕΞΑΡΤΗΣΗ	ΨΥΧΙΚΗ
Υποδηλώνει	Την επιθυμία ή τάση για επανάληψη κάθε δραστηριότητας που προκαλεί χαρά, ευχαρίστηση ή ικανοποίηση.
Αποτελεί	Οικουμενικό γνώρισμα όλων των ζωντανών οργανισμών απέναντι σε κάθε είδους ερεθίσματα (πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις).
Είναι	Απολύτως υποκειμενική κατάσταση: Διαπιστώνεται αλλά δεν μπορεί να προσδιοριστεί με αντικειμενικά κριτήρια ή να ποσοτικοποιηθεί.
ΑΝΟΧΗ
Υποδηλώνει	Την ανάγκη για σταδιακή (και μέχρι ενός ορισμένου ορίου) αύξησης της έντασης ενός ερεθίσματος για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Αποτελεί	Οικουμενικό γνώρισμα όλων των ζωντανών οργανισμών απέναντι σε κάθε είδους ερεθίσματα (πρόσωπα, πράγματα, καταστάσεις).
Είναι	Απολύτως εξατομικευμένη αντίδραση: Διαπιστώνεται αλλά δεν μπορεί να προσδιοριστεί με αντικειμενικά κριτήρια ή να ποσοτικοποιηθεί.

Θεωρίες για τη Χρήση και την Εξάρτηση

Για την ερμηνεία της χρήσης των διαφόρων ψυχοτρόπων ουσιών, και ιδιαίτερα των εξαρτησιογόνων, έχει διατυπωθεί ένα πλήθος θεωριών, που ταξινομούνται σε 4 γενικές κατηγορίες: Βιολογικές, ψυχολογικές, ψυχοκοινωνιολογικές και κοινωνιολογικές.

Καθεμιά απ’ αυτές τις θεωρίες, εξυπηρετώντας διάφορες κοινωνικο-πολιτικές σκοπιμότητες και θεωρητικές ανάγκες, προσεγγίζει το αντικείμενό της από μια επιμέρους ειδική οπτική γωνιά, αποκλείει την εγκυρότητα όλων των άλλων προσεγγίσεων και αυτοπροβάλλεται ως «γενική θεωρία» της κατάχρησης των ουσιών και της εξάρτησης, συμβάλλοντας έτσι όχι στη διαμόρφωση ενός συνθετικού ερμηνευτικού εργαλείου, αλλά στην παραγωγή ενός σουρεαλιστικού πίνακα από αλληλοσυγκρουόμενα και αλληλοκαταγγελόμενα στοιχεία, καθένα από τα οποία διεκδικεί το δικό του λόγο ως «μοναδική αλήθεια».

Όλες αυτές οι θεωρίες (με εξαίρεση τις βιολογικές -μεταβολικές και νευροφυσιολογικές- προσεγγίσεις που έχουν αντικειμενικό χαρακτήρα):

● Παραγνωρίζουν το θεμελιώδες γεγονός ότι, ανεξάρτητα από τους ψυχολογικούς και κοινωνικούς παράγοντες που επενεργούν προωθητικά ή αποτρεπτικά τόσο στην έναρξη όσο και στη διακοπή της χρήσης κάποιας ουσίας, η εξάρτηση υποδηλώνει την εγκατάσταση μιας βιολογικής σχέσης ανάμεσα σ’ έναν άνθρωπο και μια εξαρτησιογόνα ουσία, η οποία αναπτύσσεται σε οιονδήποτε κάνει συστηματική χρήση αυτής της ουσίας για ικανό διάστημα.

● Συσκοτίζουν την αναντίρρητη αλήθεια ότι σε συνθήκες απαγόρευσης, η εξέλιξη αυτής της βιολογικής σχέσης και η «μοίρα» του εξαρτημένου χρήστη καθορίζεται πρωτίστως από την ταξική θέση του: Η συντήρηση της εξάρτησης για τον εξαρτημένο που ανήκει στα προνομιούχα κοινωνικά στρώματα δεν επιδρά αρνητικά στην ατομική και κοινωνική του ζωή, ενώ για τον εξαρτημένο που ανήκει στα μη-προνομιούχα κοινωνικά στρώματα οδηγεί αναγκαία στην ατομική εξαθλίωση, την κοινωνική υποβάθμιση και τη βιολογική αποδυνάμωσή του.

O Κλεάνθης Γρίβας (γεν. 1944) είναι ψυχίατρος-νευρολόγος, Διδάκτωρ ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, με σπουδές στην Κοινωνιολογία. Υπήρξε συνεργάτης πολλών περιοδικών και εφημερίδων, μεταξύ των οποίων και η Ελευθεροτυπία (για 15 χρόνια μέχρι τις 4-2-2002). Συντάκτης της Έκθεσης για τα Ναρκωτικά της Ειδικής Επιτροπής του Ιατρικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (1986) και συγγραφέας 17 βιβλίων με θέμα τη δημόσια υγιεινή, την ψυχιατρική, τα ναρκωτικά, την τρομοκρατία και την ιστορία.

1 Εξάρτηση είναι το φαινόμενο κατά το οποίο, η διακοπή της λήψης μιας ουσίας συνεπάγεται την εκδήλωση ενός συνόλου επώδυνων συμπτωμάτων (στερητικό σύνδρομο) .

2 Ηρεμιστικά (ή αντιαγχώδη, ή αγχολυτικά ή καταπραϋντικά): Εξαρτησιογόνες ουσίες με ηρεμιστική και υπνογόνα δράση, που ανήκουν στις βενζοδιαζεπίνες, τα παράγωγα της προπανοδιόλης και τα παράγωγα του διφαινυλμεθανίου. Εμπορικά σκευάσματα: Frisium, Hipnosedon, Lexotanil, Librium, Stedon, Tavor, Tranxene, Valium, Xanax, κ.α.

3 Mε τον νόμο Harrison Act (1914).

4 Mε το νόμο Marihuana Tax Act (1937)

5 Συνθήκη των Βερσαλλιών, άρθρο 295.

6 Federal Governments Bureau of Mortality Statistics & National Institute of Drug Abuse, 1988

7 S. Irwin, Drugs of Abuse,An Introduction to their Actions and Potential Hazards, 8th ed.(1989), σ. 32).

8 Ερευνητική Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (1992): «Έκθεση σχετικά με την εξάπλωση του οργανωμένου εγκλήματος που σχετίζεται με το λαθρεμπόριο ναρκωτικών στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας: Tα πορίσματα της έρευνας» (εισηγητής: Patrick Cooney), Νοέμβριος 1992. Εγκρίθηκε από τη 15μελή Εξεταστική Επιτροπή στις 29/11/1992 με ψήφους 9 υπέρ και 6 κατά (οι 6 που την καταψήφισαν ανήκουν στη συντηρητική πτέρυγα της Επιτροπής).

9 Wayne Hall, National Drug and Alcohol Research Centre, University of New South Wales, Αυστραλία.

10 Robin Room, κοινωνιολόγος, επιστημονικός διευθυντής του Addiction Research Foundation (τμήματος του Addication and Mental Health Services Corporation του Τορόντο).

11 Susan Bondy, ερευνήτρια του Addiction Research Foundation, Toronto.

12 Hall Wayne, Robin Room and Susan Bondy: WHO Project on Health Implications of Cannabis Use: A Comparative Appraisal of the Health and Psychological Consequences of Alcohol, Cannabis, Nicotine and Opiate Use (August 28, 1995).

13 Room Robin: «About WHO Report: On contrasting marijuana with tobacco and alcohol», (1998)

14 Marijuana Special Report: High anxieties (New Scientist, 21 February 1998)

15 B. Roques: Η επικινδυνότητα των «ναρκωτικών» ουσιών (1998). Παπαζήσης, Αθήνα, 2001, σ. 439.

16 B. Roques: Η επικινδυνότητα των «ναρκωτικών» ουσιών (1998). Παπαζήσης, Αθήνα, 2001, σ. 408.

17 E. Goode, Drugs in American Society, 2nd ed. (1984), σ. 15. Αναλυτική κριτική των όρων από τον Εrich Goode, καθηγητή στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.

18 Σε ελεύθερη μετάφραση, οι όροι αυτοί θα μπορούσαν να αποδοθούν ως φαρμακο-εθισμός και φαρμακο-συνήθεια.

19 Tatum και Seevers (1931)

20 Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (WHO).

21 American Psychiatric Association (APA), DSM-3-R, 1987.

22 J. Jaffe & W. Martin. «Opiooid Analgesics and Antagonists» (στο Goodman & Gilman: The Pharmacological Basis of Therapeutics, 8th edition, 1990), σελ. 489

ΨΥΧΕΔΕΛΕΙΑ & ΨΥΧΟΤΡΟΠΑ

ΨΥΧΕΔΕΛΕΙΑ

& ΨΥΧΟΤΡΟΠΑ

ΟΛΑ ΟΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ….

ΨΥΧΟΤΡΟΠΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ● ΠΑΡΑΙΣΘΗΣΙΟΓΟΝΑ ● ΨΥΧΟΕΝΕΡΓΑ & ΨΥΧΟΧΗΜΕΙΑ ● ΚΑΝΝΑΒΙΣ, ΜΑΡΙΧΟΥΑΝΑ, ΧΑΣΙΣ ● LSD & ACID DREAMS ● ECSTACY ή MDΜA ● ΗΡΩΙΝΗ ΚΑΙ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗ ● ΚΟΚΑΪΝΗ ● ΟΠΙΟ ● ΜΕΣΚΑΛΙΝΗ ● ΨΙΛΟΚΥΒΙΝΗ ● ΑΓΙΑΧΟΥΣΚΑ ● ΠΑΡΑΙΣΘΗΣΙΟΓΟΝΑ ΜΝΙΤΑΡΙΑ ● ΚΥΚΕΩΝΑΣ & ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ● ΨΥΧΕΔΕΛΙΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ● ΤΙΜΟΘΥ ΛΗΡΙ ● ΤΕΡΕΝΣ ΜΑΚΚΕΝΑ ● ΚΑΡΛΟΣ ΚΑΣΤΑΝΕΝΤΑ ● ΑΛΝΤΟΥΣ ΧΑΞΛΕΥ ● ΦΙΛΙΠ Κ. ΝΤΙΚ ● ΨΥΧΕΔΕΛΙΚΟ ΡΟΚ ● ΨΥΧΕΔΕΛΙΚΟΣ ΜΥΣΤΙΚΙΣΜΟΣ ● ΟΛΟΤΡΟΠΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ

«Όταν οι πύλες της αντίληψης ανοίξουν, τότε ο άνθρωπος θα δει τα πάντα όπως είναι, άπειρα».

William Blake

ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩ TΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

«ΨΥΧΕΔΕΛΕΙΑ & ΨΥΧΟΤΡΟΠΑ»;

Στο τηλέφωνο 2392-110215 

ή στο e-mail: stamkos@post.com 

(Kόστος 7€ + έξοδα αποστολής/αντικαταβολής)